Phương pháp giải một số dạng bài tập về một số oxit quan trọng

Dạng 1

Bài tập lý thuyết về một số oxit quan trọng:

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình:
Ví dụ 1: Oxit vừa tan trong nước vừa hút ẩm là:

A. SO₂

B. CaO

C. Fe₂O₃

D. Al₂O₃

Hướng dẫn giải chi tiết:

CaO là một oxit vừa tan trong nước và có khả năng hút ẩm.

Đáp án B

Ví dụ 2: Cặp chất nào sau đây có thể dùng để điều chế SO₂ trong phòng thí nghiệm?

A. Al và H₂SO₄ loãng. 

B. NaOH và dung dịch HCl.

C. Na₂SO₄ và dung dịch HCl.     

D. Na₂SO₃ và dung dịch HCl

Hướng dẫn giải chi tiết:

Để điều chế khí SO₂ ta cho muối sunfit tác dụng với axit mạnh

Na₂SO₃ + 2HCl → 2NaCl + SO₂↑ + H₂O

Đáp án D

Ví dụ 3: Dẫn hỗn hợp khí gồm CO₂, CO, SO₂ lội qua dung dịch nước vôi trong (dư), khí thoát ra là:

A. CO

B. CO₂

C. CO₂, CO

D. Không có khí nào thoát ra

Hướng dẫn giải chi tiết:

Dung dịch nước vôi trong là Ca(OH)₂ là dung dịch bazơ

=> Oxit axit có thể tác dụng với dung dịch bazơ, đó là CO₂ và SO₂ và 2 khí này bị hấp thụ trong dung dịch

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O

CO không tác dụng vì CO là oxit trung tính.

=> Khí thoát ra là CO

Đáp án A

Dạng 2

Oxit axit (SO₂ , CO₂) tác dụng với dung dịch kiềm (NaOH, Ca(OH)₂, Ba(OH)₂)

* Một số lưu ý cần nhớ:

* Một số ví dụ điển hình:

Ví dụ 1: Dẫn 1,12 lít khí SO₂ (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)₂ 0,1M. Khối lượng của muối thu được sau phản ứng là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{S{O_2}}} = 0,05{\text{ }}mol;{\text{ }}{n_{Ca{{\left( {OH} \right)}_2}}} = 0,07{\text{ }}mol\)

Ta thấy 1 mol Ca(OH)₂ có chứa 2 mol OH

=> 0,07 mol Ca(OH)₂ có chứa 0,14 mol OH

Ta có tỉ lệ: n OH : n SO₂ = 0,14 : 0,05 > 2

=> Sản phẩm sau phản ứng chỉ có muối CaSO₃ và Ca(OH)₂ dư

SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ + H₂O

0,05 →  0,05   →     0,05

=> m_CaSO3 = 0,05.120 = 6 gam

Ví dụ 2: Dẫn 448 ml CO₂ (đktc) sục vào bình chứa 100 ml dung dịch KOH 0,25M. Khối lượng hai muối tạo thành là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{C{O_2}}} = 0,02\,\,mol;\,\,{n_{KOH}} = 0,025\,\,mol\)

Xét tỉ lệ: \(1 < \frac{{{n_{KOH}}}}{{{n_{C{O_2}}}}} = \frac{{0,025}}{{0,02}} = 1,25 < 2\) => phản ứng tạo 2 muối K₂CO₃ (x mol) và KHCO₃ (y mol)

CO₂ + 2KOH → K₂CO₃ + H₂O

  x   ←  2x      ←    x

CO₂ + KOH → KHCO₃

  y  ←  y    ←       y

Theo PT ta có:  \(\sum {{n_{C{O_2}}}} = x + y = 0,02\,\,(1)\)

∑n_KOH = 2x + y = 0,025   (2)

Từ (1) và (2) => x = 0,005 mol;  y = 0,015 mol

\( = > {m_{{K_2}C{O_3}}} = 0,005.138 = 0,69\,\,gam;\,\,\,{m_{KHC{O_3}}} = 0,015.100 = 1,5\,\,gam\)

Ví dụ 3: Cho 4,48 lít CO₂ (đktc) đi qua 190,48ml dung dịch NaOH 2% có khối lượng riêng là 1,05g/ml. Khối lượng muối tạo thành là

Hướng dẫn giải chi tiết:

n_CO2 = 0,2 mol;

+) Áp dụng công thức: m_dd = D.V = 1,05.190,48 = 200 gam

=> m_NaOH = 200.2% = 4 gam => n_NaOH = 0,1 mol

Xét tỉ lệ: \(\frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{C{O_2}}}}} = 0,5 < 1\) => phản ứng chỉ tạo muối NaHCO₃

CO₂ + NaOH → NaHCO₃

0,1  ←  0,1     →    0,1

=> m_NaHCO3 = 0,1.84 = 8,4 gam