Giáo án môn Ngữ văn lớp 11 bài 39

Hoạt động của Thầy – Trò

Nội dung

Hoạt động 1: GV Nhắc lại khái niệm cơ bản của thao tác lập luân so sánh.

GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức cũ và trả lời câu hỏi:

- Thế nào là lập luận so sánh tương đồng?

- Thế nào là lập luận so sánh tương phản?

I. Ôn tập về lập luận so sánh.

- So sánh tương đồng: So sánh để thấy được sự giống nhau giữa các đối tượng.

- So sánh tương phản: So sánh để thấy được sự khác nhau giữa các đối tượng.

Hoạt động 2: GV hướng dẫn học sinh làm bài tập.

Hướng dẫn HS vận dụng làm bài tập SGK.

Trao đổi thảo luận nhóm.

Nhóm 1: Bài tập 1

Nhóm 2: Bài tập 2

Nhóm 3: Bài tập 3

Nhóm 4: Bài tập 4.

II. Luyện tập.

Bài tập 1.

- Tình cảm khi về thăm quê của hai tác giả Hạ Tri Chương và Chế Lan Viên trong hai bài thơ:

+ Điểm giống nhau: Đều rời quê hương đi xa từ lúc trẻ và trở về khi tuổi đã cao. Khi trở về đều trở thành người xa lạ trên quê hương mình.

+ Hai nhà thơ sống ở hai thời đại cách xa nhau hơn một nghìn năm, có tâm sự giống nhau: Khoảng khắc giật mình với những tiếc nuối, bâng khuâng.

Bài tập 2.

- Học cũng như trồng cây, mùa xuân được hoa, mùa thu được quả.

- Mùa xuân, mùa thu chỉ các giai đoạn khác nhau: ban đầu thu hoạch được ít, càng về sau thu hoạch được nhiều hơn. Học thì lúc đầu khó khăn. về sau hiểu dần, khôn lớn trưởng thành - có học vấn.

→ Trồng cây thì tăng thu nhập kinh tế. Học tập thì trưởng thành về trí tuệ.

Bài tập 3.

- So sánh ngôn ngữ trong hai bài thơ của bà Huyện Thanh Quan và Hồ Xuân Hương:

+ Giống nhau: Cùng là thơ thất ngôn bát cú.

+ Khác nhau: Thơ Hồ Xuân Hương dùng nhiều từ ngữ gần gũi lời ăn tiếng nói hằng ngày. Thơ Bà Huyện Thanh Quan dùng nhiều từ ngữ Hán Việt, sang trọng.

Bài tập 4.

- Tham khảo đoạn văn so sánh tương phản:

Các cụ ưa những màu đỏ choét, ta lại ưa những màu xanh nhạt… các cụ bâng khuâng vì tiếng trùng đêm khuya, ta nao nao vì tiếng gà lúc đúng ngọ. Nhìn một cô gái ngây thơ, xinh xắn, các cụ coi như đã làm một việc tội lỗi; ta thì cho mát mẻ như đứng trước một cánh đồng xanh. Cái ái tình của các cụ thì chỉ là sự hôn nhân, nhưng đối với ta thì trăm hình muôn trạng: cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, cái tình gần gũi, cái tình xa xôi..., cái tình trong giây phút, cái tình ngàn thu... (Lưu Trọng Lư).