Giải đề thi hết học kì II năm học 2018 - 2019 trường THPT Nguyễn Chí Thanh - TP. HCM

Đề bài

A. PHẦN CHUNG (7điểm):

Câu 1 : (2,0 điểm) Viết phương trình hóa học thực hiện biến đổi sau, ghi rõ điều kiện phản ứng (nếu có):

Câu 2 : (1,5 điểm) Bổ túc và cân bằng các phương trình phản ứng sau:

     a) Ag + H₂SO_{4 đặc, nóng} →    ?   +   ?  + ?

     b) NaBr + H₂SO_{4 đặc, nóng} →  ?   +  ?  +  ?  + ?

     c) Fe₂O₃  + H₂SO₄ →   ?  +  ?

Câu 3 : (1,5 điểm) Nêu hiện tượng và viết phương trình hóa học khi tiến hành các thí nghiệm sau:

     a) Để dung dịch axit sunfuhiđric tiếp xúc với không khí một thời gian dài.

     b) Dẫn khí SO₂ vào dung dịch nước brom.

     c) Cho kẽm (Zn) tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng.

Câu 4 : (0,5 điểm) Chỉ từ các nguyên liệu: bột sắt, bột lưu huỳnh, axit sunfuric loãng. Viết các phương trình phản ứng điều chế khí hiđro sunfua.

Câu 5 : (1,5 điểm) Trình bày phương pháp hóa học phân biệt các dung dịch trong các lọ mất nhãn sau (viết các phương trình hóa học đã xảy ra): K₂S, Na₂SO₄, KBr, Ba(NO₃)₂.

B. PHẦN RIÊNG (3 điểm):

PHẦN DÀNH CHO HỌC SINH BAN XÃ HỘI

Câu 6 : (1,5 điểm) Hấp thụ hoàn toàn 11,2 lít khí SO₂ (điều kiện chuẩn) vào 200 ml dung dịch NaOH 2M. Tính số mol muối thu được sau phản ứng.

Câu 7 : (1,5 điểm) Hòa tan hoàn toàn 11,3 gam hỗn hợp gồm Zn và Mg trong dung dịch H₂SO₄ (loãng) được 6,72 lít khí hiđro ở điều kiện chuẩn. Tính khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp ban đầu?

PHẦN DÀNH CHO BAN TỰ NHIÊN

Câu 8 : (1,0 điểm) Dẫn 2,24 lít khí SO₂ (đktc) vào 200 ml dung dịch KOH 1,1 M thu được dung dịch X. Tính nồng độ mol/lít của chất tan trong dung dịch X (biết thể tích dung dịch thay đổi không đáng kể).

Câu 9 : (2,0 điểm) Hòa tan hoàn toàn 16,85 gam hỗn hợp gồm Al, Cu trong V ml dung dịch H₂SO₄ 10M (đặc, nóng) thu được 9,52 lít khí SO₂ (điều kiện chuẩn) là sản phẩm khử duy nhất.

     a) Tính khối lượng mỗi kim loại có trong hỗn hợp ban đầu.

     b) Tính V biết H₂SO₄ đã dùng dư 10% so với lượng cần thiết.

Cho: H = 1, O = 16, Na = 23, S = 32, Fe = 56, Mg = 24, Al = 27, Zn = 65, Cu = 64.

------HẾT------

Lời giải chi tiết

Câu 1:

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của lưu huỳnh và hợp chất của lưu huỳnh.

Hướng dẫn giải:

(1) S + O₂ \(\xrightarrow{{{t}^{0}}}\) 2SO₂

(2) 2SO₂ + O₂ \(\xrightarrow{{{t}^{0}},xt}\) 2SO₃

(3) SO₃ + H₂O → H₂SO₄

(4) 2H₂SO_{4 đặc} + Cu → CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O

(5) SO₂ + Br₂ + 2H₂O → H₂SO₄ + 2HBr

(6) 2NaOH  + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

(7) Na₂SO₄  + BaCl₂ → BaSO₄ + 2NaCl

(8) NaCl + AgNO₃ → AgCl + NaNO₃

Câu 2:

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của axit sunfuric để viết các phương trình hóa học.

Hướng dẫn giải:

a) 2Ag + 2H₂SO_{4 đặc, nóng} → Ag₂SO₄ + SO₂ + 2H₂O

b) 2NaBr  + 2H₂SO_{4 đặc, nóng} → Na₂SO₄ + Br₂ + SO₂ + 2H₂O

c) Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Câu 3:

Phương pháp:

Dựa vào tính chất hóa học của H₂S, SO₂, H₂SO₄ để nêu hiện tượng và viết PTHH.

