Bài 6: Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước


1. Khái niệm công nghiệp hóa - hiện đại hóa tính tất yếu khách quan và tác dụng to lớn của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

a. Khái niệm công nghiệp hóa - hiện đại hóa

Là quá trình chuyển đổi căn bản và toàn diện các hoạt động kinh tế và quản láy kinh tế. Từ sử dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến hiện đại nhằm tạo ra năng suất lao động cao.

b. Tính tất yếu khách quan và tác dụng to lớn của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- Do yêu cầu phải xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội.

- Do yêu cầu phải rút ngắn khoảng cách tụt hạu xa về kinh tế - khoa học kĩ thuật - công nghệ.

- Do yêu cầu phải tạo ra năng suất lao động xã hội cao.

- Tác dụng:

  • Tạo điều kiện thúc đẩy và phát triển kinh tế.
  • Tạo điều kiện cho việc củng cố quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tăng cường vai trò của nhà nước và mối quan hệ giữa công nhân, nông dân và tầng lớp tri thức.
  • Tạo điều kiện xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
  • Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và tăng cường tiềm lực quốc phòng – an ninh.

2. Nội dung cơ bản của công nghiệp hóa - hiện đại hóa ở nước ta.

a. Phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất.

- Thực hiện cơ khí hóa nền sản xuất xã hội, trên cơ sỏ áp dụng những thành tựu của Cách mạng khoa học kĩ thuật và công nghệ hiện đại.

- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước

b. Xây dựng một cơ cấu kinh tế hợp lý.

- Cơ cấu ngành

- Cơ cấu vùng

- Cơ cấu thành phần

- Cơ cấu lao động

- Trong những loại đó có cơ cấu ngành đóng vai trò quan trọng nhất.

- Một cơ cấu kinh tế phù hợp với điều kiện hiện nay phải là:

  • Tỷ lệ công nghiệp, dịch vụ tăng lên, nông nghiệp giảm xuống tong GDP
  • Tỷ trọng lao động nông nghiệp giảm xuống; lao động công nghiệp, dịch vụ tăng lên.
  • Lao động chân tay giảm, lao động trí óc tăng lên.

c. Củng cố tăng cường đưa vị trí chủ đạo của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa và tiến tới xác lập đưa vị tri chủ đạo thống trị của quan hệ san xuất xã hội chủ nghĩa trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

Quan hệ này sẽ quyết định tính chất xã hội chủ nghĩa của lực lượng sản xuất, của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

3. Trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- Có nhận thức đúng đắn về tính tất yếu khách quan của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- Trong sản xuất kinh doanh cần lựa chọn ngành, mặt hàng có khả năng cạnh tranh cao, phù hợp với thị trường trương và ngoài nước.

- Tiếp thu những thành tựu của khoa học - công nghệ hiện đại vào sản xuất để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, giá thành thấp, có khả năng chiếm lĩnh thị trường nhằm tối đa hóa lợi nhuận.

- Thường xuyên học tập để nâng cao rình độ văn hóa, khoa học - công nghệ hiện đại nhằm đáp ứng nguồn lao động có trình độ tay nghề cao.

1. Khái niệm công nghiệp hóa - hiện đại hóa tính tất yếu khách quan và tác dụng to lớn của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

a. Khái niệm công nghiệp hóa - hiện đại hóa

Là quá trình chuyển đổi căn bản và toàn diện các hoạt động kinh tế và quản láy kinh tế. Từ sử dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến hiện đại nhằm tạo ra năng suất lao động cao.

b. Tính tất yếu khách quan và tác dụng to lớn của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- Do yêu cầu phải xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội.

- Do yêu cầu phải rút ngắn khoảng cách tụt hạu xa về kinh tế - khoa học kĩ thuật - công nghệ.

- Do yêu cầu phải tạo ra năng suất lao động xã hội cao.

- Tác dụng:

  • Tạo điều kiện thúc đẩy và phát triển kinh tế.
  • Tạo điều kiện cho việc củng cố quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tăng cường vai trò của nhà nước và mối quan hệ giữa công nhân, nông dân và tầng lớp tri thức.
  • Tạo điều kiện xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
  • Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và tăng cường tiềm lực quốc phòng – an ninh.

2. Nội dung cơ bản của công nghiệp hóa - hiện đại hóa ở nước ta.

a. Phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất.

- Thực hiện cơ khí hóa nền sản xuất xã hội, trên cơ sỏ áp dụng những thành tựu của Cách mạng khoa học kĩ thuật và công nghệ hiện đại.

- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước

b. Xây dựng một cơ cấu kinh tế hợp lý.

- Cơ cấu ngành

- Cơ cấu vùng

- Cơ cấu thành phần

- Cơ cấu lao động

- Trong những loại đó có cơ cấu ngành đóng vai trò quan trọng nhất.

- Một cơ cấu kinh tế phù hợp với điều kiện hiện nay phải là:

  • Tỷ lệ công nghiệp, dịch vụ tăng lên, nông nghiệp giảm xuống tong GDP
  • Tỷ trọng lao động nông nghiệp giảm xuống; lao động công nghiệp, dịch vụ tăng lên.
  • Lao động chân tay giảm, lao động trí óc tăng lên.

c. Củng cố tăng cường đưa vị trí chủ đạo của quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa và tiến tới xác lập đưa vị tri chủ đạo thống trị của quan hệ san xuất xã hội chủ nghĩa trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

Quan hệ này sẽ quyết định tính chất xã hội chủ nghĩa của lực lượng sản xuất, của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

3. Trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- Có nhận thức đúng đắn về tính tất yếu khách quan của công nghiệp hóa - hiện đại hóa

- Trong sản xuất kinh doanh cần lựa chọn ngành, mặt hàng có khả năng cạnh tranh cao, phù hợp với thị trường trương và ngoài nước.

- Tiếp thu những thành tựu của khoa học - công nghệ hiện đại vào sản xuất để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, giá thành thấp, có khả năng chiếm lĩnh thị trường nhằm tối đa hóa lợi nhuận.

- Thường xuyên học tập để nâng cao rình độ văn hóa, khoa học - công nghệ hiện đại nhằm đáp ứng nguồn lao động có trình độ tay nghề cao.

Bài học tiếp theo

Bài 7: Thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần và tăng cường quản lí kinh tế của Nhà nước
Bài 8: Chủ nghĩa xã hội

Bài học bổ sung