PHẦN

CÂU

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

3.0

1

Thể thơ : Tự do

0.5

2

-Những hình ảnh mang chất liệu văn học dân gian được sử dụng trong đoạn trích :

          chân lấm tay bùn; em khua gầu làm vỡ ánh trăng tan; là hình ảnh con trâu đi trước cái cày, trước cha, trước mẹ; là bài đồng dao con chim se sẻ nó đẻ mái tranh, tôi ném hòn sành; là con Rồng cháu Tiên, là gương vỡ lại lành;là thần thoại nhổ tre mà đánh giặc;...

• (HS chỉ cần nêu được 4 hình ảnh là cho điểm tối đa)

0.5

3

Biện pháp tu từ nổi bật nhất trong đoạn thơ trên là liệt kê (chú dế mèn, trái bồ kết, chú gà gáy,…) ( 0.25 đ )

Tác dụng: (0.5)

• Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho đoạn thơ.

Nhấn mạnh  hình ảnh đất nước rất đổi gần gũi, thân thương và thiêng liêng.

1.0

4

Đây là câu hỏi mở, GV linh hoạt khi cho điểm. HS nêu suy nghĩ về trách nhiệm của giới trẻ hiện nay theo hướng tích cực. Có thể theo những gợi ý sau:

-  Phải có niềm tin, niềm tự hào dân tộc. ( 0.25đ)

- Hưởng hứng và tích cực tham gia các diễn đàn hợp pháp trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên internet, khẳng định chủ quyền lãnh thổ, nhất là chủ quyền biển đảo của Việt Nam; lên án và đấu tranh ngăn chặn các hành vi xâm phạm phạm chủ quyền biển đảo Việt Nam,…( 0.5đ)

- Không ngừng tu dưỡng phẩm chất đạo đức; tích cực tham gia xây dựng đất nước giàu mạnh, có định hướng lý tưởng yêu nước và đoàn kết để tạo nên sức mạnh  bảo vệ đất nước. (0.25)

1.0

II

LÀM VĂN

7.0

1

  Từ nội dung đoạn trích ở phần đọc- hiểu anh/ chị làm gì để Đất nước tồn tại đến ngàn sau, viết đoạn văn (200 chữ) trình bày ý kiến của mình.

2.0

a.Đảm bảo thể thức của một đoạn văn, có đủ các phần: Mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.

0.25

b.Xác định đúng các vấn đề nghị luận: làm gì để Đất nước tồn tại đến ngàn sau

0.25

1. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn: vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ các dẫn chứng, có thể viết đoạn theo định hướng sau:

1.0

-Giải thích: Đất nước còn tồn tại đến ngàn sau nghĩa là : 

+ Giữ gìn vẻ đẹp của Đất nước trong quá khứ và hiện tại.

+ Xây dựng Đất nước phát triển giàu đẹp trong tương lai.

-Bàn luận:Có dẫn chứng

- Trách nhiệm của tuổi trẻ ngày nay đối với Đất nước là: 

+Lưu giữ vẻ đẹp văn hóa của dân tộc bằng những việc làm cụ thể : +Trân trọng tiếng nói và chữ viết của dân tộc. Bác Hồ đã từng nói “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng quý giá… chúng ta cần phải giữa gìn và phát huy nó”.

+ Hướng về cuội nguồn, những giá trị văn hóa lâu đời của cha ông ta….

+ Tự hào với truyền thống đấu trang anh dũng của dân tộc từ ngàn đời nay. Không ngừng học tập lao động, sáng tạo, phát huy sức trẻ vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

+ Tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hóa văn hóa nước ngoài làm giàu đẹp cho văn hóa nước nhà. “Hòa nhập chứ không hòa tan”…Có niềm tin vào tương lai tươi sáng của Đất nước trong tương lai.

- Phê phán :

+ Một số thanh niên hiện nay có lối sống thực dụng và vô cảm quên đi truyền thống đánh mất cội nguồn dân tộc và lối sống mờ nhạt không có ý thức trách nhiệm với bản thân, gia đình xã hội, không có ý thức góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

-Bài học liên hệ bản thân:

c. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt

0.25

d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

0.25

2

  Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng ông lái đò trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét quan niệm về con người của nhà văn Nguyễn Tuân.

