Giáo án Ngữ văn 6 bài: Buổi học cuối cùng theo CV 5512 (tiếp)

Hoạt động của GV- HS

Nội dung bài học

Hoạt động 1: Tìm hiểu mục 2 phần bài học

*Mục tiêu: HS nắm được những nét cơ bản về nhân vật thầy giáo Ha-men

* Phương thức thực hiện: Trình bày dự án, hoạt động nhóm

* Yêu cầu sản phẩm: Kết quả của nhóm bằng phiếu học tập, câu trả lời của HS.

* Cách tiến hành:

Hoạt động nhóm lớn – kỹ thuật khăn phủ bàn

1. GV chuyển giao nhiệm vụ:

?Tìm các chi tiết miêu tả nhân vật thầy giáo Ha-men về các phương diện: Trang phục, thái độ đối với HS, những lời nói đối với việc học tiếng Pháp, hành động, cử chỉ lúc buổi học kết thúc.

? Qua đó em có nhận xét gì về thầy giáo Ha-men?

2. Thực hiện nhiệm vụ

- HS: trao đổi lại, thống nhất sản phẩm và làm vào sản phẩm.

- GV: quan sát, lựa chọn sản phẩm tốt nhất

- Dự kiến sản phẩm:

+ Trang phục: chiếc mũ lụa đen thêu, áo rơ-đanh-gốt màu xanh lục, diềm lá sen gấp nếp mịn.

+Thái độ đối với HS: không trách mắng khi Phrăng đến lớp muộn và không học bài

+ Những lời nói: Hãy yêu quý, giữ gìn và trau dồi cho mình tiếng nói, ngôn ngữ của dân tộc vì đó là một biểu hiện của tình yêu nước.

3. Báo cáo kết quả:

- Đại diện nhóm lên trình bày kết quả, các nhóm khác nghe.

4. Đánh giá kết quả

- Nhóm khác nhận xét, bổ sung, đánh giá.

- GV nhận xét, đánh giá

=> GV chốt kiến thức

Hoạt động 2: Tổng kết

? Em hãy nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản?

I. Giới thiệu chung

II. Tìm hiểu văn bản

1. Nhân vật Phrăng:

2.Nhân vật thầy giáo Hamen:

-Trang phục: trang trọng.

-Thái độ: lời lẽ dịu dàng, nhiệt tình, kiên nhẫn.

- Điều tâm niệm: Yêu quý, giữ gìn, trau dồi tiếng nói của dân tộc.

-> Thầy Hamen là người yêu nghề dạy học, yêu tiếng nói dân tộc Pháp, có lòng yêu nước sâu sắc.

III/ Tổng kết

1. Nghệ thuật

- Cách kể từ ngôi thứ nhất với vai kể là một học sinh có mặt trong buổi học cuối cùng.

- Chân thật, tự nhiên.

- Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, tâm trạng, ngoại hình, lời nói, hành động.

- Nghĩa tự nhiên, sử dụng nhiều kiểu câu, biểu cảm, nhiều từ cảm thán, phép so sánh…(Sử dụng linh hoạt các kiểu câu…)

2. Nội dung:

- Nêu bật giá trị thiêng liêng và sức mạnh to lớn của tiếng nói dân tộc.

* Ghi nhớ/SGK

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản

? Quang cảnh trong lớp học như thế nào?

? Điều gì khác thường nhất ở thầy giáo Ha- men?

- HS: Trả lời

? Lớp học hôm nay còn có điều gì đặc biệt khác thường?

? Khi biết đây là buổi học cuối cùng Phrăng có tâm trạng như thế nào?

- HS: Trả lời

? Tại sao Phrăng lúng túng không đọc được?

? Nghe lời dạy bảo của thầy giáo Phrăng có suy nghĩ gì?

? Buổi học hôm nay Phrăng học với thái độ như thế nào?

? Trong buổi học cuối cùng có âm thanh nào đáng chú ý? Ý nghĩa?

- HS: Tiếng chim gù, tiếng bọ dừa bay …=> âm thanh rất nhỏ để miêu tả sự im lặng của không khí lớp học -> Không khí thanh bình, yên ả.

? Qua nhân vật Phrăng, tác giả thể hiện tư tưởng gì?

- HS: Nỗi đau mất nước, mất tự do không được nói tiếng mẹ đẻ là nỗi đau không gì sánh nổi.

