Giáo án Địa lý 12 bài 18: Đô thị hóa

HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS

Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm đô thị hoá ở nước ta (HS làm việc theo nhóm).

Bước 1: Các nhóm tìm và thảo luận theo các nhiệm vụ GV đề ra. Cụ thể:

* Các nhóm có số bàn lẻ:

+ Dựa vào SGK, vốn hiểu biết chứng minh rằng nước ta có quá trình đô thị hoá diễn ra chậm chạp, trình độ đô thị hoá thấp.

Dựa vào hình 16.2, nhận xét về sự phân bố các đô thị ở nước ta.

* Các nhóm có số bàn chẵn: Dựa vào bảng 18.1 nhận xét về sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị trong giai đoạn 1990 - 2005.

Dựa vào bảng 18. 2 nhận xét về sự phân bố đô thị và số dân đô thị giữa các vùng trong nước.

Bước 2:

HS trình bày kết quả, chỉ bản đồ các vùng có nhiều đô thị, vùng có số dân đô thị đông nhất, thấp nhất, GV giúp HS chuẩn kiến thức.

- Chứng minh quá trình đô thị hoá chậm, trình độ đô thị hóa thấp.

- Nhận xét sự thay đổi số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị.

- Nhận xét sự phân bố đô thị và số dân đô thị của các vùng.

Vùng có nhiều đô thị nhất (Trung du và miền núi Bắc Bộ) gấp hơn 3 lần vùng có ít đô thị nhất (Duyên hải Nam Trung Bộ).

- Đông Nam Bộ có số dân đô thị cao nhất, số dân đô thị thấp nhất là Trung du và miền núi Bắc Bộ

Hoạt động 2: Tìm hiểu về mạng lưới đô thị ở nước ta (HS làm việc cả lớp).

Hỏi: Dựa vào các tiêu chí cơ bản nào để phân loại các đô thị nước ta thành 6 loại?

+ Các tiêu chí: Số dân, chức năng, mật độ DS, tỉ lệ dân tham gia vào hoạt động sản xuất phi nông nghiệp).

Hỏi: Dựa vào SGK, nêu các loại đô thị ở nước ta?

Hỏi: Xác định trên bản đồ 5 thành phố trực thuộc Trung ương, 2 đô thị đặc biệt.

Hoạt động 3: Thảo luận về ảnh hưởng của đô thị hoá đến phát triển kinh tế - xã hội. (HS làm việc theo cặp hoặc nhóm)

Bước 1:

HS thảo luận về những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của đô thị hoá đến phát triển kinh tế - xã hội.

Liên hệ thực tiễn địa phương.

Bước 2:

HS trình bày kết quả, GV giúp HS chuẩn kiến thức.

NỘI DUNG CHÍNH

1. Đặc điểm

a) Quá trình đô thị hóa diễn ra chậm chạp, trình độ đô thị hóa thấp.

- Quá trình đô thị hoá chậm:

+ Thế kỉ III trước CN đã có đô thị đầu tiên (Cổ Loa).

+ Năm 2005: tỉ lệ dân đô thị mới là 26,9%.

- Trình độ đô thị hóa,thấp:

+ Tỉ lệ dân đô thị thấp.

+ Cơ sở hạ tầng của các đô thị ở mức độ thấp so với khu vực và thế giới.

b) Tỉ lệ dân thành thị tăng:

c) Phân bố đô thị không đều giữa các vùng

- Số thành phố lớn còn quá ít so với số lượng đô thị.

2. Mạng lưới đô thị

• Mạng lưới đô thị được phân thành 6 loại.
• Năm 2007: có 5 thành phố trực thuộc Trung ương, 2 đô thị đặc biệt.

3. Ảnh hưởng cuả Đô thị hóa đến phát triển kinh tế – xã hội:

* Tích cực:

- Tác động mạnh đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

- Ảnh hưởng rất lớn đến phát tnển kinh tế - xã hội của phương, các vùng.

- Tạo động lực cho sự tăng trưởng và phát triển kinh tế.

- Tạo ra nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động.

* Tiêu cực:

- Ô nhiễm môi trường

- An ninh trật tự xã hội,…

* TÍCH HỢP:

Việt Nam hiện nay - 1 quốc gia đang trong tiến trình CNH - HĐH mạnh mẽ luôn có những thời cơ và thách thức nhất định. Tuy nhiên với tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm, nguồn lao động rất dồi dào lại tập trung về các thành phố nơi đầy ắp các xí nghiệp, khu công nghiệp và việc làm đang khan hiếm dẫn đến các việc công nhân thiếu việc làm, thiếu lương thực đáp ứng những nhu cầu tối thiểu hằng ngày → tệ nạn xã hội, ô nhiễm môi trường... giải pháp tất yếu cho vấn đền này là gì?