5.0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

0.25

b.  Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng ông lái đò trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét quan niệm về con người của nhà văn Nguyễn Tuân.

0.25

b.Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; cần đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:

Giới thiệu khái quát về tác giả Nguyễn Tuân, tác phẩm “Người lái đò sông Đà” và vấn đề nghị luận.

0.5

* Cảm nhận hình tượng ông lái đò 

- Giới thiệu khái quát về ông lái đò

- Cảm nhận vẻ đẹp ông lái đò:

+ Trí dũng: Để làm nổi bật vẻ đẹp trí dũng của ông lái đò, nhà văn đã sáng tạo một đoạn văn tràn đầy không khí trận mạc, đã tưởng tượng ra cuộc chiến đấu ác liệt giữa người lái đò với “bầy thủy quái” sông Đà. Sông Đà dữ dội, hiểm độc với trùng trùng, lớp lớp dàn trận bủa vây, có sự hợp sức của nhiều thế lực: sóng, nước, đá…còn ông đò là một viên tướng dũng cảm tả xung hữu đột tỉnh táo nhanh nhẹn, quyết đoán chỉ huy và điều khiển con thuyền qua nhiều vòng, nhiều cửa rất hiệu quả.

+ Tài hoa: Ông lái đò được khắc họa như một người nghệ sĩ – nghệ sĩ chèo ghềnh vượt thác, sự tài hoa thể hiện trong từng động tác thuần thục của ông lái. Khi đạt tới trình độ nhuần nhuyễn điêu luyện, mỗi động tác của ông lái đò như một đường cọ trên bức tranh thiên nhiên sông nước. Khả năng điều khiển con thuyền điêu luyện, chính xác nhờ sự am hiểu con sông Đà.Những chi tiết: ông đò “lái miết một đường chéo về cửa đá ấy”; con thuyền “như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước” đã cho thấy “tay lái ra hoa” của ông lái đò.Thuần thục các kĩ năng cần thiết để vượt qua những con sóng, thác ghềnh.

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: tô đậm nét tài hoa nghệ sĩ, tạo tình huống đầy thử thách để nhân vật bộc lộ phẩm chất, sử dụng ngôn ngữ miêu tả đầy cá tính, giàu chất tạo hình… Ngôn ngữ đa dạng không chỉ miêu tả bằng thị giác mà còn có xúc giác, so sánh… Nhịp điệu nhanh, gấp gáp, căng thẳng như một cuộc chiến thật sự. Lãng mạn, tài hoa đôi khi cả sự mơ mộng từ chính tác giả.

- Đánh giá: Nguyễn Tuân xây dựng ông lái đò với vẻ đẹp trí dũng và tài hoa. Trí dũng để có thể chế ngự được dòng sông hung bạo, tài hoa để xứng với dòng sông trữ tình. Vẻ đẹp của người lái đò là vẻ đẹp bình dị, thầm lặng nhưng đầy trí tuệ và sức mạnh. Đây chính là chất vàng mười của con người Tây Bắc nói riêng và người lao động Việt Nam nói chung.

Lưu ý: Phần nghệ thuật phải được lồng vào phần nội dung)

2.0đ

0.5đ

.* Nhận xét quan niệm về con người của nhà văn Nguyễn Tuân. 

- Khám phá con người ở phương diện nghệ sĩ tài hoa

- Con người, bất kể địa vị hay nghề nghiệp gì, nếu hết lòng và thành thạo với công việc của mình thì bao giờ cũng đáng trọng. Đồng thời qua cảnh tượng vượt thác của ông đò, Nguyễn Tuân muốn nói với chúng ta một điều giản dị nhưng sâu sắc: Chủ nghĩa anh hùng đâu chỉ có ở nơi chiến trường mà có ngay trong cuộc sống hàng ngày nơi mà chúng ta phải vật lộn với miếng cơm manh áo. Tài hoa đâu chỉ có ở lĩnh vực nghệ thuật mà có ngay trong cuộc sống lao động đời thường. 

- Thể hiện niềm tin yêu, trân trọng và ngợi ca, tự hào của nhà văn về con người lao động Tây bắc nói riêng, người lao động Việt Nam nói chung.

1.0đ

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt

0.25

e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

0.25