Giải đề thi hết học kì II năm học 2019 - 2020 trường THPT Nghĩa Hưng - Nam Định

Đề bài

I. TRẮC NGHIỆM (4 điểm)

Câu 1 : Chất có khả năng trùng hợp tạo thành cao su là

A. CH₂=CHCl.

B. CH₂=CH-CH=CH₂.

C. CH₂=CH₂.

D. CF₂=CF₂.

Câu 2 : Nhóm nguyên tử CH₃- có tên là

A. butyl.

B. metyl.

C. etyl.

D. propyl.

Câu 3 : Khi có mặt chất xúc tác Ni ở nhiệt độ thích hợp, anken cộng hiđro vào liên kết đôi tạo thành hợp chất nào dưới đây?

A. anken lớn hơn.

B. ankan.

C. xicloankan.

D. ankin.

Câu 4 : Điều kiện để xảy ra phản ứng cộng H₂ vào anken là

A. H⁺, t^o.

B. HgCl₂, 150-200^oC.

C. Ni, t^o.

D. Pd/PbCO₃, t^o.

Câu 5 : Hợp chất nào sau đây không phải là anđehit?

A. C₆H₅-CHO.

B. HCHO.

C. CH₃-CHO.

D. HO-CHO.

Câu 6 : Phân tử isopren có số nguyên tử H là

A. 8.

B. 4.

C. 6.

D. 10.

Câu 7 : Toluen có công thức là

A. C₆H₅-CH=CH₂.

B. C₆H₅-CH₃.

C. C₆H₆.

D. CH₂=CH-CH=CH₂.

Câu 8 : Chất nào sau đây có khả năng phản ứng với AgNO₃/NH₃?

A. But-1,3-đien.

B. But-1-in.

C. But-2-in.

D. Pent-2-in.

Câu 9 : Nung một lượng butan trong bình kín (có xúc tác thích hợp) thu được hỗn hợp X gồm ankan và anken. Tỉ khối X so với khí hiđro là 21,75. Thành phần phần trăm thể tích của butan trong X là

A. 25,00%.

B. 33,33%.

C. 66,67%.

D. 50,00%.

Câu 10 : Hiđrocacbon mà trong phân tử có hai liên kết đôi C=C được gọi là

A. ankan.

B. anken.

C. xicloankan.

D. ankađien.

Câu 11 : Chất nào sau đây có đồng phân hình học?

A. CH₂=CHCl-CH₃.

B. CH₃-C≡C-CH₃.

C. CH₃-CH=CH-CH₃.

D. CH₂Cl-CH₂Cl.

Câu 12 : Khi đốt cháy hoàn toàn ankan thì

A. n_H2O = n_CO2.

B. n_H2O < n_CO2.

C. n_H2O > n_CO2.

D. n_H2O = 2n_CO2.

Câu 13 : Axetilen (C₂H₂) thuộc dãy đồng đẳng nào sau đây?

A. Anken.

B. Aren.

C. Ankan.

D. Ankin.

Câu 14 : Công thức phân tử chung của ankan là

A. C_nH_2n-2 (n ≥ 2).

B. C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

C. C_nH_2n-6 (n ≥ 6).

D. C_nH_2n (n ≥ 2).

Câu 15 : Tên thay thế của CH₃-CH=O là:

A. etanal.

B. etanol.

C. metanal.

D. metanol.

Câu 16 : Cho hình vẽ mô tả quá trình định tính các nguyên tố C và H trong hợp chất hữu cơ. Hãy cho biết vai trò của CuSO4 (khan) và biến đổi của nó trong thí nghiệm.      A. Định tính nguyên tố H và màu CuSO4 từ màu xanh sang màu trắng.      B. Định tính nguyên tố C và màu CuSO4 từ màu trắng sang màu xanh.      C. Định tính nguyên tố H và màu CuSO4 từ màu trắng sang màu xanh.      D. Định tính nguyên tố C và màu CuSO4 từ màu xanh sang màu trắng.

