Giáo án môn Hóa học lớp 10 bài 56

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

GV cho HS làm và quan sát thí nghiệm để hình thành khái niệm tốc độ pứ (SGK)

- Gv y/c HS (thảo luận) tìm trong t.tế, c.sống những pứ m.họa cho loại pứ xảy ra nhanh, chậm?

- Kết luận: Các pứhh khác nhau xảy ra nhanh chậm rất khác nhau. Để đánh giá mức độ nhanh chậm của pứhh, người ta dùng khái niệm tốc độ pứhh

- Gv y/c HS nhận xét về sự thay đổi nồng độ

(h. 7.1) các chất trong pứhh để thấy được mối l.hệ giữa tốc độ pứ với sự biến đổi nồng độ các chất trong pứ

- Khi 1 pứhh xảy ra, nồng độ các chất pứ và các chất sản phẩm của pứ biến đổi n.t.n?

- Kết luận : Như vậy, có thể dùng độ biến thiên nồng độ của 1 chất bất kỳ trong pứ làm thước đo tốc độ pứ

- GV b/diễn: Cho vào 2 ống n^o, mỗi ống 1 hạt Zn như nhau, rót vào (ống 1) 5ml d.d H₂SO₄ 0,1 M và rót vào (ống 2) 5ml d.d H₂SO₄ 0,01 M --> Q. sát bọt khí hidro thoát ra ở 2 ống n^o và rút ra kết luận?

- Gv y/c HS nhắc lại kiến thức:

- Ở những pứ có chất khí t.gia, khi áp suất tăng nồng độ chất khí tăng theo, nên ảnh hưởng của áp suất đến tốc độ pứ cũng giống như ảnh hưởng của nồng độ --> Kết luận?

- Gv h/d Hs q. sát t.n^o đã mô tả trong SGK

(hình 7.2) --> Nhận xét?

- Tại sao nhiệt độ ảnh hưởng ảnh hưởng đến tốc độ pứ? (pứ hh xảy ra nhờ sự va chạm của các chất pứ: Tăng t^o -> chuyển động nhiệt tăng -> tần số va chạm tăng)

- Tần số va chạm của các chất pứ ph.thuộc vào t⁰. Tần số va chạm có hiệu quả giữa các chất

pứ tăng nhanh -> tốc độ pứ tăng => Kết luận?

- Gv h/d Hs thực hiện t.n⁰ (hình 7.3 SGK ) --> Quan sát bọt khí thoát ra và nhận xét?

+ Tại sao khí ở cốc (b) thoát ra nhiều hơn ở cốc (a)?

+ Có thể thay CaCO₃ bằng Zn ? => Kết luận ?

- GV h/d HS quan sát thí nghiệm p.hủy H₂O₂

(SGK) và nhận xét?

+ MnO₂ là chất gì của pứ?

+ Đ. Điểm của chất xúc tác? (không bị tiêu hao trong quá trình pứ) => Kết luận?

* Ngoài các yếu tố trên, môi trường xảy ra pứ, tốc độ khuấy trộn, tác dụng của các tia bức xạ,... cũng ảnh hưởng lớn đến tốc độ pứ.

- Cho biết các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ pứ được vận dụng trong đời sống và sản xuất?

- Tại sao khi nhóm bếp than ban đầu ph.quạt?

- Tại sao viên than tổ ong phải có nhiều lỗ?

I) Khái niệm về tốc độ phản ứng hóa học

1/ Thí nghiệm

HS nhận xét hiện tượng thí nghiệm:

(1): BaCl₂ + H₂SO₄--> BaSO₄ + 2HCl

kết tủa xuất hiện ngay tức khắc

(2): Na₂S₂O₃+H₂SO₄-->S +SO₂+H₂O+ Na₂SO₄ sau 1 thời gian mới thấy kết tủa đục xuất hiện

=> Pứ (1) xảy ra nhanh hơn pứ (2)

2/ Nhận xét

Tốc độ pứ là độ biến thiên nồg độ của 1 trong các chất pứ hoặc s.phẩm pứ trg 1 đ.vị t. gian

Vdụ: (SGK)

II) Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

1/ Ảnh hưởng của nồng độ

HS thảo luận viết và nhận xét được:

- pứ ở (cốc a: có nồng độ Na₂S₂O₃ cao), xảy ra nhanh hơn ở (cốc b: có nồng độ Na₂S₂O₃ thấp)

- Tốc độ giải phóng hidro ở ống n⁰ thứ 1 > ở ống n^o thứ 2

Kết luận: Khi tăng nồng độ chất pứ, tốc độ pứ tăng

2/ Ảnh hưởng của áp suất

- Đối với chất khí, khi V và nhiệt độ không đổi, áp suất tỉ lệ với số mol chất

Kết luận: Đối với pứ có chất khí tham gia, khi áp suất tăng, tốc độ pứ tăng

Vdụ: SGK

3/ Ảnh hưởng của nhiệt độ

- pứ ở cốc 1 (a) xảy ra ở nhiệt độ thường

- pứ ở cốc 2 (b) xảy ra ở khoảng 50^oC

* Thời gian thực hiện pứ ở cốc (1) > cốc (2)

Kết luận: Khi nhiệt độ tăng, tốc độ pứ tăng

4/ Ảnh hưởng của diện tích bề mặt

Kết luận: Đối với pứ có chất rắn tham gia, khi tăng diện tích bề mặt, tốc độ pứ tăng.

5/ Ảnh hưởng của chất xúc tác

HS thảo luận viết và nhận xét được:

Ban đầu bọt khí thoát ra chậm. Sau khi cho vào d.d 1 ít bột MnO₂ khí thoát ra mạnh hơn

Kết luận: Chất xúc tác là chất làm tăng tốc độ pứ (chất làm giảm tốc độ pứ: chất ức chế pứ), nhưng còn lại sau khi pứ kết thúc.

III) Ý nghĩa thực tiễn của tốc độ phản ứng

- Nhiệt độ của ngọn lửa C₂H₂ cháy trong oxi > so với cháy trong kk, tạo t⁰ hàn cao hơn.

- Nấu thực phẩm trong nồi áp suất nhanh chín

- Than, củi có k.thước nhỏ sẽ cháy nhanh hơn