Giáo án Lịch sử lớp 9 bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1

? Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam diễn ra vào thời gian nào?

? Tại sao Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ hai.

- Kinh tế kiệt quệ.

- Bù đắp chiến tranh.

GV: dùng bản đồ 27

H/s quan sát.

? Dựa vào lược đồ trình bày chương trình khai thác Việt Nam lần thứ hai của thực dân Pháp.

? Về nông nghiệp thực dân Pháp đã làm gì?

- H/s đọc dòng chữ nhở – sgk.

? Tại sao chúng đầu tư vào đồn điền cao su và khai mỏ? Lấy dẫn chứng.

- Là nguồn nguyên liệu mà các nước cần rất nhiều sau chiến tranh.

? Về công nghiệp Pháp mở thêm cơ sở nào.

- Nhà máy sợi Hải Phòng, Nam Định …

? Để độc quyền ngoại thương Pháp đã làm gì.

- Đánh thuế nặng đối với hàng hóa nước ngoài để hàng hóa của Pháp độc chiếm thị trường.

? Pháp đã đầu tư gì cho giao thông vận tải? Tại sao Pháp lại đầu tư mạnh cho GTVT?

- Việc khai thác thuộc địa được thuận lợi hơn chứ không phải nhằm mục đích phát triển kinh tế.

? Nhận xét của em về chương trình khai thác thuộc địa lần hai của Pháp.

? So sánh chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất với lần thứ hai của thực dân Pháp?

- H/s thảo luận 3 phút.

- Đại diện nhóm trình bày kết quả.

Hoạt động 2

? Pháp đã thi hành ở Việt Nam những thủ đoạn chính trị như thế nào?

? Mục đích của thủ đoạn đó là gì.

- Phục vụ cho công cuộc khai thác bóc lột và củng cố bộ máy thống trị.

? Về văn hoá giáo dục Pháp có thủ đoạn gì?

? Mục đích của các hành động này là gì?

- Lừa bịp, mị dân và làm cho nhân dân ta không còn tập trung vào việc đấu tranh giải phóng dân tộc.

? Sách báo tuyên truyền với nội dung gì.

- Nhảm nhí, lừa bịp, không lành mạnh.

? Nhận xét của em về chính sách chính trị văn hoá giáo dục của Pháp.

Hoạt động 3

? Tại sao sau chiến tranh thế giới thứ nhất xã hội Việt Nam phân hoá.

- Do chính sách khai thác bóc lột của Pháp.

? Giai cấp địa chủ phong kiến có những thay đổi như thế nào?

- Chúng chia nhau chiếm đoạt ruộng đất nông dân.

? Cho biết những thay đổi của giai cấp tư sản?

- Kinh doanh riêng trở thành nhà tư sản như Bạch Thái Bưởi.

? Giai cấp tiểu tư sản được phân hoá như thế nào.

? Đời sống của giai cấp nông dân lúc này ra sao?

- Họ bị đàn áp, tô thuế nặng nề, đi phu, đi lính.

Chủ tịch HCM khẳng định vai trò của nhân dân trong đấu tranh:

“ Dễ trăm lần dân không cũng chịu.

Khó vạn lần dân liệu cũng xong”

? Giai cấp công nhân ra đời vào thời gian nào? Đặc điểm của giai cấp công nhân.

- Tập trung ở các khu công nghiệp, các hầm mỏ và đồn điền.

? Cho biết khả năng CM của các giai cấp trong xã hội Việt Nam.

? Tại sao công nhân lại là giai cấp nắm quyền lãnh đạo cách mạng VN?

- Giai cấp tiên tiến nhất.

- Họ có tinh thần đoàn kết và khả năng giác ngộ cách mạng cao...

I. Chương trình khai thác lần hai của thực dân Pháp.

- Nguyên nhân:

+ Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp bị chiến tranh tàn phá nặng nề, nền kinh tế kiệt quệ -> Khai thác thuộc địa để bù đắp những thiệt hại do chiến tranh gây ra.

- Các chính sách:

+ Nông nghiệp: đầu tư vào đồn điền cao su, khai mỏ, tăng diện tích trồng cao su của cả nước.

+ Công nghiệp: Chú trọng khai mỏ, mở thêm nhiều cơ sở mới.

+ Thương nghiệp: Pháp độc quyền, đánh thuế nặng với hàng hoá nhập khẩu.

+ Giao thông vận tải đầu tư và phát triển thêm, đường sắt được nối liền nhiều đoạn.

+ Ngân hàng Đông Dương: Pháp chỉ huy.

-> Hạn chế phát triển công nghiệp, tăng cường thủ đoạn bóc lột vơ vét.

II. Các chính sách chính trị, văn hoá, giáo dục.

- Chính trị: Chính sách chia để trị, thâu tóm mọi quyền hành, cấm đoán mọi quyền tự do dân chủ, thẳng tay đàn áp khủng bố...

- Văn hoá giáo dục: Khuyến khích các hoạt động mê tín dị đoan, tệ nạn xã hội, hạn chế mở trường học.

-> Những chính sách thâm độc, xảo quyệt.

III. Xã hội Việt Nam phân hoá.

- Địa chủ phong kiến: Ngày càng câu

kết chặt chẽ và làm tay sai cho Pháp, áp bức bóc lột nhân dân. Một bộ phận nhỏ có tinh thần yêu nước.

- Giai cấp tư sản: Ra đời sau chiến tranh, phân hóa thành hai bộ phận: Tư sản mại bản làm tay sai cho Pháp, tư sản dân tộc ít nhiều có tinh thần dân tộc, dân chủ chống đế quốc phong kiến.

- Tiểu tư sản thành thị: tăng nhanh về số lượng, đời sống bấp bênh, bị chèn ép, họ có tinh thần hăng hái cách mạng và là một lực lượng của cách mạng.

- Nông dân: chiếm 90% dân số, họ bị thực dân, phong kiến áp bức. Họ bị bần cùng hóa, đây là lực lượng đông đảo và hăng hái của cách mạng.

- Giai cấp công nhân: ngày càng phát triển, bị áp bức bóc lột, có quan hệ gắn bó với nông dân, có truyền thống yêu nước...

=> Công nhân là giai cấp nắm quyền lãnh đạo CM.