II. TỰ LUẬN (6,0 điểm)

Câu 17 : Thực hiện yêu cầu của các câu sau:

1. Đọc tên thường và tên thay thế các chất sau:

a) CH₃-CH₂-CH₂-COOH;

b) CH₃-CH(CH₃)-OH.

2. Viết công thức cấu tạo có thể có của các chất có công thức phân tử C₄H₆.

Câu 18 : Nêu hiện tượng và viết phương trình hóa học của phản ứng (nếu có).

1. Sục axetilen vào dung dịch AgNO₃/NH₃.

2. Nhỏ nước brom vào phenol lỏng.

3. Cho mẩu Na vào giấm ăn.

Câu 19 : Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm 2 ancol no, đơn chức, mạch hở là đồng đẳng kế tiếp thu được 5,6 lít khí CO₂ (đktc) và 6,3 gam H₂O.

1. Tìm công thức phân tử của 2 ancol.  

2. Tính % về khối lượng mỗi ancol trong hỗn hợp X.

Câu 20 : Một bình kín A chứa các chất sau: axetilen, vinylaxetilen, hiđro (1,1 mol) và một ít bột niken (trong đó tỉ lệ số mol axetilen và vinylaxetilen là 1:1). Nung nóng bình một thời gian, thu được hỗn hợp khí B có tỉ khối so với H₂ bằng 245/12. Khi B phản ứng vừa đủ với AgNO₃ (trong dung dịch NH₃) thu được 0,6 mol hỗn hợp kết tủa X và 13,44 lít hỗn hợp khí Y (đktc). Biết hỗn hợp Y có tỉ khối so với heli bằng 127/12 và hỗn hợp Y phản ứng tối đa với 0,5 mol Br₂ trong dung dịch. Tính khối lượng kết tủa X.

----- HẾT -----

Lời giải chi tiết

ĐÁP ÁN VÀ LỜI GIẢI CHI TIẾT

1.B	2.B	3.B	4.C	5.D	6.A	7.B	8.B
9.D	10.D	11.C	12.C	13.D	14.B	15.A	16.C

 Câu 1

Phương pháp:

Lý thuyết về ankađien.

Cách giải:

nCH₂=CHCl \(\xrightarrow{{{t}^{o}},xt,p}\) (-CH₂-CHCl-)_n

                                     Poli(vinyl clorua) (PVC)

nCH₂=CH-CH=CH₂ \(\xrightarrow{{{t}^{o}},xt,p}\) (-CH₂-CH=CH-CH₂-)_n

                                                          Cao su buna

nCH₂=CH₂ \(\xrightarrow{{{t}^{o}},xt,p}\) (-CH₂-CH₂-)_n

                                   Polietilen (PE)

nCF₂=CF₂ \(\xrightarrow{{{t}^{o}},xt,p}\) (-CF₂-CF₂-)_n

                                       Teflon

Chọn B.

Câu 2

Phương pháp:

Dựa vào danh pháp gốc ankyl.

Cách giải:

Metyl: CH₃-

Etyl: CH₃CH₂-

Propyl: CH₃CH₂CH₂-

Butyl: CH₃CH₂CH₂CH₂-

Chọn B.

Câu 3

Phương pháp:

Dựa vào lý thuyết về phản ứng cộng của anken.

Cách giải:

Anken cộng hiđro vào liên kết đôi tạo thành ankan.

C_nH_2n + H₂ \(\xrightarrow{Ni,{{t}^{o}}}\) C_nH_2n+2.

Chọn B.

Câu 4

Phương pháp:

Dựa vào lý thuyết về phản ứng cộng của anken.

Cách giải:

Điều kiện để xảy ra phản ứng cộng H₂ vào anken là Ni, t^o.

Chọn C.

Câu 5

Phương pháp:

Dựa vào khái niệm hợp chất anđehit.

Cách giải:

Các hợp chất C₆H₅-CHO, HCHO, CH₃-CHO là anđehit.

Hợp chất HO-CHO viết dưới dạng khai triển:

 

Đây là axit cacboxylic.

Chọn D.

