Giáo án Sinh học lớp 11 bài 29: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung ghi bảng

* Hoạt động 1: Tìm hiểu điện thế hoạt động

TT1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi

+ Nhắc lại thế nào là điện thế nghỉ?

+ Từ câu trả lời trên em hãy cho biết thế nào điện thế hoạt động (điện động).

TT2: HS nghiên cứu SGK, thảo luận trả lời câu hỏi.

TT3: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

TT4: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, hình 29.2 trả lời câu hỏi

+ Ở giai đoạn mất phân cực và giai đoạn đảo cực, loại ion nào đi qua màng tê bào và sự di chuyển của ion đó có tác dụng gì?

+ Ở giai đoạn tái phân cực loại ion nào đi qua màng tê bào và sự di chuyển của ion đó có tác dụng gì?

TT5: HS nghiên cứu SGK, quan sát hình thảo luận trả lời câu hỏi.

TT6: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

* Hoạt động 2: Tìm hiểu lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh

TT1: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, hình 29.3 trả lời câu hỏi

+ Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao mielin diễn ra như thế nào?

TT2: HS nghiên cứu SGK, quan sát hình thảo luận trả lời câu hỏi.

TT3: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

TT4: GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, hình 29.4 trả lời câu hỏi

+ Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao mieelin diễn ra như thế nào?

+ Tại sao xung thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh có bao mielin theo lối “nhảy cóc”?

TT5: HS nghiên cứu SGK, quan sát hình thảo luận trả lời câu hỏi.

TT6: GV nhận xét, bổ sung → kết luận

I. ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG

1. Khái niệm

Điện thế hoạt động là sự biến đổi điện thế nghỉ ở màng tế bào từ phân cực sang mất phân cực, đảo cực và tái phân cực

2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động

Khi bị kích thích với cường độ đủ mạnh (đạt tới ngưỡng) thì tính thấm của màng nơron ở nơi bị kích thích thay đổi, kênh Na⁺ mở rộng, nên Na⁺ khuếch tán qua màng vào bên trong tế bào gây nên sự mất phân cực (khử cực) rồi đảo cực. Tiếp sau đó kênh Na⁺ bị đóng lại và kênh K⁺ mở, K⁺ tràn qua màng ra ngoài tế bào, gây nên sự tái phân cực

II. LAN TRUYỀN XUNG THẦN KINH TRÊN SỢI THẦN KINH

1. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao miêlin

- Xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kề bên.

- Xung thần kinh lan truyền là do mất phân cực, đảo cực và tái phân cực liên tiếp hết vùng này sang vùng khác trên sợi thần kinh.

2. Sự lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao miêlin

Trên sợi thần kinh có bao miêlin, sự lan truyền xung thần kinh được thực hiện theo lối “nhảy cóc” từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác. Sự lan truyền theo kiểu này ở sợi thần kinh có bao miêlin nhanh hơn rất nhiều so với sự lan truyền trên sợi thần kinh không có bao miêlin, lại tiết kiệm được năng lượng hoạt động của bơm