GV: Tiểu kết về nhân vật Phrăng

- Buổi học cuối cùng, trong con mắt trẻ thơ hồn nhiên, tác giả thể hiện tình cảm lòng yêu nước thiết tha của nhân dân Pháp từ trẻ => già, qua tình yêu tiếng Pháp - tiếng mẹ đẻ sắp bị quân thù cấm ngặt.

? Các chi tiết miêu tả nhân vật Phrăng đã làm hiện lên hình ảnh một cậu bé như thế nào trong tưởng tượng của em?

- HS: Liên hệ bản thân.

? Hãy tìm chi tiết miêu tả nhân vật thầy Hamen trên các phương diện: trang phục, thái độ đối với học sinh, hành động lúc buổi học kết thúc (viết thật to: “Nước…”)

? Qua trang phục, thái độ của thầy Hamen trong buổi học cuối cùng em hiểu điều tâm niệm tha thiết nhất mà thầy muốn nói là gì?

? Cuối tiết học có âm thanh, tiếng động nào đáng chú ý? Ý nghĩa?

-HS: Tiếng chuông đồng hồ, tiếng chuông cầu nguyện, tiếng kèn bọn lính Phổ=> Chấm dứt buổi học, hòa bình, chiến tranh, ước mơ cuộc sống thanh bình...

- GV bình: Những lời thầy Hamen vừa sâu sắc, vừa tha thiết, biểu lộ tình cảm yêu mến đất nước sâu đậm và lòng tự hào về tiếng nói dân tộc mình. Ngôn ngữ không chỉ là tài sản quý báu của một dân tộc mà còn là “chìa khóa” để mở cửa ngục tù khi một dân tộc bị rơi vào vòng nô lệ.

HS: Đọc đoạn cuối để khắc sâu ấn tượng về hình ảnh thầy Hamen.

? Nhận xét về thầy Hamen?

- HS: Trả lời

? Trong những lời thầy Hamen truyền lại điều quý báu nhất đối với mỗi người là gì?

HS: Truyền cho sức mạnh, ý nghĩa của tiếng nói dân tộc, hiểu thêm sự cần thiết phải học tập, giữ gìn tiếng nói dân tộc mình.

- GV liên hệ: Lịch sử Việt Nam thời kì Bắc thuộc

HĐ2: Hướng dẫn tổng kết

? Hãy nêu ý nghĩa của truyện?

- HS: Trả lời

? Hãy nhận xét về nghệ thuật của truyện?

- HS: Trả lời

- HS: Đọc ghi nhớ

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

1. Nhân vật chú bé Phrăng.

b. Trong buổi học cuối cùng

- Quang cảnh: Yên tĩnh, trang nghiêm khác thường.

- Dân làng: lặng lẽ, buồn rầu.

- Tâm trạng: Choáng váng, sững sờ

- Ân hận, xấu hổ, tự giận mình

-> Tha thiết muốn được học tập, trau dồi.

=> Hồn nhiên, chân thật biết lẽ phải.

Tình yêu tiếng Pháp, quý trọng biết

ơn thầy giáo.

2. Nhân vật thầy giáo Ha – Men

- Trang phục: trang trọng.

- Thái độ: ân cần, nhiệt tình, kiên nhẫn.

- Lời nói: dịu dàng, ấm áp, đầy xúc động.

- Điều tâm niệm: Hãy yêu quý, giữ gìn và trau dồi cho mình tiếng nói, ngôn ngữ của dân tộc vì đó là một biểu hiện của tình yêu nước.

-> Thầy Hamen là người yêu nghề dạy học, tin ở tiếng nói dân tộc Pháp, có lòng yêu nước sâu sắc.

III. TỔNG KẾT:

1. Nội dung: Nêu bật giá trị thiêng liêng và sức mạnh to lớn của tiếng nói dân tộc.

2. Nghệ thuật:

- Cách kể từ ngôi thứ nhất với vai kể là một học sinh có mặt trong buổi học cuối cùng.

- Chân thật, tự nhiên.

- Miêu tả nhân vật qua ý nghĩ, tâm trạng, ngoại hình, lời nói, hành động.

- Nghĩa tự nhiên, sử dụng nhiều kiểu câu, biểu cảm, nhiều từ cảm thán, phép so sánh…(Sử dụng linh hoạt các kiểu câu…)

* Ghi nhớ: SGK.