Chuẩn kiến thức kĩ năng môn Sinh học lớp 6

CHỦ ĐỀ

MỨC ĐỘ

CẦN ĐẠT

HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN

Mở đầu sinh học

Kiến thức:

- Phân biệt được vật sống và vật không sống qua nhận biết dấu hiệu từ một số đối tượng

1) Đối tượng

- Thực vật. Ví dụ: cây đậu

- Động vật. Ví dụ: con gà

- Vật vô sinh. Ví dụ: hòn đá

2) Dấu hiệu

+ Trao đổi chất:

+ Lớn lên (sinh trưởng- phát triển)

+ Sinh sản

- Nêu được những đặc điểm chủ yếu của cơ thể sống: trao đổi chất, lớn lên, vận động, sinh sản, cảm ứng.

- Trao đổi chất

+ Nêu định nghĩa

+ Ví dụ: quá trình quang hợp.

- Lớn lên (sinh trưởng- phát triển)

+ Nêu định nghĩa

+ Ví dụ: Sự lớn lên của cây bưởi, cây nhãn...

- Sinh sản

+ Nêu định nghĩa

+ Ví dụ: Sự ra hoa, kết quả của cây phượng

- Cảm ứng

+ Nêu định nghĩa

+ Ví dụ: Hiện tượng cụp lá của cây xấu hổ

- Nêu được các nhiệm vụ của Sinh học nói chung và của Thực vật học nói riêng

- Nhiệm vụ của sinh học: Nghiên cứu các đặc điểm của cơ thể sống:

+ Hình thái,

+ Cấu tạo

+ Hoạt động sống

+ Mối quan hệ giữa các sinh vật và với môi trường

+ Ứng dụng trong thực tiễn đời sống

Ví dụ: Thực vật

- Nhiệm vụ của thực vật học:Nghiên cứu các vấn đề sau:

+ Hình thái

+ Cấu tạo

+ Hoạt động sống

+ Đa dạng của thực vật

+ Vai trò

+ Ứng dụng trong thực tiễn đời sống

1. Đại cương về giới thực vật

- Kiến thức:

- Nêu được các đặc điểm của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng

1) *Các đặc điểm chung của thực vật

- Tự tổng hợp chất hữu cơ.(Quang hợp)

+ Thành phần tham gia:

+ Sản phẩm tạo thành:

- Di chuyển:

+ Đặc điểm: Phần lớn thực vật không có khả năng di chuyển

+ Ví dụ: Cây phượng

- Cảm ứng:

+ Đặc điểm: Khả năng phản ứng chậm với các kích thích từ bên ngoài

+ Ví dụ: Cử động cụp lá của cây xấu hổ

2) *Sự đa dạng phong phú của thực vật được biểu hiện bằng:

- Đa dạng về sự môi trường sống: Thực vật có thể sống ở:

+ Các miền khí hậu khác nhau. Ví dụ: Hàn đới, ôn đới, nhiệt đới.

+ Các dạng địa hình khác nhau . Ví dụ: đồi núi, trung du, đồng bằng, sa mạc.

+ Các môi trường sống khác nhau. Ví dụ. Nước, trên mặt đất.

- Số lượng các loài.

- Số lượng cá thể trong loài.

* Giáo dục ý thức bảo vệ thực vật

- Trình bày được vai trò của thực vật và sự đa dạng phong phú của chúng.

- Liệt kê được các một số vai trò chủ yếu:

Đối với tự nhiên: ví dụ: Làm giảm ô nhiễm môi trường

Đối với động vật: ví dụ: Cung cấp thức ăn, chỗ ở

Đối với con người: ví dụ: Cung cấp lương thực....

- Sự đa dạng phong phú của thực vật;

Thành phần loài, số lượng loài, môi trường sống

- Phân biệt được đặc điểm của thực vật có hoa và thực vật không có hoa

- Phân biệt thực vật có hoa và không có hoa dựa trên :

+ Đặc điểm của cơ quan sinh sản: Thực vật có hoa thì phải có cơ quan sinh sản là hoa, quả, hạt

+ Ví dụ: Dương xỉ là thực vật không có hoa vì chúng không có hoa, quả, hạt

Kĩ năng:

- Phân biệt cây một năm và cây lâu năm

Cây một năm và cây lâu năm phân biệt nhau qua các dấu hiệu:

+ Thời gian sống:

+ Số lần ra hoa kết quả trong đời:

+ Ví dụ:

- Nêu các ví dụ cây có hoa và cây không có hoa

- Nên lấy các ví dụ gần gũi với đời sống

- Ví dụ:

+ Cây có hoa: Cây sen, muớp, bầu, bí

+ Cây không có hoa: Rêu, dương xỉ, thông

2. Tế bào thực vật

Kiến thức

- Kể các bộ phận cấu tạo của tế bào thực vật

- Kể tên các thành phần chính của tế bào thực vật.

+ Vách tế bào

+ Màng sinh chất

+ Chất tế bào

+ Nhân

- Chức năng của các thành phần

- Vẽ sơ đồ cấu tạo tế bào thực vật

- Nêu được khái niệm mô, kể tên được các loại mô chính của thực vật

Khái niệm mô vầ kể tên các loại mô: Nêu được đặc điểm của các tế bào họp thành mô về:

+ Hình dạng

+ Cấu tạo

+ Nguồn gốc

+ Chức năng

- Các loại mô chính:

Ví dụ

- Nêu sơ lược sự lớn lên và phân chia tế bào, ý nghĩa của nó đối với sự lớn lên của thực vật

- Sự lớn lên của tế bào:

+ Đặc điểm: Tăng về kích thước

+ Điều kiện để tế bào lớn lên: Có sự trao đổi chất

- Sự phân chia:

+ Các thành phần tham gia:

+ Quá trình phân chia:

(1) Phân chia nhân

(2) Phân chia chất tế bào

(3) Hình thành vách ngăn

+ Kết quả phân chia: Từ 1 tế bào thành 2 tế bào con.

- Ý nghĩa của sự lớn lên và phân chia: Tăng số lượng và kích thước tế bào ® Giúp cây sinh trưởng và phát triển.

Kĩ năng

- Biết sử dụng kính lúp và kính hiển vi để quan sát tế bào thực vật

1) Kính lúp

+ Cấu tạo:

+ Cách sử dụng:

+ Giữ gìn và bảo quản:

2) Kính hiển vi

+ Cấu tạo

+ Cách sử dụng

+ Giữ gìn và bảo quản

- Chuẩn bị tế bào thực vật để quan sát kính lúp và kính hiển vi

+ Cây hành hoặc cây tỏi tây...

+ Quả cà chua chín hoặc miếng dưa hấu chín

- Thực hành: quan sát tế bào biểu bì lá hành hoặc vẩy hành, tế bào cà chua.

Cần tiến hành theo các bước sau:

- Chuẩn bị dụng cụ, mẫu vật

- Làm tiêu bản

- Quan sát

- Vẽ hình tế bào quan sát được và nhận xét

- Vẽ tế bào quan sát được

- Chọn vị trí tế bào đẹp, rõ ràng

- Vẽ tế bào biểu bì vẩy hành

- Vẽ tế bào thịt quả cà chua chín

Nhận xét hình dạng tế bào thực vật