Phân tích nhân vật Chiến trong Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Thi) và nhân vật Dít trong Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành).

Đề bài

Phân tích nhân vật Chiến trong Những đứa con trong gia đình  (Nguyễn Thi) và nhân vật Dít trong Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành).

Lời giải chi tiết

1. Giới thiệu chung:

- Truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành và Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi là 2 tác phẩm xuất sắc, phản ánh cuộc chiến đấu của con người Việt Nam trong kháng chiến.

- Dít và Chiến đều là những nữ chiến sĩ trẻ tuổi,  gan góc, dũng cảm, tiêu biểu cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam thời chống Mĩ. Ở mỗi nhân vật đều có những vẻ đẹp riêng, hấp dẫn người đọc.

2. Phân tích các nhân vật:

a. Nhân vật Dít: 

- Được xây dựng trên nguyên mẫu một người phụ nữ Tây Nguyên có “vẻ đẹp vừa lồ lộ vừa man dại” mà Nguyễn Trung Thành gặp trong một Đại hội chiến sĩ thi đua khu vực Tây Nguyên. Trong truyện, Dít được miêu tả là một thiếu nữ xinh đẹp, duyên dáng. Nhà văn đặc biệt tập trung miêu tả đôi mắt của người con gái này, một đôi mắt có hàng lông mày rậm, lúc nào cũng “mở to, bình thản, trong suốt”….

- Chưa đầy mười tuổi, Dít đã nhanh nhẹn, mưu trí lọt qua vòng vây của kẻ thù vào rừng tiếp tế cho cụ Mết và đám thanh nhiên. Bị giặc bắt, chúng bắn khủng bố tinh thần, Dít sau những phản xạ ban đầu đã trở nên kiên cường đến bất ngờ. Giữa làn đạn, con bé im bặt, đôi mắt mở to bình thản nhìn thẳng vào kẻ thù. Trước nỗi đau, nó tỏ ra mạnh mẽ, cứng cỏi một cách đặc biệt; mắt ráo hoảnh. Trong lúc cả làng còn chìm trong đau thương, Dít đã biến đau thương thành hành động; nó thức suốt đêm, gần đủ 30 lon gạo, đổ vào ruột nghé cho Tnú mang đi. 

- Dít trưởng thành một cách nhanh chóng. Ba năm sau khi Tnú đi xa trở về, Dít đã trở thành bí thư chi bộ kiêm chính trị viên xã đội. Cô được về huyện dự Đại hội chiến sỹ thi đua. Trong cái đêm gặp Tnú, Dít thể hiện sự nghiêm khắc và tính kỷ luật cao của một người cộng sản.

⟹ Xây dựng nhân vật này, Nguyễn Trung Thành có ý đồ tạo ra một hình tượng mang ý nghĩa thay thế và tiếp nối. Dít sẽ tiếp bước chị gái mình trong cuộc chiến đấu đồng nghĩa thay thế Mai trong trái tim và cuộc đời Tnú như nhà văn từng chia sẻ “Tôi muốn Dít sẽ là mối tình sau của Tnú".

b. Nhân vật Chiến:

- Về ngoại hình là một cô gái trẻ có sức vóc, khỏe mạnh: bắp tay tròn vo sạm đỏ, màu cháy nắng, thân người to và chắc nịch, bước đi bịch bịch….Đó là hình ảnh quen thuộc của các nhân vật nữ trong sáng tác của Nguyễn Thi.

- Về tính cách: Chiến đảm đang, tháo vát, giỏi thu vén, sắp đặt mọi việc. Cô cũng là người chị yêu thương, nhường nhịn em. Đặc biệt, Chiến là hình ảnh về người phụ nữ thời chiến: giàu lòng yêu nước, căm thù gặc, có tinh thần xả thân, sẵn sàng hy sinh vì Tổ Quốc. Mười chín tuổi Chiến vào chiến trường với một câu giản dị và sâu sắc “Đã làm thân con gái ra đi ta chỉ có một câu: nếu gặc còn thì tao mất, vậy à”…..Chú Năm từng hài lòng mà nói về đứa cháu gái của mình “Việc nhà nó thu được gọn thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thất, đặng bề nước non”…

- Chiến được miêu tả giống má một cách đặc biệt (từ vóc dáng, hình hài đến tính cách). Hơn một lần trong câu truyện, Việt có cảm nhận chị mình “giống in như má”. Nhưng Chiến là khúc sông sau của con sông truyền thống gia đình, cô hứa hẹn sẽ đi xa hơn trong người mẹ kiên cường đã mất của mình.

3. Đánh giá:

- Cả Dít và Chiến đều mang trong mình những vẻ đẹp vừa truyền thống vừa hiện đại. Một mặt, họ là hình ảnh về người phụ nữ Việt Nam hiền lành chăm chỉ, đảm đang, tháo vát, giàu đức hy sinh… Mặt khác, họ là sản phẩm của thời đại mới, thời đại anh hùng. Sinh ra vào thời kỳ đất nước có chiến tranh, họ là những người phụ nữ cứng cáp, vững vàng, giỏi chèo chống, gánh vác……điều đáng nói là vẻ đẹp nữ tính vốn có của họ không vì thế mà mất đi.

- Hai nhân vật vừa có những điểm tương đồng, vừa có những nét khác biệt. Cách mà các nhà văn miêu tả, khắc họa họ cũng in dấu ấn riêng cho quan niệm và phong cách nghệ thuật