Câu 6

Phương pháp:

Dựa vào công thức phân tử isopren ⟹ số nguyên tử H.

Cách giải:

Isopren: CH₂=C(CH₃)-CH=CH₂ ⟹ CTPT: C₅H₈ ⟹ có 8 nguyên tử H.

Chọn A.

Câu 7

Phương pháp:

Lý thuyết về hiđrocacbon thơm.

Cách giải:

Toluen có công thức là C₆H₅-CH₃.

Chọn B.

Câu 8

Phương pháp:

Chất hữu cơ có khả năng phản ứng với AgNO₃/NH₃ phải có nhóm chức CHO, hoặc là ankin có liên kết ba đầu mạch.

Cách giải:

Chất hữu cơ có khả năng phản ứng với AgNO₃/NH₃ phải có nhóm chức CHO, hoặc là ankin có liên kết ba đầu mạch ⟹ But-1-in phản ứng được với AgNO₃/NH₃.

PTHH: CH₃-CH₂-C≡CH + AgNO₃ + NH₃ → CH₃-CH₂-C≡CAg + NH₄NO₃.

Các chất but-1,3-đien, but-2-in, pent-2-in không tác dụng với AgNO₃/NH₃.

Chọn B.

Câu 9

Phương pháp:

Giả sử xét 1 mol C₄H₁₀.

Dùng BTKL ⟹ n_X.

⟹ n_{C4H10 pư} = n_X - n_{C4H10 bđ} ⟹ n_{C4H10 dư} = n_{C4H10 bđ} - n_{C4H10 pư} ⟹ %V_C4H10 trong X.

Cách giải:

Giả sử xét 1 mol C₄H₁₀.

d_X/H2 = 21,75 ⟹ M_X = 43,5

Dùng BTKL: m_C4H10 = m_X ⟹ 1.58 = 43,5.n_X ⟹ n_X = 4/3 mol

Ta có: n_{C4H10 pư} = n_X - n_{C4H10 bđ} = 4/3 - 1 = 1/3 mol

⟹ n_{C4H10 dư} = n_{C4H10 bđ} - n_{C4H10 pư} = 1 - 1/3 = 2/3 mol

%V_C4H10 = \(\frac{{2/3}}{{4/3}}.100\% \) = 50%.

Chọn D.

Câu 10

Phương pháp:

Dựa vào khái niệm về loại hiđrocacbon.

Cách giải:

Hiđrocacbon mà trong phân tử có hai liên kết đôi C=C được gọi là ankađien.

Chọn D.

Câu 11

Phương pháp:

Điều kiện một chất có đồng phân hình học:

- Hợp chất phải có chứa liên kết đôi

 

- Nhóm A ≠ B; E ≠ D.

Cách giải:

Chất CH₃-CH=CH-CH₃ thỏa mãn điều kiện có đồng phân hình học.

Chọn C.

Câu 12

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của ankan.

Cách giải:

Công thức phân tử ankan là C_nH_2n+2.

C_nH_2n+2 \(\xrightarrow{+{{O}_{2}},{{t}^{o}}}\) n CO₂ + (n+1) H₂O.

⟹ n_CO2 < n_H2O.

Chọn C.

Câu 13

Cách giải:

Số π_C2H2 = (2.2 + 2 - 2)/2 = 2 ⟹ C₂H₂ chỉ có thể chứa 1 liên kết ba

⟹ C₂H₂ thuộc dãy đồng đẳng ankin.

Chọn D.

Câu 14

Phương pháp:

Lý thuyết về ankan.

Cách giải:

Công thức phân tử chung của ankan là: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

Chọn B.

Câu 15

Phương pháp:

Cách đọc tên thay thế anđehit:

Bước 1: Xác định mạch chính dài nhất (có chứa nhóm CHO và có nhiều nhánh nhất).

Bước 2: Đánh số thứ tự từ đầu CHO.

Bước 3: Sắp xếp và gọi tên nhánh theo thứ tự bảng chữ cái (đối với nhóm chức có nhiều nhóm thì thêm tiền tố chỉ số lượng phía trước: 2 - đi, 3 - tri, 4 - tetra, ….)

