Giáo án Ngữ văn 7 bài: Ôn tập phần văn theo CV 5512

Thể loại

Định nghĩa

Là thể thơ Đường luật có 4 câu, mỗi câu 7 chữ, hiệp vần ở tiếng cuối câu 1, 2, 4 hoặc câu 2, 4.

Là thể thơ có một câu 6 chữ, câu sau 8 chữ, không hạn định số câu.

Là thể thơ Đường luật có 8 câu, mỗi câu 7 chữ, hiệp vần ở tiếng cuối câu 1, 2, 4, 6, 8 . Phép đối giữa câu 3 với 4, câu 5 với 6

Thể loại

Định nghĩa

Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

Là thể thơ Đường luật có 4 câu, mỗi câu 7 chữ, hiệp vần ở tiếng cuối câu 1, 2, 4 hoặc câu 2, 4.

Lục bát

Là thể thơ có một câu 6 chữ, câu sau 8 chữ, không hạn định số câu.

Thất ngôn bát cú Đường luật

Là thể thơ Đường luật có 8 câu, mỗi câu 7 chữ, hiệp vần ở tiếng cuối câu 1, 2, 4, 6, 8 . Phép đối giữa câu 3 với 4, câu 5 với 6

TT

Học kì I

TT

Học kì II

1

Cổng trường mở ra

25

Tục ngữ về TN và LĐSX

2

Mẹ tôi

26

Tục ngữ về con người và xã hội

3

Cuộc chia tay của … con búp bê

27

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

4

Những câu hát .. tình cảm gia đình

28

Sự giàu đẹp của tiếng Việt(đọc thêm)

5

Những câu hát về ty qh, đn, cn

29

Đức tính giản dị của Bác Hồ

6

Những câu hát than thân

30

ý nghĩa văn chương

7

Những câu hát châm biếm

31

Sống chết mặc bay

8

Nam quốc sơn hà

32

Những trò lố hay là Va-ren và PBC(đọc thêm )

9

Tụng giá hoàn kinh sư

33

Ca Huế trên sông Hương

10

Thiên Trường vãn vọng

11

Côn Sơn ca

12

Bánh trôi nước

13

Qua Đèo Ngang

14

Bạn đến chơi nhà

15

Vọng Lư sơn bộc bố (Xa ngắm…)

16

Tĩnh dạ tứ (Cảm nghĩ trong đêm..)

17

Bài ca nhà tranh bị gió thu phá

18

Cảnh khuya

19

Rằm tháng giêng

20

Tiếng gà trưa

21

Một thứ quà của lúa non: Cốm

22

Sài Gòn tôi yêu

23

Mùa xuân của tôi

Hoạt động của Gv và Hs

Nội dung

HĐ 2. Định nghĩa về các thể loại

1. Mục tiêu: HS nắm được khái niệm ca dao – dân ca. Phân biệt ca dao, dân ca

2. Phương thức thực hiện: Phương pháp dự án

3. Sản phẩm hoạt động: Phần trình bày của nhóm học sinh trên giấy

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá Học sinh

- Giáo viên đánh giá học sinh.

5. Tiến trình hoạt động:

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Đọc lại các chú thích* ở bài 3, 5, 7, 8; làm thơ lục bát ở bài 13; ghi nhớ ở bài 16 (Ôn tập tác phẩm trữ tình); chú thích * ở bài 18, câu 2 ở bài 26 (phần Đọc- Hiểu văn bản) để nắm chắc các định nghĩa.

Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh thực hiện hoạt động nhóm ở nhà hoàn thiện sản phẩm

*Báo cáo kết quả

Gọi 2 nhóm Hs trình bày trước lớp

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung, đưa sản phẩm hoàn chỉnh

HĐ 3. Những tình cảm, thái độ trong các bài ca dao – dân ca

1. Mục tiêu: Nắm được tình cảm thái độ của nhân dân qua từng văn bản ca dao đã học

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động cặp đôi

3. Sản phẩm hoạt động: Phần trình bày của cặp học sinh trước lớp

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá học sinh

- Giáo viên đánh giá học sinh.

5. Tiến trình hoạt động:

- Chuyển giao nhiệm vụ

? Những tình cảm, thái độ thể hiện trong các bài ca dao - dân ca đã học là gì.

Đọc thuộc lòng một số bài ca dao đã học

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh thực hiện hoạt động

*Báo cáo kết quả

Gọi 2 nhóm Hs trình bày trước lớp

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung, đưa sản phẩm hoàn chỉnh

HĐ 4. Những câu tục ngữ

1. Mục tiêu: ý nghĩa triết lí được đúc rút qua kinh nghiệm của ông cha ta xưa

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

3. Sản phẩm hoạt động: Phần trình bày của học sinh trước lớp

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá học sinh

- Giáo viên đánh giá học sinh.

5. Tiến trình hoạt động:

- Chuyển giao nhiệm vụ

? Những tình cảm, thái độ thể hiện trong các bài ca dao - dân ca đã học là gì.

