Giáo án Ngữ văn 9 bài: Tổng kết văn học

HOẠT ĐỘNG THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

*HĐ1: Nhìn chung về văn học Việt Nam:

- Kiểm tra phần chuẩn bị ở nhà của học sinh:

?Nêu các bộ phận hợp thành nền văn học Việt Nam?

?Văn học viết ra đời từ thế kỉ thứ mấy?

?Văn học Viết thời kì trung đại được viết bằng chữ gì?

?Chữ quốc ngữ ra đời từ thế kỉ thứ mấy?

?Văn học Việt Nam đã phát triển qua mấy giai đoạn? Đó là những giai đoạn nào?

- Thảo luận nhóm:

?Giá trị nổi bật của văn học Việt Nam là gì?

Tiết 2:

*HĐ2: Sơ lược về một số thể loại văn học:

?Thể loại văn học là gì?

?Các thể loại văn học đã học?

?Thể là gì?

?Hệ thống thể loại của văn học dân gian?

- Đưa bảng phụ về hệ thống tác phẩm văn học dân gian đã học

? Hệ thống thể loại của văn học trung đại?

- Đưa bảng phụ về hệ thống tác phẩm văn học trung đại đã học

? Hệ thống thể loại của văn học hiện đại?

- Đưa bảng phụ về hệ thống tác phẩm văn học hiện đại đã học

I. Nhìn chung về văn học Việt Nam:

- Văn học Việt Nam xuất hiện và phát triển cùng với lịch sử dân tộc. Nền văn học ấy gồm hai bộ phận: văn học dân gian và văn học viết. Văn học viết ra đời từ thế kỉ X. Văn học viết thời kì trung đại được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm. Từ cuối thế kỉ XIX, chữ quốc ngữ được dùng để sáng tác và thay thế dần chữ Hán và chữ Nôm.

- Văn học Việt Nam phát triển qua các giai đoạn: từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX, từ đầu thế kỉ XX đến 1945 và từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay.

- Giá trị nổi bật của văn học Việt Nam: thể hiện tư tưởng yêu nước, tinh thần nhân đạo, sức sống bền bỉ và tinh thần lạc quan của người Việt Nam, là một bộ phận của nền văn hoá Việt Nam, thể hiện vẻ đẹp trong cốt cách con người Việt Nam qua các thời đại.

II. Sơ lược về một số thể loại văn học:

- Thể loại văn học: sự thống nhất giữ một loại nội dung với một dạng hình thức văn bản và phương thức chiếm lĩnh đời sống. Trên tổng thể, sáng tác văn học gồm có tự sự, trữ tình, kịch và nghị luận.

- Thể: dạng thức tồn tại của tác phẩm văn học. Loại bao gồm nhiều thể, nhưng cũng có chỗ thể và loại tiếp giáp với nhau, mang đặc điểm của cả thể và loại.

- Hệ thống thể loại của văn học dân gian gồm có tự sự, trữ tình và sân khấu dân gian.

- Hệ thống thể loại của văn học trung đại khá hoàn chỉnh và chặt chẽ. Thơ Việt Nam thời trung đại gồm nhiều thể thơ có nguồn gốc từ Trung Quốc và các thể thơ có nguồn gốc dân gian. Tác phẩm tự sự trung đại gồm truyện, kí, truyện thơ, cáo, chiếu, biểu, hịch, … là một số thể loại chủ yếu mang chức năng hành chính trong văn học trung đại.

- Trong văn học hiện đại, các thể loại có nhiều biến đổi sâu sắc. Một số thể loại mới xuất hiện như kịch nói, phóng sự. Nhìn chung thể loại văn học hiện đại hết sức đa dạng, linh hoạt và luôn biến đổi theo hướng ngày càng tự do, không bị gò vào các quy tắc cố định, phát huy sự tìm tòi, sáng tạo của chủ thể sáng tác.