Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

Đọc - hiểu

3,0

1

Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

0,5

2

Những hình ảnh đẹp đẽ của năm tháng tuổi trẻ: màu mực tím, nét chữ thiếu thời, bối rối sắc hồng, hoa phượng…

0,5

3

- Phép điệp từ: “Biết ơn”

- Tác dụng: Khiến cho lời thơ giàu nhạc điệu, nhấn mạnh sự thức nhận và lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ với những gì bé nhỏ gần gũi, với mẹ đã giúp mình lớn khôn và biết trân trọng tuổi trẻ.

0,25

0,75

4

Thí sinh có thể đồng tình, không đồng tình hoặc đồng tình một phần nhưng phải lí giải hợp lí, thuyết phục.

1,0

II

LÀM VĂN

7,0

1

Viết một đoạn văn trình bày quan điểm về lòng biết ơn của con người trong cuộc sống.

2,0

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: ý nghĩa của lòng biết ơn trong cuộc sống.

0,25

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động

1,0

- Biết ơn là sự ghi nhớ và trân trọng những gì mình nhận được từ người khác.

- Biểu hiện: biết ơn đối với những thành quả lao động do cha ông để lại; biết ơn ông bà, cha mẹ, biết ơn những người bao bọc, giúp đỡ mình những khi mình gặp khó khăn….

- Lòng biết ơn có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống: là một trong những vẻ đẹp của đạo lý dân tộc Uống nước nhớ nguồn, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây; là bài học sơ đẳng, tạo nên nền tảng đạo đức, lối sống nhân văn cho con người; là cơ sở bền vững cho những tình cảm tốt đẹp như lòng yêu nước, thương dân, hiếu thảo với cha mẹ, kính yêu thầy cô...; giúp chúng ta biết trân trọng cuộc sống; là động lực thúc đẩy ta vươn lên…

- Phê phán những con người không có lòng biết ơn trong cuộc sống.

- Bài học nhận thức và hành động

d. Sáng tạo: có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

0,25

e. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

0,25

2

Cảm nhận về đoạn thơ trong bài thơ Việt Bắc. Liên hệ với đoạn thơ trong bài thơ Từ ấy để từ đó, nhận xét về sự vận động của cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu.

5,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Cảm nhận về đoạn thơ trong bài thơ Việt Bắc. Liên hệ với đoạn thơ trong bài thơ Từ ấy để từ đó, nhận xét về sự vận động của cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu.

0,5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.

* Giới thiệu tác giả Tố Hữu và bài thơ Việt Bắc

0,5

* Cảm nhận đoạn thơ trong Việt Bắc

2,0

- Nội dung:

+ Đoạn thơ là lời của người ra đi với người ở lại. Đoạn thơ đã tái hiện nỗi nhớ của người cán bộ cách mạng về cuộc sống, con người nơi chiến khu Việt Bắc. Nhớ về Việt Bắc là nhớ về cuộc sống thiếu thốn nhưng ấm áp tình người. Nhà thơ đã diễn tả thật xúc động sự đồng cam, cộng khổ, chia sẻ ngọt bùi của nhân dân đối với cách mạng và kháng chiến đã trở thành một biểu tượng đẹp đẽ của tình quân dân thắm thiết một thời.

+ Đoạn thơ là nỗi nhớ của người cán bộ cách mạng về những con người Việt Bắc: nghèo nhưng ân tình, ân nghĩa, chịu thương, chịu khó. Đẹp nhất là hình ảnh người mẹ dân tộc hiện lên một cách chân thực, xúc động về nỗi vất vả nặng nhọc của người mẹ cách mạng, người mẹ kháng chiến vừa nuôi con khôn lớn thành người lại vừa hăng hái nhiệt tình tham gia cách mạng

+ Cuộc sống trong kháng chiến tuy có nhiều thiếu thốn nhưng vẫn tràn đầy niềm vui, niềm lạc quan, tin tưởng. Đọng lại trong tâm trí của người ra đi là kỉ niệm về cuộc sống thanh bình.

+ Đoạn thơ khắc họa rõ nét vẻ đẹp tâm hồn, tính cách con người Việt Nam luôn sống gắn bó thủy chung, hết lòng yêu cách mạng, yêu quê hương đất nước.

- Nghệ thuật: Thể thơ lục bát đậm đà tính dân tộc; tứ thơ đối đáp “mình - ta” truyền thống mà hiện đại; giọng thơ tâm tình ngọt ngào, thương mến; hình ảnh thơ gần gũi, bình dị; các biện pháp tu từ: điệp từ, lặp cấu trúc ngữ pháp…

* Liên hệ với đoạn thơ trong Từ ấy

0,5

- Cần liên hệ được những ý cơ bản sau:

+ Khổ thơ đã diễn tả niềm vui, niềm hạnh phúc vô bờ khi gặp lý tưởng cách mạng của Tố Hữu. Nếu mặt trời của tự nhiên là nguồn sống của vạn vật thì lý tưởng của Đảng đem đến niềm tin, sự sống, tái sinh tâm hồn thi sĩ, giúp thi sĩ hướng tới những lẽ sống cao đẹp, lớn lao.

+ Thể thơ thất ngôn; chất trữ tình kết hợp với tự sự; câu thơ mang hình thức vắt dòng; ngôn ngữ mang tính chất trữ tình điệu nói; biện pháp tu từ ẩn dụ, so sánh được sử dụng độc đáo… diễn tả thành công niềm vui như tràn ra cùng tâm trạng lạc quan tin tưởng vào con đường cách mạng của người thanh niên trẻ tuổi.

* Nhận xét về sự vận động của cái tôi trữ tình trong thơ Tố Hữu.

0,5

- Sự thống nhất: Cả hai đoạn thơ trong Từ ấy và Việt Bắc đều thể hiện cái tôi trữ tình chính trị rất nhạy cảm với những sự kiện chính trị, tình cảm chính trị. Điều này cho thấy Tố Hữu là nhà thơ của lí tưởng cộng sản, nhà thơ của lẽ sống lớn, niềm vui lớn, của ân tình cách mạng.

- Chuyển biến: Nếu trong Từ ấy là cái tôi của người chiến sĩ trẻ tuổi mang nhiệt huyết sôi nổi, say mê trong buổi đầu giác ngộ lý tưởng cộng sản, thì ở đoạn thơ trong Việt Bắc là cái tôi nhân danh cộng đồng, dân tộc, đất nước, cái tôi nồng nàn, đằm thắm, gắn bó ân tình thủy chung với cách mạng và con người kháng chiến.

d. Chính tả, ngữ pháp: đảm bảo chuẩn chính tả ngữ pháp Tiếng Việt.

0,25

e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu

0,5

ĐIỂM TOÀN BÀI THI : I + II = 10,00 điểm