Giáo án Tiếng Việt 5 tuần 27: Liên kết các câu trong bài bằng từ ngữ nối

Hoạt động dạy

Hoạt động học

A Kiểm tra bài cũ:

GV yêu cầu HS làm lại BT trong tiết LTVC (MRVT Truyền thống) và đọc thuộc lòng khoảng 10 câu ca dao, tục ngữ trong BT2.

B. Dạy bài mới:

1. Giới thiệu bài:

GV nêu MĐ, YC của tiết học.

2. Phần Nhận xét:

Bài tập 1

- GV cho HS đọc yêu cầu của BT, suy nghĩ, làm việc theo cặp. GV nhắc các em đánh số thứ tự 2 câu văn.

- GV mở bảng phụ đã viết đoạn văn, yêu cầu HS nhìn bảng, chỉ rõ mối quan hệ từ in đậm có tác dụng gì.

GV: Cụm từ “vì vậy” ở ví dụ nêu trên giúp chúng ta biết được biện pháp dùng từ ngữ nối để liên kết câu.

- GV nhận xét, chốt lại lời giải đúng.

Bài tập 2

GV cho HS đọc yêu cầu của bài, suy nghĩ, tìm thêm những từ ngữ mà các em biết có tác dụng nối giống như cụm từ vì vậy ở đoạn trích trên. GV cho HS phát biểu.

3. Phần Ghi nhớ:

- GV cho hai, ba HS đọc nội dung cần ghi nhớ của bài học trong SGK.

- GV yêu cầu một, hai HS nhắc lại nội dung cần ghi nhớ.

4. Phần Luyện tập:

Bài tập 1

- GV cho hai HS tiếp nối nhau đọc yêu cầu của BT1.

- GV phân việc cho HS:

+ ½ lớp tìm những từ ngữ có tác dụng nối trong 3 đoạn đầu (sẽ đánh số thứ tự các câu văn từ 1 đến 7).

+ ½ còn lại tìm những từ ngữ có tác dụng nối trong 4 đoạn cuối (sẽ đánh tiếp số thứ tự các câu văn từ 8 đến 16).

- GV yêu cầu HS đọc kĩ từng câu, từng đoạn văn; làm việc theo nhóm 4 - gạch dưới những QHT hoặc từ ngữ có tác dụng chuyển tiếp, giải thích quan hệ giữa các câu, đoạn. GV phát riêng bút dạ và phiếu cho 4 HS.

- GV cho mời đại diện các nhóm trình bày kết quả làm việc của nhóm; những HS làm bài trên phiếu dán kết quả làm bài lên bảng lớp, trình bày.

- GV phân tích, bổ sung, chốt lại lời giải đúng.

Bài tập 2

- GV cho 1 HS đọc nội dung của BT2.

- Cả lớp đọc thầm lại mẩu chuyện vui, suy nghĩ, phát hiện chỗ dùng từ nối sai.

- GV dán lên bảng tờ phiếu phô tô mẩu chuyện vui, mời 1 HS lên bảng gạch dưới từ nối dùng sai, sửa lại cho đúng.

- GV nhận xét, chốt lại cách chữa đúng.

- GV cho HS đọc thầm lại mẩu chuyện vui, nhận xét về tính láu lỉnh của cậu bé trong truyện.

5. Củng cố, dặn dò:

- GV nhận xét tiết học.

- Dặn HS ghi nhớ kiến thức vùa học để biết dùng từ ngữ nối khi viết câu, đoạn, bài, tạo nên những đoạn, bài viết có liên kết chặt chẽ.

- HS thực hiện yêu cầu.

- HS đọc và thảo luận nhóm cặp.

1) Miêu tả một em bé hoặc một chú mèo, một cái cây, một dòng sông mà ai cũng miêu tả giống nhau thì không ai thích đọc.

à Từ hoặc có tác dụng nối từ em bé với từ chú mèo trong câu 1.

2) Vì vậy, ngay trong quan sát để miêu tả, người viết phải tìm ra cái mới, cái riêng.

à Cụm từ vì vậy có tác dụng nối câu 1 với câu 2.

- 1 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- HS lắng nghe.

- Cá nhân: tuy nhiên, mặc dù, nhưng, thậm chí, cuối cùng, ngoài ra, mặt khác,…

- 2, 3 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- 1, 2 HS nhắc lại.

- 2 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK:

+ HS1 đọc phần lệnh và 3 đoạn đầu của bài Qua những mùa hoa.

+ HS2 đọc 4 đoạn cuối.

- HS chia nhóm và thực hiện yêu cầu.

