Giáo án Ngữ văn lớp 10 bài Hồi trống Cổ Thành

Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu phần tiểu dẫn trong SGK.

? Vài nét tiêu biểu về tác giả La Quán Trung?

- La Quán Trung là người đi nhiều, chứng kiến và am hiểu sâu sắc XH rối ren thời bấy giờ, là người có "chí đồ vương" ôm mộng chính trị lớn lao nhưng không thành công. Mộng lớn không thành ông gửi gắm hoài bão vào các nhân vật truyền cho họ sức sống mãnh liệt lạ thường, khiến nhân vật của ông trở thành những diện mạo bất hủ của văn học.

? Xuất xứ của đoạn trích?

- GV nói vài nét về bộ tiểu thuyết lịch sử Tam quốc diễn nghĩa.

? Đoạn trích thuật lại việc gì?

Hoạt động 2: Gọi HS đọc văn bản.

- Đoạn trích "HTCT" có một cốt truyện khá hoàn chỉnh với đầy đủ các yếu tố của một kết cấu tự sự:

+ Trình bày: Giới thiệu nhân vật, sự việc, hoàn cảnh: Quan Công đang trên đường tìm đến Lưu Bị, đi qua 5 cửa ải, giết 6 tướng giặc, bây giờ đi qua Cổ Thành, nghe nói Trương Phi đang chiếm giữ, rất mừng, bèn sai Tôn Càn vào thành báo tin, bảo Trương Phi ra đón hai chị.

+ Khai đoạn: Trương Phi tưởng Quan Công bội nghĩa đến đánh lừa mình nên "chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa". Mâu thuẫn giữa hai anh em bắt đầu được mở ra.

+ Phát triển: Trương Phi múa xà mâu, chạy lại đâm Quan Công, Quan Công giật mình vội né tránh. Trương Phi quát Quan Công là kẻ phụ nghĩa. Quan Công nhờ hai chị dâu và Tôn Càn thanh minh nhưng Trương Phi không tin, một mực cho rằng Quan Công đến bắt mình, nhất là khi nhìn thấy một đám quân Tào đang kéo đến.

+ Đỉnh điểm: Sái Dương xuất hiện. Trương Phi ra điều kiện: " Ta đánh ba hồi trống, mày phải chém được tên tướng ấy". Quan Công nhận lời. Trương Phi thẳng cánh đánh trống, Quan Công múa long đao xô lại, chưa dứt một hồi, đầu Sái Dương đã lăn xuống đất.

+ Kết thúc: Sau khi nghe tên lính "kể hết nông nỗi từ đầu đến cuối", Trương Phi rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Vân Trường.

1. Tác giả:

- La Quán Trung (1330- 1400?) tên La Bản, người vùng Thái Nguyên thuộc tỉnh Sơn Tây cũ. Lớn lên vào cuối thời Nguyên đầu thời Minh, tính tình cô độc, lẻ loi, thích một mình ngao du đây đó.

- Là người có những đóng góp xuất sắc cho trường phái tiểu thuyết lịch sử thời Minh- Thanh ở Trung Quốc.

2. Đoạn trích "Hồi trống Cổ Thành":

- Trích hồi 28 trong "Tam quốc diễn nghĩa".

- "Hồi trống Cổ Thành" thuật lại việc lại Quan Công đi tìm minh chủ Lưu Bị, qua năm cửa ải, chém sáu tướng Tào, về đến Cổ Thành bị Trương Phi nghi ngờ bội nghĩa, quyết sống mái với người anh em.