Giáo án Tiếng việt 5 tuần 34: Ôn tập về dấu câu (Dấu gạch ngang)

Hoạt động dạy

Hoạt động học

A. Kiểm tra bài cũ:

GV yêu cầu hai, ba HS đọc đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về nhân vật Út Vịnh - tiết LTVC trước.

B. Dạy bài mới:

1. Giới thiệu bài:

GV nêu mục đích, yêu cầu của tiết học.

2. Hướng dẫn HS làm bài tập:

Bài tập 1

- GV cho một HS đọc thành tiếng yêu cầu của bài.

- GV mời 1 – 2 HS giỏi nói nội dung cần ghi nhớ về dấu gạch ngang.

- GV mở bảng phụ đã viết nội dung cần ghi nhớ; 1 – 2 HS nhìn bảng đọc lại 3 tác dụng của dấu gạch ngang.

- GV yêu cầu HS đọc từng câu, đoạn văn, làm bài vào VBT. GV phát riêng bút dạ và phiếu kẻ bảng tổng kết cho 3 – 4 HS; nhắc HS chú ý xếp câu có dấu gạch ngang vào ô thích hợp sao cho nói đúng tác dụng của dấu gạch ngang trong câu đó.

- GV cho HS phát biểu ý kiến. GV nhận xét nhanh.

- GV mời những HS làm bài trên giấy dán bài lên bảng lớp, trình bày kết quả. GV nhận xét, chốt lại lời giải đúng.

Bài tập 2

- GV cho một HS đọc nội dung BT2.

- GV hướng dẫn cho HS hiểu 2 yêu cầu của bài tập:

+ Tìm dấu gạch ngang trong mẩu chuyện Cái bếp lò.

+ Nêu tác dụng của dấu gạch ngang trong từng trường hợp.

- GV mời 1 HS đọc đoạn văn có sử dụng dấu gạch ngang trong mẩu chuyện Cái bếp lò.

- GV yêu cầu cả lớp đọc thầm mẩu chuyện Cái bếp lò, suy nghĩ, làm bài vào vở; xác định tác dụng của dấu gạch ngang dùng trong từng trường hợp bằng cách đánh số thứ tự 1, 2 hoặc 3.

- GV dán lên bảng tờ phiếu: mời 1 HS lên bảng, chỉ từng dấu gạch ngang, nêu tác dụng của dấu gạch ngang trong từng trường hợp.

- GV nhận xét nhanh, chốt lại lời giải đúng.

3. Củng cố, dặn dò:

- GV yêu cầu HS nói lại 3 tác dụng của dấu gạch ngang. Dặn HS ghi nhớ kiến thức về dấu gạch ngang để dùng đúng dấu câu này khi viết bài.

- GV nhận xét tiết học.

- 2, 3 HS thực hiện yêu cầu.

- HS lắng nghe.

- 1 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- 1, 2 HS giỏi trình bày.

- 1, 2 HS đọc lại:

Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu:

1. Chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại.

2. Phần chú thích trong câu.

3. Các ý trong một đoạn liệt kê.

- HS làm vở.

- HS phát biểu ý kiến:

1) Đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại.

Đoạn a

- Tất nhiên rồi.

- Mặt trăng cũng như vật, mọi thứ đều như vậy…

2) Đánh dấu phần chú thích trong câu.

Đoạn a

- Mặt trăng cũng như vật, mọi thứ đều như vậy… - Giọng công chú nhỏ dần, nhỏ dần. (g chú thích đồng thời miêu tả giọng công chú nhỏ dần, nhỏ dần).

Đoạn b

Bên trái là đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương – con gái vua Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao.

(chú thích Mị Nương là con gái vua Hùng thứ 18).

3) Đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê.

Đoạn c

Thiếu nhi tham gia công tác xã hội:

- Tham gia tuyên truyền, cổ động…

- Tham gia Tết trồng cây, làm vệ sinh…

- Chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ ; giúp đỡ…

- 1 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- HS lắng nghe.

- 1 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- HS đọc thầm và làm bài vào vở.

- 1 HS trình bày:

+ Tác dụng (2) (đánh dấu phần chú thích trong câu): Trong truyện. chỉ có 2 chỗ dấu gạch ngang được dùng với tác dụng (2)

Chào bác – Em bé nói với tôi. (g chú thích lời chào ấy là của em bé, em chào “tôi”).

Cháu đi đâu vậy? – Tôi hỏi em. (g chú thích lời hỏi đó là lời “tôi”).

+ Tác dụng (1) (đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật trong đối thoại): Trong tất cả các trường hợp còn lại, dấu gạch ngang được sử dụng với tác dụng (1).

+ Tác dụng (3) (đánh dấu các ý trong một đoạn liệt kê): không có trường hợp nào.

- HS lắng nghe.

- HS phát biểu.