Cúng mùng 3 Tết nguyên đán và lễ hoá vàng tiễn tổ tiên được TimDapAnhướng dẫn chi tiết cách thức, thủ tục tiến hành về cúng ngày mùng 3 Tết cũng như lễ hoá vàng tiễn các vị tổ tiên.
1. Lễ hóa vàng
Việt Nam không chỉ đa dạng về vùng miền, phong tục mà còn khác nhau cả về những nét văn hóa. Ngày lễ hóa vàng - lễ tạ âm cảnh được thực hiện khác nhau ở từng nơi, có thể là ngày mùng 2, mùng 3, mùng 4 hoặc mùng 7 - ngày khai hạ bàn thờ.
Nhưng đa số, ngày lễ hóa vàng thường được cúng vào ngày mùng 3 âm lịch. Lễ hóa vàng là sự cầu mong một năm vạn sự tốt lành, sự phù hộ của ông bà và các vị thần. Bởi lẽ thế nên ngày này là một trong những ngày cúng đặc biệt quan trọng.
2. Ý nghĩa lễ hóa vàng ngày mùng 3 Tết
Theo cuốn Phong tục thờ cúng của người Việt, lễ hóa vàng hay còn gọi là lễ cúng Đưa thường được thực hiện vào ngày mồng 3 Tết Nguyên đán.
Với quan niệm “Âm dương nhị đồng nhất lý”, nghĩa là đã có mời thì phải có đưa, vì cúng vào chiều 30 Tết với mong muốn mời Tổ tiên về ăn Tết thì lễ cũng vào ngày mồng Ba là để tiễn các cụ trở lại thế giới bên kia.
Lễ phẩm giống như các món đã lễ trong các ngày Tết, chỉ thêm đĩa xôi, con gà và thay mới hương hoa, trầu cau.
Cúng Đưa xong là làm lễ hóa vàng.
Lễ hóa vàng của người Việt
Vàng mã làm bằng giấy tương tự các đồ dùng của người đã khuất lúc sinh thời. Người hóa vàng ở giữa sân hoặc ở một góc vườn sạch sẽ, thắp hương biện lễ rồi châm lửa đốt cho đến lúc tất cả đều cháy là xong.
Theo tục xưa, tại nơi đốt vàng mã, người ta thường đặt vài cây mía dài. Dân gian cho rằng đây là đòn gánh để các linh hồn dùng làm gậy chống, hay mang hàng hóa.
Việc chọn ngày làm lễ hóa vàng tùy thuộc vào mỗi gia đình, chủ yếu từ mồng 3 đến khoảng mồng 10 Tết Nguyên đán. Điều quan trọng nhất là phải có lễ tạ gia tiên, gia thần và chư vị thánh thần, phật.
3. Cúng mùng 3 Tết
Đa phần các lễ vật cúng hóa vàng (cúng mùng 3 tết năm 2022) như hương hoa, đèn nến, vàng mã đều đã được chuẩn bị từ trước Tết. Chỉ duy nhất mâm cỗ cúng là cần chuẩn bị mới. Đây là cỗ cúng mặn cuối cùng trong dịp Tết Tân Sửu, cần được chuẩn bị thịnh soạn, tươm tất hơn. Cỗ cúng cần có các món chủ yếu như gà luộc, xôi, canh, rau xào, thịt đông, giò,…
Ngoài ra, mỗi gia đình trước khi hóa vàng còn cần chuẩn bị một bạt gạo và một bát muối, rải từ nhà ra ngõ để bố thí cho tảo sinh tảo lạc để hương vàng mà gia đình hóa đốt thì ông bà tổ tiên sẽ được hưởng hết, có lệ phí về với âm cảnh, sống đầy đủ ở thế giới bên kia. Khi đốt hóa vàng thì cần hóa vàng bên bàn thờ Thổ công thần linh trước, sau đó mới đến bàn thờ gia tiên.
Sắm lễ hóa vàng
Lễ vật dâng cúng trong lễ tạ năm mới (lễ hóa vàng) gồm: Nhang, hoa, ngũ quả, trầu cau, rượu, đèn nến, bánh kẹo, mâm lễ mặn hoặc chay cùng các món ăn ngày Tết đầy đủ, tinh khiết.
Mâm cúng hoá vàng gồm những gì
Mâm cỗ hóa vàng thường được gia chủ cúng vào ngày mùng 3 Tết. Đây chính là bữa cỗ mặn cuối cùng có tính nghi lễ thờ cúng Tổ tiên.