- HS thảo luận nhóm 4:

Đoạn 1, 2, 3:

1) Trên con đường từ nhà đến trường, tôi phải đi qua bờ Hồ Gươm.

2) Lúc có bạn thì chuyện trò tíu tít, có khi đuổi nhau suốt dọc đường.

3) Nhưng khi đi một mình, tôi thích ôm cặp vào ngực, nhìn lên các vòm cây, vừa đi vừa lẩm nhẩm ôn bài.

Đoạn 1: nhưng nối câu 3 với câu 2.

4) Vì thế, tôi thường là đứa phát hiện ra bông hoa gạo đầu tiên nở trên cây gạo trước đền Ngọc Sơn.

5) Rồi bông nọ gọi bông kia, bông nọ ganh bông kia, chỉ vài hôm sau, cây gạo đã như một cây đuốc lớn cháy rừng rực giữa trời.

Đoạn 2:

- vì thế nối câu 4 với câu 3, nối đoạn 2 với đoạn 1.

- rồi nối câu 5 với câu 4.

6) Nhưng khi lửa ở cây gạo sắp lụi thì nó lại “bén” sang những cây vông cạnh cầu Thê Húc.

7) Rồi thì cả một bãi vông lại bừng lên, đỏ gay, đỏ gắt suốt cả tháng tư.

Đoạn 3:

- nhưng nối câu 6 với câu 5, nối đoạn 3 với đoạn 2.

- rồi nối câu 7 với câu 6.

Đoạn 4, 5, 6, 7:

8) Đến tháng năm thì những cây phượng đón lấy lửa ấy, chạy tiếp cuộc chạy tiếp sức của các loài hoa trong thành phố, báo hiệu những ngày hè thoải mái của chúng tôi sắp đến.

Đoạn 4: đến nối câu 8 với câu 7, nối đoạn 4 với đoạn 3.

9) Nắng trời nừa bắt đầu gay gắt thì sắc hoa như muốn giảm đi độ chói chang của mình.

10) Hoa phượng màu hồng pha da cam chứ không đỏ gắt như vông như gạo.

11) Đến cái anh bằng lăng thì đã vừa hồng vừa tím.

12) Sang đến anh hoa muồng thì đã ngả hẳn sang sắc vàng chanh.

Đoạn 5:

- đến nối câu 11 với câu 9, 10.

- sang đến nối câu 12 với các câu 9, 10, 11.

13) Nhưng nói chung, đó toàn là những màu sắc rực rỡ như muốn phô hết ra ngoài.

14) Mãi đến năm nay khi đã lên lớp Năm, đã “người lớn” hơn một tí, tôi mới nhận ra hoa sấu, những chùm hoa nhỏ xíu, sắc chỉ hơi hoe vàng, chìm lẫn vào từng đợt lá non, lẫn với màu nắng dịu.

Đoạn 6:

- nhưng nối câu 13 với câu 12, nối đoạn 6 với đoạn 5.

- mãi đến nối câu 14 với câu 13.

15) Đến khi các loài hoa rực rỡ như hoa gạo, vông, phượng, bằng lăng, muồng… đã kéo quân qua bầu trời Hà Nội, cây sấu trước cửa nhà tôi mới lấp ló những chùm quả sấu xanh giòn. 16) Rồi sau đó, những quả sấu chín vừa ngọt vừa chua, ngọt một cách e dè, khiêm tốn như tính tình hoa sấu vậy!

Đoạn 7:

- đến khi nối câu 15 với câu 14, nối đoạn 7 với đoạn 6.

- rồi nối câu 16 với câu 15.

- 1 HS đọc, cả lớp theo dõi trong SGK.

- HS làm vở.

- 1 HS trình bày:

Từ nối dùng sai

- Bố ơi, bố có thể viết trong bóng tối được không ?

- Bố viết được.

- Nhưng bố hãy tắt đèn đi và kí vào sổ liên lạc cho con.

- ?!

Cách chữa

Thay từ nhưng bằng vậy, vậy thì, thế thì, nếu thế thì, nếu vậy thì. Câu văn sẽ là :

- Vậy (vậy thì, nếu vậy thì, thế thì, nếu thế thì) bố hãy tắt đèn đi và kí vào sổ liên lạc cho con.

- HS đọc thầm và phát biểu ý kiến: Sổ liên lạc của cậu bé ghi lời nhận xét của thầy cô - chắc là nhận xét không hay về cậu. Cậu bé không muốn bố đọc sổ liên lạc nhưng lại cần chữ kí xác nhận của bố. Khi bố trả lời có thể viết được trong bóng tối, cậu đề nghị bố tắt đèn, kí vào sổ liên lạc để bố không đọc được lời nhận xét của thầy cô.