Phương pháp giải một số dạng bài tập về tính chất hóa học của bazo

Dạng 1

Lý thuyết về tính chất hóa học của bazo

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Dung dịch nào sau đây làm quỳ tím chuyển sang màu xanh?

A. HCl

B. MgCl₂

C. Ca(OH)₂

D. H₂SO₄

Hướng dẫn giải chi tiết:

Ca(OH)₂ là dd bazơ => làm quỳ tím chuyển sang màu xanh

Đáp án C

Ví dụ 2: Nhiệt phân sắt (III) hiđroxit thu được sản phẩm là:

A. Fe₂O₃

B. FeO và H₂O

C. Fe₂O₃ và H₂O

D. Fe và H₂O

Hướng dẫn giải chi tiết:

2Fe(OH)₃ \(\buildrel {{t^0}} \over\longrightarrow \)Fe₂O₃  + 3H₂O

Đáp án C

Ví dụ 3: Có 4 lọ không nhãn, mỗi lọ đựng một dung dịch không màu sau: NaCl, Ba(OH)₂, NaOH, Na₂SO₄. Chỉ cần dùng thêm 1 hóa chất nào sau đây để nhận biết các dung dịch trên?

A. quỳ tím

B. dung dịch HCl

C. dung dịch BaCl₂

D. dung dịch KOH

Hướng dẫn giải chi tiết:

Lấy mỗi chất 1 ít cho ra các ống nghiệm khác nhau và đánh số thứ tự tương ứng.

Cho quỳ tím vào mẫu thử từng chất và quan sát, thấy:

- Những dung dịch làm quỳ tím đổi màu là: NaOH và Ba(OH)₂, (nhóm 1).

- Những dung dịch không làm quỳ tím đổi màu là: NaCl, Na₂SO₄ (nhóm 2).

Để nhận ra từng chất trong mỗi nhóm, ta lấy một chất ở nhóm (1), lần lượt cho vào mỗi chất ở nhóm (2), nếu có kết tủa xuất hiện thì chất lấy ở nhóm (1) là Ba(OH)₂ và chất ở nhóm (2) là Na₂SO₄. Từ đó nhận ra chất còn lại ở mỗi nhóm.

Phương trình phản ứng: Ba(OH)₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ + NaOH

Đáp án A

Dạng 2

Dung dịch bazo tác dụng với kim loại

* Một số lưu ý cần nhớ:

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Cho 11,8 gam hỗn hợp X gồm Al và Cu vào dung dịch NaOH (loãng, dư). Khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 6,72 lít khí H₂ (đktc). Khối lượng của Cu trong hỗn hợp X là

Hướng dẫn giải chi tiết:

Khi cho hỗn hợp X gồm Al và Cu vào dung dịch NaOH loãng dư thì chỉ có Al phản ứng.

Al + NaOH + H₂O → NaAlO₂ + 3/2 H₂

Ta có: n_Al = 2/3.n_H2 = 2/3.0,3 = 0,2 (mol) → m_Cu = m_X - m_Al = 11,8 - 0,2. 27 = 6,4 (g)

Ví dụ 2: Hòa tan hết m gam nhôm vào dung dịch NaOH 1M, thu được 6,72 lít khí (đktc). Thể tích dung dịch NaOH cần dùng là

Hướng dẫn giải chi tiết:

n_H2(đktc) = V_H2/22,4 = 6,72/22,4 = 0,3 (mol)

PTHH: 2Al + 2NaOH + 2H₂O → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

(mol)               0,2                                       ←  0,3

Theo PTHH: n_NaOH = 2/3 n_H2 =2/3×0,3 =0,2 (mol)

→ V_NaOH = n_NaOH : C­_M = 0,2 : 1 = 0,2 (lít) = 200 (ml)

Dạng 3

Phản ứng nhiệt phân của bazo không tan

* Một số lưu ý cần nhớ:

Một số ví dụ điển hình:

Ví dụ 1: Nhiệt phân hoàn toàn x gam Fe(OH)₃ đến khối lượng không đổi thu được 24 gam chất rắn. Giá trị bằng số của x là:

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({{n}_{F{{e}_{2}}{{O}_{3}}}}=\frac{{{m}_{F{{e}_{2}}{{O}_{3}}}}}{{{M}_{F{{e}_{2}}{{O}_{3}}}}}=\frac{24}{56.2+16.3}=0,15\text{ }mol\)

             2Fe(OH)₃ \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) Fe₂O₃ + 3H₂O

Tỉ lệ        2                       1

Pứ        ?mol                  0,15 mol

Từ pt => \(\text{ }{{n}_{Fe{{\left( OH \right)}_{3}}}}=2.{{n}_{F{{e}_{2}}{{O}_{3}}}}=0,3\text{ }mol\)

\({{m}_{Fe{{\left( OH \right)}_{3}}}}={{n}_{Fe{{\left( OH \right)}_{3}}}}.{{M}_{Fe{{\left( OH \right)}_{3}}}}=0,3.\left( 56+3+16.3 \right)=32,1\text{ }gam\)

Ví dụ 2: Nhiệt phân hoàn toàn 19,6g Cu(OH)₂ thu được một chất rắn màu  đen, dùng khí H₂ dư khử chất rắn màu đen đó thu được một chất rắn màu  đỏ có khối lượng là:

Hướng dẫn giải chi tiết:

n_Cu(OH)2 = 19,6 : (64 + 2 + 32) = 0,2 mol

              Cu(OH)₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\)CuO + H₂O

Tỉ lệ       1                     1

Pứ          0,2                 ? mol

Từ pt => n_CuO = n_Cu(OH)2 = 0,2 mol

             CuO + H₂  \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) Cu + H₂O

Tỉ lệ       1                     1

Pứ          0,2                  ? mol

Từ pt => n_Cu = n_CuO= 0,2 mol

=> m_Cu = n_Cu . M_Cu = 0,2 . 64 = 12,8g