Đề số 10 - Đề kiểm tra học kì 2 (Đề thi học kì 2) - Ngữ văn 8

Đề bài

Câu 1. (2,0 điểm)

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi ở dưới: 

        Huống chi thành Đại La, kinh đô cũ của Cao Vương. Ở vào nơi trung tâm trời đất; được cái thế rồng cuộn hổ ngồi. Đã đúng ngôi nam bắc đông tây; lại tiện hướng nhìn sông dựa núi. Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng. Dân cư khỏi chịu cảnh khốn khổ ngập lụt; muôn vật cũng rất mực phong phú tốt tươi. Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa. Thật là chốn tụ hội trọng yếu của hốn phương đất nước, cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời.

a) Đoạn trích trên viết bằng thể loại gì? Nêu đặc điểm của thể loại đó?

b) Đoạn văn được trích dẫn từ văn bản nào? Tác giả là ai? Trình bày đôi nét về tác giả, tác phẩm.

Câu 2. (3,0 điểm)

a) Chép khổ thơ thứ ba trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ.

b) Viết cảm nhận của em về đoạn thơ bằng đoạn văn ngắn (khoảng 10 dòng) có sử dụng câu cảm thán, câu nghi vấn.

Câu 3. (5,0 điểm)

Bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

Em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

Lời giải chi tiết

Câu 1.

a) - Đoạn trích được viết bằng thể loại chiếu.

-  Đặc điểm của thể loại chiếu:

+ Là thể văn do vua ban dùng để ban bố mệnh lệnh.

+ Có thể viết bằng văn vần, văn biền ngẫu hoặc văn xuôi, được công bố và đón nhận một cách trang trọng.

+ Bài chiếu thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng đến vận mệnh cả triểu đại, đất nước.

b) - Nêu tác giả, tác phẩm của đoạn trích.

-  Trình bày đôi nét về tác giả Lí Công Uẩn và tác phẩm Chiếu dời đô (nêu hoàn cảnh ra đời).

        Lý Thái Tổ (8 tháng 3 năm 974 – 31 tháng 3 năm 1028), tên thật là Lý Công Uẩn, là vị hoàng đế sáng lập nhà Lý trong lịch sử Việt Nam, trị vì từ năm 1009 đến khi qua đời vào năm 1028.

       Chiếu dời đô là một đoạn văn được Ngô Sĩ Liên ghi lại sớm nhất ở thế kỷ XV trong sách Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, bài văn này được cho rằng do vua Lý Thái Tổ ban hành vào mùa xuân năm 1010 để chuyển kinh đô của nước Đại Cồ Việt từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra thành Đại La (Hà Nội). Chiếu dời đô đã khẳng định được vai trò của kinh đô Thăng Long là tác phẩm khai sáng văn học triều Lý. Tuy nhiên, chiếu dời đô chưa nêu bật được tinh thần dân tộc và khát vọng độc lập, hơn nữa ngôn ngữ sử dụng trong văn bản này mang đượm màu sắc dị đoan, phong thủy.

Câu 2. 

a) Chép chính xác khổ thơ thứ ba của bài Nhớ rừng

Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối

Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?

Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn

Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?

Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,

Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?

Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng

Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,

Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?

- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

b) Viết đoạn văn ngắn

      Đoạn thơ là bộ tranh tứ bình đẹp lộng lẫy. Bốn cảnh thiên nhiên, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ tráng lệ với hình ảnh con hổ uy nghi. Nhưng đau xót thay, đây chỉ là cảnh trong dĩ vãng huy hoàng, chỉ hiện ra trong nỗi nhớ. Trước mỗi cảnh thơ đều xuất hiện cụm từ “nào đâu”, “đâu những”, chúng thể hiện niềm nuối tiếc khôn nguôi, nỗi xót xa đau đớn trong lòng hổ. Trằn trọc trong câu hỏi: Bao giờ mới có thể tìm lại thời vàng son rực rỡ ngày xưa? Và rồi giấc mơ huy hoàng khép lại trong tiếng than: "Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu".

Câu 3.

Mở bài: Giới thiệu tác giả và bài thơ, đưa ra nhận định cần chứng minh.

Thân bài:

- Tình yêu cuộc sống:

+ Trong lao tù nhưng tác giả vẫn cảm nhận được âm thanh của cuộc sống...

+ Âm thanh ấy mở ra cả không gian mùa hè trong tâm tưởng.

+ Thể hiện một trái tim nồng nàn yêu cuộc sống.

- Niềm khao khát tự do:

+ Bức tranh mùa hè đầy sức sống.

+ Càng khát khao tự do, người tù càng thấy ngột ngạt…

Kết bài: Khẳng định lại vấn để đã chứng minh.