Đọc thuộc lòng một số bài ca dao đã học

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh thực hiện hoạt động

*Báo cáo kết quả

Gọi Hs trình bày trước lớp

*Đánh giá kết quả

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung, đưa sản phẩm hoàn chỉnh

HĐ5. Giá trị tư tưởng, tình cảm trong các bài thơ đoạn thơ VN và TQ

1. Mục tiêu: Giá trị tư tưởng, tình cảm trong các bài thơ đoạn thơ VN và TQ

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động nhóm

3. Sản phẩm hoạt động: Phần trình bày của nhóm

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh đánh giá học sinh

- Giáo viên đánh giá học sinh.

5. Tiến trình hoạt động:

- Chuyển giao nhiệm vụ

Những giá trị lớn về tư tưởng, tình cảm thể hiện trong các bài thơ, đoạn thơ trữ tình của Việt Nam và Trung Quốc (thơ Đường) đã học.

? Đọc thuộc lòng một số bài thơ trung đại của VN

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh thực hiện hoạt động

*Báo cáo kết quả

Gọi Hs trình bày trước lớp

*Đánh giá kết quả

- Nhóm khác nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung, đưa sản phẩm hoàn chỉnh

2. Định nghĩa về các thể loại

a. Ca dao dân ca

- Thơ ca dân gian: là những bài thơ bài hát trữ tình dân gian do quần chúng nhân dân sáng tác, biểu diễn và truyền miệng từ đời này sang đời khác

b. Tục ngữ

- Là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định , có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện những k/v của nhân dân về mọi mặt cuộc sống

c. Thơ trữ tình

- Một thể loại văn học phản ánh cuộc sống bằng cảm xúc trực tiếp của người sáng tác

- Thường có vần điệu, nhịp điệu, ngôn ngữ cô đọng, mang tính cách điệu cao

* thơ trữ tình trung đại VN

- Đường luật: Thất ngôn, ngũ ngôn, bát cú, tứ tuyệt

- VN: lục bát, song thất lục bát, 4 tiếng học tập từ ca dao dân ca

d. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

4 câu, mỗi câu 7 tiếng. Kết cấu: khai, thừa, chuyển, hợp. Nhịp: 4/3; 2/2/3. Vần chân

đ. Ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật

4 câu, mỗi câu 5 tiếng. Vần bằng, trắc. Nhịp 3/2 hoặc 2/3

e. Thất ngôn bát cú

- 8 câu mỗi câu 7 tiếng. Vần bằng trắc, chân

- Kết cấu: đề, thực, luận, kết. Luật: nhất tam tứ bất luận, nhị tứ lục phân minh.Câu 3-4, 5-6 đối

g. Thơ lục bát

- Thể thơ dân tộc kết cấu cặp, 1 câu 6, một câu 8

- Vần bằng, vần lưng

h. Song thất lục bát

- 2 câu 7, 1 câu 6, 1 câu 8 -> một khổ

i. Phép tương phản và phép tăng cấp trong NT

- Là sự đối lập các hình ảnh, chi tiết, nhân vật, ... trái ngược nhau, để tô đậm, nhấn mạnh một đối tượng hoặc cả hai.

Tăng cấp: thường đi cùng tường phản tăng dần về cường độ, chất lượng, tốc độ, số lượng, màu sắc, âm thanh

3. Những tình cảm, thái độ trong các bài ca dao – dân ca

* Tình cảm gia đình: Nhắc nhở về công ơn sinh thành, tình mẫu tử và tình anh em ruột thịt

- Tình yêu quê hương đất nước,con người: Tình yêu, lòng tự hào đối với con người, quê hương, đất nước.

- Những câu hát than thân: Đồng cảm với số phận khổ đau, đắng cay của người lao động, tố cáo chế độ phong kiến

- Những câu hát châm biếm: Phê phán và chế giễu những thói hư, tật xấu trong đời sống gia đình và cộng đồng.

4. Những kinh nghiệm của nhân dân được thể hiện trong tục ngữ

Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất: Những kinh nghiệm quí báu của nhân dân trong việc quan sát các hiện tượng tự nhiên và trong lao động sản xuất.

- Tục ngữ về con người và XH: Luôn tôn vinh giá trị con người, đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có.

5. Giá trị tư tưởng, tình cảm trong các bài thơ đoạn thơ VN và TQ

- Lòng yêu nước và tự hào dân tộc;

- ý chí bất khuất, kiên quyết đánh bại mọi quân xâm lược;

- Thương dân - yêu dân, mong dân được khỏi khổ, no ấm, nhớ quê, mong về quê, ngỡ ngàng khi trở về, nhớ mẹ, nhớ thương bà, ...

- Ca ngợi cảnh đẹp thiên nhiên: Đêm trăng xuân, cảnh khuya, thác hùng vĩ, đèo vắng, ...

- Ca ngợi tình bạn chân thành, tình vợ chồng thuỷ chung chờ đợi, vời vợi nhớ thương, ...