Bước 4: Tên thay thế anđehit = Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + tên hiđrocacbon no tương ứng + al.

Cách giải:

Tên thay thế của CH₃-CH=O là: etanal.

Chọn A.

Câu 16

Phương pháp:

Dựa vào tính chất vật lí của CuSO₄.

Cách giải:

CuSO₄ khan có màu trắng còn CuSO₄ ẩm có màu xanh.

⟹ Vai trò của CuSO₄ khan trong thí nghiệm trên: Định tính nguyên tố H và màu CuSO₄ từ màu trắng sang màu xanh.

Chọn C.

Câu 17

1.

Phương pháp:

1. Cách đọc tên thay thế của axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở:

Tên thay thế = Axit + tên hiđrocacbon no tương ứng với mạch chính + oic

Chú ý: Mạch chính là mạch C dài nhất có chứa nhóm COOH, được đánh số từ nhóm COOH.

2. Danh pháp của ancol:

*Tên thông thường: Ancol + tên gốc hiđrocacbon + ic

*Tên thay thế: Tên hiđrocacbon tương ứng theo mạch chính + số chỉ vị trí nhóm OH + ol

+ Mạch chính được quy định là mạch C dài nhất có chứa nhóm OH

+ Số chỉ vị trí được bắt đầu từ phía gần nhóm OH hơn

Cách giải:

a)

 - Tên thường: axit butyric

- Tên thay thế: axit butanoic

b)

 

- Tên thường: ancol isopropylic

- Tên thay thế: propan-2-ol

2.

Phương pháp:

Xác định số π của hợp chất: \(\pi \text{ }\!\!~\!\!\text{ }=\frac{2C+2-H}{2}\)

⟹ CTCT của hợp chất C₄H₆.

Cách giải:

Số π_C4H6 = (2.4 + 2 - 6)/2 = 2

Trường hợp 1: C₄H₆ có chứa 1 liên kết ba (ankin)

(1) CH≡C-CH₂-CH₃

(2) CH₃-C≡C-CH₃

Trường hợp 2: C₄H₆ có chứa 2 liên kết đôi (ankađien)

(3) CH₂=CH-CH=CH₂

(4) CH₂=C=CH-CH₃

Câu 18

1.

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của axetilen.

Cách giải:

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa màu vàng.

PTHH: CH≡CH + 2AgNO₃ + 2NH₃ → CAg≡CAg ↓ + 2NH₄NO₃

2.

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của phenol.

Cách giải:

Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.

PTHH: 

 

3.

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của axit cacboxylic.

Cách giải:

Hiện tượng: Sủi bọt khí không màu.

PTHH: 2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂ ↑

Câu 19

1.

Phương pháp:

Khi đốt cháy ancol no, mạch hở ta luôn có: n_ancol = n_H2O - n_CO2.

Tính số nguyên tử C trung bình: C_tb = n_CO2/n_ancol.

Suy ra CTPT của 2 ancol đồng đẳng kế tiếp.

Cách giải:

Ta có: n_H2O = 0,35 mol và n_CO2 = 0,25 mol

Khi đốt cháy ancol no, mạch hở ta luôn có: n_ancol = n_H2O - n_CO2 = 0,35 - 0,25 = 0,1 mol.

⟹ Số C_tb = n_CO2/n_ancol = 0,25/0,1 = 2,5

⟹ CTPT của 2 ancol đồng đẳng kế tiếp là C₂H₆O và C₃H₈O.

2.

Phương pháp:

- Đặt ẩn là số mol mỗi ancol.

- Lập hệ phương trình về tổng số mol hỗn hợp và số mol CO₂. Giải hệ tìm được số mol mỗi ancol.

- Tính phần trăm khối lượng của mỗi ancol dựa vào công thức:

\(\% {m_X} = \frac{{{m_X}}}{{{m_{hh}}}}.100\% \)

Cách giải:

Gọi n_C2H6O = x và n_C3H8O = y (mol).

