Giáo án Sinh học lớp 11 bài 26: Cảm ứng ở động vật

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung ghi bảng

* Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về cảm ứng ở động vật

TT1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi

+ Thế nào là cảm ứng ở động vật? Cho ví dụ

+ Các khâu của cung phản xạ?

TT2: HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi.

TT3: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

* Hoạt động 2: Tìm hiểu cảm ứng ở các nhóm động vật chưa có tổ chức thần kinh

TT1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi

+ tại sao động vật đơn bào chưa có hệ thần kinh?

+ Hình thức trả lời của chúng với kích thích?

TT2: HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi.

TT3: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

* Hoạt động 2: Tìm hiểu cảm ứng ở các nhóm động vật có tổ chức thần kinh

TT1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi

+ Tại sao nói hệ thần kinh của thuỷ tức là hệ thần kinh sơ khai?

+ Khi kích thích tại một điểm trên cơ thể thủy tức nó phản ứng lại kích thích như thế nào?

+ Phản ứng của thủy tức có phải là phản xạ không? Tại sao?

TT2: HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi.

TT3: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

TT4: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi

+ Hệ thần kinh chuỗi hạch có ở những động vật nào?

+ Động vật có hệ thần kinh chuỗi hạch phản ứng lại kích thích của môi trường như thế nào?

+ Tại sao HTK dạng chuỗi hạch có thể trả lời cục bộ khi bị kích thích?

+ Hệ thần kinh có xu hướng tập trung hay phân tán?

+ Việc hình thành đầu và hạch não có lợi như thế nào đối với sinh vật?

TT5: HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi.

TT6: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

I. KHÁI NIỆM VỀ CẢM ỨNG ĐỘNG VẬT

+ Có cơ quan cảm ứng chuyên hoá (hệ thần kinh- các tế bào làm nhiệm vụ cảm ứng - neuron)

+ Trả lời kích thích nhanh, chính xác, nhận biết và phân biệt được nhiều loại kích thích

+ Hình thức: Phản xạ

* 1 Cung phản xạ gồm:

+ Thụ quan tiếp nhận kích thích

+ Bộ phận phân tích kích thích

+ Bộ phận trả lời kích thích

II. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẠT CHƯA CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH

+ Cơ thể đơn bào

+ Tiếp nhận và trả lời kích thích hoá học và vật lý trực tiếp

+ Hình thức: Chuyển động cơ thể bằng co rút chất nguyên sinh

III. CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT CÓ TỔ CHỨC THẦN KINH

1. Cảm ứng ở động vật có tổ chức thần kinh dạng lưới

+ Nhóm động vật: đối xứng toả tròn, thuộc ruột khoang

+ Cấu tạo hệ thần kinh: các tế bào thần kinh phân bố khắp cơ thể thành dạng lưới

+ Hình thức trả lời kích thích: co rút toàn thân

2. Cảm ứng ở nhóm động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch

+ Đối tượng: từ ruột khoang trở lên đến côn trùng

+ Cấu tạo chung: Các dây thần kinh tập trung theo chiều ngang và tập trung theo chiều dọc tạo nên các hạch thần kinh dạng bậc thang, dạng chuỗi hạch và dạng chuỗi hạch có hạch não.

+ Hình thức hoạt động: Mỗi hạch chỉ đạo một phần cơ thể. (chủ yếu là phản xạ không điều kiện)