Giáo án bài Một số thể loại văn học kịch - nghị luận

GV: Em hãy kể tên những tác phẩm thuộc thể loại kịch mà em đã học?

HS: Trả lời

GV: Qua những vở kịch mà em đã học và em đã xem, em hãy trình bày những hiểu biết của mình về thể loại này?

Kịch là gì?

HS: Trả lời

GV: (Giải thích theo "Từ điển thuật ngữ văn học ") Do kịch được viết ra để diễn nên dung lượng hiện thực không rộng lớn như truyện, không lắng đọng những mạch cảm xúc, suy nghĩ như thơ. Kịch có thể đọc nhưng thể hiện đầy đủ nhất trong vở diễn trên sân khấu. Vì thế, kịch chủ yếu thuộc loại hình nghệ thuật sân khấu.

Vở kịch thường được chia thành các hồi, lớp (Kịch ngắn thường chỉ có một hồi). Mỗi hồi thể hiện một biến cố hay sự kiện trong cốt truyện kịch, thường được phân định bằng mở màn và hạ màn trong sân khấu. Sự kiện trong một hồi thường được diễn ra ở trong một địa điểm và không thay đổi bài trí sân khấu (cũng có trường hợp thay đổi). Lớp là một bộ phận của hồi kịch mà thành phần nhân vật trên sân khấu không thay đổi. Khi thành phần nhân vật thay đổi thì kịch chuyển sang lớp khác.

I. Kịch

1. Khái lược về kịch.

• Quan âm Thị Kính (Trích đoạn " Nỗi oan hại chồng ")
• Ông Giuốc – đanh mặc lễ phục (Trích "Trưởng giả học làm sang", hài kịch của Mô – li – e)
• Bắc Sơn (Kịch nói – Nguyễn Huy Tưởng)
• Tôi và chúng ta (Kịch nói – Lưu Quang Vũ)
• Rô – mê – ô và Giu – li – ét (Bi kịch của U. Sếch – xpia)
• Vĩnh biệt cửu trùng đài (Trích Vũ Như Tô – Nguyễn Huy Tưởng)

a. Khái niệm.

Là nghệ thuật dùng sân khấu trình bày lời đối thoại của các nhân vật để phản ánh những xung đột trong đời sống xã hội (Từ điển tiếng Việt).

• "Kịch" (nghĩa đen: Căng thẳng, đột ngột, khác thường)
• Là một loại hình nghệ thuật tổng hợp vì có sự tham gia của nhiều người thuộc các lĩnh vực khác nhau: tác giả kịch bản, đạo diễn, diễn viên, họa sĩ, thiết kế mĩ thuật, nhạc công, người phụ trách ánh sáng, người nhắc nhở viên...
• Kịch: Lựa chọn những xung đột trong đời sống làm đối tượng miêu tả, phản ánh hiện thực đời sống.

Kịch bản văn học: là phần văn bản của tác phẩm kịch. (Kịch bản có thể do tác giả sáng tác: ví dụ " Bắc Sơn " – Nguyễn Huy Tưởng, hoặc dựa vào một tác phẩm văn học để sáng tác; ví dụ: vở cải lương Kiều (từ truyện Kiều), hoặc chuyển từ thể loại này sang thể loại khác: chẳng hạn từ kịch nói sang chèo, hoặc cải lương và ngược lại...