+) n_ancol = x + y = 0,1 (1)

+) n_CO2 = 2x + 3y = 0,25 (2)

Giải hệ trên ta được: x = y = 0,05.

⟹ n_C2H5OH = 0,05 và n_C3H7OH = 0,05.

⟹ \(\% {m_{{C_2}{H_6}O}} = \frac{{0,05.46}}{{0,05.46 + 0,05.60}}.100\% {\rm{\;}} = 43,4\% \)

⟹ \(\% {m_{{C_3}{H_8}O}} = 100\% {\rm{\;}} - 43,4\% {\rm{\;}} = 56,6\% \)

Câu 20

Phương pháp:

Gọi Z là hỗn hợp khí bị AgNO₃ hấp thụ.

Sơ đồ:

 *Kết hợp các phương pháp: bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố, bảo toàn số mol π, … để xác định x; a; b; c.

Lưu ý:

+ Trong phản ứng cộng của hiđrocacbon: n_giảm = n_{H2 pư}

+ Bảo toàn số mol liên kết π: n _{π (A)} = n_{H2 pư} + n _{π (Z)} + n_Br2

*Phản ứng của Z với AgNO₃/NH₃:

            C₂H₂ + 2AgNO₃ + 2NH₃ → C₂Ag₂ ↓ + 2NH₄NO₃

            CH≡C-CH=CH₂ + AgNO₃ + NH₃→ CAg≡C-CH=CH₂ ↓ + NH₄NO₃

            CH≡C-CH₂-CH₃ + AgNO₃ + NH₃ → CAg≡C-CH₂-CH₃ ↓ + NH₄NO₃

Cách giải:

Gọi Z là hỗn hợp khí bị AgNO₃ hấp thụ.

Sơ đồ:

Đặt n_C2H2 = n_C4H4 = x mol

Ta thấy: n_B = n_Z + n_Y = 0,6 + 0,6 = 1,2 mol

Ta có: m_B = n_B.M_B = 1,2.2.245/12 = 49 gam = m_A (theo BTKL)

⟹ m_A = 26x + 52x + 1,1.2 = 49 ⟹ x = 0,6 mol

Trong phản ứng cộng của hiđrocacbon thì số mol giảm là số mol H₂ phản ứng

⟹ n_{H2 pư} = n_A - n_B = (0,6 + 0,6 + 1,1) - 1,2 = 1,1 mol

+) Bảo toàn số mol liên kết π: n _{π (A)} = n_{H2 pư} + n _{π (Z)} + n_Br2

⟹ 2n_{C2H2 bđ} + 3n_{C4H4 bđ} = n_{H2 pư} + (2n_C2H2(Z) + 3n_C4H4(Z) + 2n_C4H6(Z)) + n_Br2

⟹ 2.0,6 + 3.0,6 = 1,1 + 2a + 3b + 2c + 0,5 (1)

+) n_{hh Z} = a + b + c = 0,6 (2)

+) BTKL cho toàn bộ quá trình: m_A = m_Z + m_Y

⟹ 49 = 26a + 52b + 54c + 0,6.(127/3) (3)

Giải hệ (1) (2) (3) được a = 0,3; b = 0,2; c = 0,1.

*Xét phản ứng của Z với AgNO₃/NH₃:

            C₂H₂ + 2AgNO₃ + 2NH₃ → C₂Ag₂ ↓ + 2NH₄NO₃

            0,3                                     →  0,3                           (mol)

            CH≡C-CH=CH₂ + AgNO₃ + NH₃→ CAg≡C-CH=CH₂ ↓ + NH₄NO₃

            0,2                                                     →        0,2                                    (mol)

            CH≡C-CH₂-CH₃ + AgNO₃ + NH₃ → CAg≡C-CH₂-CH₃ ↓ + NH₄NO₃

            0,1                                                    →           0,1                                  (mol)

⟹ m_{kết tủa} = 0,3.240 + 0,2.159 + 0,1.161 = 119,9 gam.