Giáo án môn Sinh học lớp 11 bài 29

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cơ bản.

* Hoạt động 1: Tìm hiểu Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng ống

GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi: Xináp là gì? Có những kiểu xináp nào.

HS: Nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi.

GV: Nhận xét, bổ sung → kết luận

* Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu tạo của xi náp

GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 30.2 trả lời câu hỏi

+ Có mấy loại xináp, là những loại nào?

+ Trình bày cấu tạo xináp hóa học.

+ Nêu đặc điểm của xináp hóa học

HS: Nghiên cứu SGK, quan sát hình thảo luận trả lời câu hỏi.

GV: Nhận xét, bổ sung → kết luận

* Hoạt động 3: Tìm hiểu quá trình truyền tin qua xináp

GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 30.3 trả lời câu hỏi

+ Quá trình truyền tin qua xináp diễn ra ntn?

+ Tại sao tin được truyền qua xináp chỉ theo một chiều, từ màng trước ra màng sau mà không theo chiều ngược lại?

HS: Nghiên cứu SGK, quan sát hình thảo luận trả lời câu hỏi.

GV: Nhận xét, bổ sung → kết luận

I. KHÁI NIỆM XINÁP

- Xináp là diện tiếp xúc giữa bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa bào thần kinh tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến…

- Các kiểu xináp: Xi náp thần kinh-thần kinh; Xináp thần kinh-cơ; Xináp thần kinh-tuyến.

II. CẤU TẠO CỦA XINÁP

Mỗi xináp hóa học gồm:

- Màng trước: Phình to làm thành chùy xináp, có các bóng chứa chất trung gian hóa học như axêtin côlin, norađêralin, ti thể…

- Khe xi náp: nằm giữa màng trước và màng sau.

- Màng sau xináp: có nhiều enzim và thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.

III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN TIN QUA XINÁP.

Quá trình truyền tin qua xináp gồm 3 giai đoạn:

- Xung thần kinh lan truyền đến chùy xi náp và làm Ca²⁺ đi vào trong chùy xináp.

- Ca²⁺ làm cho các bóng chứa chất trung gian hóa học gắn vào màng trước và vỡ ra. Chất trung gian hóa học đi qua khe xi náp đến màng sau.

- Chất trung gian hóa học gắn vào thụ thể ở màng sau xináp làm xuất hiện điện thế hoạt động ở màng sau. Điện thế hoạt động hình thành lan truyền đi tiếp.