Hướng dẫn giải:

a) Dung dịch vẩn đục màu vàng do H₂S bị O₂ trong không khí oxi hóa.

PTHH: O₂ + 2H₂S → S ↓ + 2H₂O

b) Dung dịch Br₂ bị nhạt màu dần đến mất màu.

PTHH: SO₂ + Br₂ + 2H₂O → 2HBr + H₂SO₄.

c) Zn tan dần, dung dịch sủi bọt khí không màu.

Zn + H₂SO_{4 loãng} →  ZnSO₄ +  H₂↑

Câu 4:

Phương pháp:

Điều chế khí hiđro sunfua từ H₂, S hoặc từ muối sunfua tác dụng với axit.

Hướng dẫn giải:

Cách 1: Fe + H2SO4 loãng → FeSO4 + H2 H2 + S \(\xrightarrow{{{t}^{0}}}\) H2S

Cách 2: Fe + S \(\xrightarrow{{{t}^{0}}}\) FeS FeS + H2SO4 loãng → FeSO4 + H2S

Câu 5:

Phương pháp:

- Dùng dung dịch HCl để nhận ra K₂S.

- Dùng dung dịch muối tan của Ba để nhận ra Na₂SO₄.

- Dùng dung dịch AgNO₃ để nhận ra KBr.

Hướng dẫn giải:

Lấy các mẫu thử ra các ống nghiệm và đánh số thứ tự.

PTHH:

2HCl   +   Na₂S      →  2NaCl         +  H₂S _{↑ mùi trứng thối}

BaCl₂  +   Na₂SO₄  →   BaSO_{4 ↓ trắng} + 2NaCl

KBr     +   AgNO₃  →  AgBr _{↓ vàng}   + KNO₃

Câu 6:

Phương pháp:

Dựa vào tỉ lệ số mol k = n_NaOH/n_SO2 để xác định sản phẩm tạo thành:

- Nếu k < 1 thì thu được NaHSO₃ và SO₂ dư.

- Nếu k = 1 thì thu được sản phẩm là NaHSO₃.

- Nếu 1 < k < 2 thì thu được sản phẩm là NaHSO₃ và Na₂SO₃.

- Nếu k = 2 thì thu được sản phẩm Na₂SO₃.

- Nếu k > 2 thì thu được sản phẩm Na₂SO₃ và NaOH còn dư.

Hướng dẫn giải:

Số mol SO₂: \({n_{S{O_2}}} = \frac{{11,2}}{{22,4}} = 0,5\left( {mol} \right)\)

Số mol NaOH: \({n_{NaOH}} = 0,2.2 = 0,4\left( {mol} \right)\)

Ta có tỉ lệ: \(\frac{{{n_{NaOH}}}}{{{n_{S{O_2}}}}} = \frac{{0,4}}{{0,5}} = 0,8 < 1\) → Tạo muối NaHSO₃

PTHH: SO₂ + NaOH → NaHSO₃

Theo PTHH trên ta có: \({n_{NaH{\rm{S}}{O_3}}} = {n_{NaOH}} = 0,4\left( {mol} \right)\)

Câu 7:

Phương pháp:

- Đặt số mol Zn là x mol; số mol Mg là y mol

- Viết PTHH và đặt số mol vào PTHH:

Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

- Lập hệ phương trình về khối lượng hỗn hợp và số mol H₂, từ đó tìm được x, y.

- Từ đó tính được khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp ban đầu.

Hướng dẫn giải:

Đặt n_Zn = x mol và n_Mg = y mol

Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

x →                                x       (mol)

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

y →                                   y    (mol)

+) Khối lượng hỗn hợp: 65x + 24y = 11,3 (1)

+) Số mol khí H₂: x + y = 0,3                       (2)

Giải hệ trên ta được x = 0,1 và y = 0,2

Vậy khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp ban đầu:

m_Zn = 0,1.65 = 6,5 (g)

m_Mg = 0,2.24 = 4,8 (g)

Câu 8:

Phương pháp:

*Dựa vào tỉ lệ số mol k = n_KOH/n_SO2 để xác định sản phẩm tạo thành:

- Nếu k < 1 thì thu được KHSO₃ và SO₂ dư.

- Nếu k = 1 thì thu được sản phẩm là KHSO₃.

- Nếu 1 < k < 2 thì thu được sản phẩm là KHSO₃ và K₂SO₃.

- Nếu k = 2 thì thu được sản phẩm K₂SO₃.

- Nếu k > 2 thì thu được sản phẩm K₂SO₃ và KOH còn dư.