Trong mâm cơm, phải có đầy đủ gà, các món luộc, xào, canh, miến, rượu và mâm ngũ quả, bánh kẹo, cau trầu. Đặc biệt, vàng mã, tiền âm phải được chuẩn bị chu đáo để Tổ tiên có đủ lệ phí về trời.
Cách chuẩn bị lễ cúng hóa vàng cũng giống như lễ cúng gia tiên gồm: Mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét).
Mâm cỗ mặn hoặc chay cũng đầy đủ các món đặc trưng của mâm cúng ngày Tết như món luộc, xào, canh, miến, rượu. Nếu cúng mặn thì mâm cơm không thể thiếu con gà trống.
Từ xa xưa, tại nơi đốt hóa vàng người ta đặt vài cây mía dài để làm “phương tiện” cho các linh hồn mang hàng hóa theo.
Tục hoá vàng dựa trên tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, vật hoá vàng thường gắn với đời sống thường nhật, để thấy con người ở thế giới bên kia sống gần với dương gian. Tục này nhằm cung cấp cho người đã khuất tiền, quần áo (giấy), gậy đi đường (cây mía).
Mâm cơm cúng Tết của người Việt
Năm 2023, hóa vàng ngày nào đẹp?
Tham khảo chi tiết: Năm 2023, hóa vàng ngày nào đẹp?
4. Văn khấn hóa vàng mùng 3 Tết
(Dùng khi đốt vàng mã, làm lễ hóa vàng)
- Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ. Chư vị Tôn thần
- Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
- Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng 3 tháng giêng năm.................
Chúng con là: .............................................................tuổi.....................
Hiện cư ngụ tại.......................................................................................
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
(Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam)
5. Văn khấn lễ tạ năm mới (lễ hóa vàng)
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
Ngài Đương niên, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các Ngài Thổ Địa, Táo Quân, Long mạch, Tôn thần.
Các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ nội ngoài tiên linh.
Hôm nay là ngày mồng….. tháng Giêng năm.........
Tín chủ chúng con…………………………………
Ngụ tại………………………………………………
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật phù tửu lễ nghi, cung trần trước án.
Kính cẩn thưa trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn Thần, rước tiễn tiên linh trở về âm giới.
Kính xin: Lưu phúc lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm mộ, mọi chỗ tốt lành. Cháu con được giữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Lòng thành kính cẩn lễ bạc tiễn dâng, lượng cả xét soi. Cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
6. Bài cúng hóa vàng ngày Tết
Hôm nay ngày....
Tức năm thứ năm mươi... Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Tại: Thôn... xã... huyện... tỉnh....
Tín chủ là:...... cùng toàn gia kính bái.
Nay nhân ngày lễ tạ.
Kính cẩn sắm một lễ gồm....
Gọi là lễ mọn lòng thành, kính dâng lên:
Đông trù Tư mệnh Táo phủ thần quân, bản gia tiên sư, bản viên thổ công, liệt vị tôn thần.
Trước linh vị của:
Hiển:
Hiển:
Hiển:
...
Và các vị tổ bá, tổ thúc, tổ cô, cùng các vong linh phụng thờ theo tiên tổ.
Kính cẩn thưa rằng:
Tiệc xuân đã mãn
Lễ tạ kính trình
Rước tiễn tiên linh
Lại về âm giới
Buổi đầu năm mới
Toàn gia mong đợi
Lưu phúc lưu ân
Kính cáo tôn thần
Phù trì phù hộ
Dương cơ âm mộ
Mọi chỗ tốt lành
Con cháu an ninh
Vận hành khang thái.
Cẩn cáo!
Ghi chú:
- Đối với bàn thờ chung cho cả gia thần và gia tiên thì khấn gia thần trước, gia tiên sau. Nếu thờ gia thần ở bàn thờ riêng thì tách riêng ra hoặc thắp hương trước, rồi khấn chung một lượt ở gian chính thờ gia tiên.
(Theo Tập văn cúng gia tiên - Nhà XB Văn hoá Dân tộc).
Trên đây là một số chia sẻ của TimDapAnvề cách làm lễ hóa vàng ngày Tết và bài văn khấn hóa vàng. Ngoài lễ cúng hóa vàng sau Tết thì trước Tết cũng có các lễ cúng quan trọng như cúng tất niên, cúng giao thừa... Đây đều là những lễ cúng quan trong trong dịp Tết âm lịch của người Việt nên các bạn phải tìm hiểu cho kỹ để chuẩn bị lễ cúng sao cho trang trọng và thành tâm. Hi vongj qua đây bạn đọc có thêm tài liệu bổ ích nhé.
Xem thêm