*Tính nồng độ mol dựa vào công thức: \({C_M} = \frac{n}{{{V_{dd}}}}\)

Hướng dẫn giải:

Ta có: n_SO2 = 0,1 mol; n_KOH = 0,22 mol

Ta có tỉ lệ: \(\frac{{{n_{KOH}}}}{{{n_{S{O_2}}}}} = \frac{{0,22}}{{0,1}} = 2,2 > 2\) → Tạo muối K₂SO₃ và KOH còn dư

PTHH: SO₂ + 2KOH → K₂SO₃ + H₂O

Bđ:       0,1      0,22                             (mol)

Pư:       0,1 →  0,2    →    0,1              (mol)

Sau:        0       0,02          0,1

Vậy dung dịch sau phản ứng có thể tích 200 ml và chứa 0,02 mol KOH; 0,1 mol K₂SO₃.

Nồng độ chất tan có trong dung dịch sau phản ứng:

\({C_{M(K{\rm{O}}H)}} = \frac{{0,02}}{{0,2}} = 0,1M\); \({C_{M({K_2}S{O_3})}} = \frac{{0,1}}{{0,2}} = 0,5M\)

Câu 9:

Phương pháp:

a)

Cách 1: Tính toán theo PTHH

- Đặt ẩn là số mol mỗi kim loại

- Viết PTHH, đặt ẩn vào các PTHH

- Lập hệ 2 phương trình về khối lượng hỗn hợp và số mol khí SO₂

- Giải hệ tìm được nghiệm → Khối lượng mỗi kim loại

Cách 2: Áp dụng định luật bảo toàn e

- Đặt ẩn là số mol mỗi kim loại

- Viết quá trình trao đổi e

- Lập hệ 2 phương trình về khối lượng của hỗn hợp và biểu thức bảo toàn e

- Giải hệ tìm được nghiệm → Khối lượng mỗi kim loại

b)

* Tính tổng số mol H₂SO₄ đã phản ứng dựa theo PTHH

* Thể tích dd H₂SO₄ cần thiết là: V_{cần thiết} = n/C_M

* Do H₂SO₄ đã dùng dư 10% so với lượng cần  thiết nên thể tích dd H₂SO₄ đã dùng là:

V_{đã dùng} = V_{cần thiết} + 10%.V_{cần thiết}

Hướng dẫn giải:

a)

Cách 1: Tính toán theo PTHH

Đặt n_Al = x và n_Cu = y (mol)

2Al  +  6H₂SO_{4 đặc}   \(\xrightarrow{{{t}^{0}}}\) Al₂(SO₄)₃  +  3SO₂ + 6H₂O

x →         3x                                             1,5x             (mol)

Cu  +   2H₂SO_{4 đặc   \(\xrightarrow{{{t}^{0}}}\)} CuSO₄  +  SO₂ + 2H₂O

y →         2y                                        y                       (mol)

Ta có hệ phương trình: \(\left\{ \begin{array}{l}{m_{hh}} = 27{\rm{x}} + 64y = 16,85\\{n_{S{O_2}}} = 1,5{\rm{x}} + y = 0,425\end{array} \right. \to \left\{ \begin{array}{l}x = 0,15\\y = 0,2\end{array} \right.\)

Khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp đầu:

m_Al = 0,15.27 = 4,05 (gam); m_Cu = 0,2.64 = 12,8 (gam)

Cách 2: Áp dụng định luật bảo toàn e

Đặt n_Al = x và n_Cu = y (mol)

*Khối lượng hỗn hợp → 27x + 64y = 16,85 (1)

Quá trình cho - nhận e:

Al⁰ → Al⁺³ + 3e                                  S⁺⁶ + 2e → S⁺⁴

Cu⁰ → Cu⁺² + 2e

Áp dụng bảo toàn e →

\(3{n_{Al}} + 2{n_{Cu}} = 2{n_{S{O_2}}}\) → 3x + 2y = 2.0,425 (2)

Giải hệ (1) (2) được x = 0,15 và y = 0,2.

Tính toán tương tự cách 1.

b)

* Tổng số mol H₂SO₄ đã phản ứng là:

n_H2SO4 = 3x + 2y = 0,85 (mol)

* Thể tích dd H₂SO₄ cần thiết là:

V_{cần thiết} = n/C_M = 0,85/10 = 0,085 (lít) = 85 (ml)

* Do H₂SO₄ đã dùng dư 10% so với lượng cần  thiết nên thể tích dd H₂SO₄ đã dùng là:

V_{đã dùng} = V_{cần thiết} + 10%.V_{cần thiết}

= 85 + 85.10% = 93,5 (ml)