Giáo án môn Ngữ văn lớp 11 bài 92

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Hoạt động 2: Hoạt động hình thành kiến thức mới

Tìm hiểu cụ thể:

- GV: cho học sinh nêu mục đích yêu cầu việc tóm tắt văn bản nghị luận

- HS: Suy nghĩ trao đổi và trả lời.

- Công việc của GV: cho học sinh đọc kiến thức trong sgk và nêu cách tóm tắt văn bản nghị luận

- Công việc của HS: suy nghĩ trao đổi trả lời.

? Trình bày các thao tác tóm tắt văn bản nghị luận ?

GV gọi HS đọc ghi nhớ (SGK).

I. Mục đích yêu cầu việc tóm tắt văn bản nghị luận

1. Khái niệm

- Là trình bày lại nội dung của văn bản đó một cách nhắn gọn theo mục đích đã định

2. Mục đích

- sử dụng làm tài liệu để biện minh cho các quan điểm, ý kiến, mà không làm tăng quá mức dung lượng văn bản

- thu thập ghi chép tư liệu cho bản thân

- luyện tập năng lực đọc- hiểu, năng lực tóm lược văn bản

3. Yêu cầu

- Phản ánh trung thành tư tưởng và các luận điểm của văn bản gốc

- Ngắn gọn, súc tích

- Diễn đạt trong sáng, chặt chẽ, mạnh lạc

II. Cách tóm tắt văn bản nghị luận

1. Tìm hiểu ngữ liệu

* Văn bản “Về luân lí xã hội ở nước ta”

1.1 Vấn đề cần nghị luận được thể hiện qua câu

“ Xã hội luân lí thật trong nước ta tuyệt nhiên không ai biết đến”

1.2. Mục đích: Đề cao tư tưởng tiến bộ, vạch trần thực trạng đen tối của xã hội, hướng về một ngày mai tươi sáng của đất nước

- mục đích này được thể hiện ở: mở bài, kết bài và các ý khái quát ở các đoạn trích

1.3. Các luận điểm

- Khác với Âu châu, dân Việt Nam không có luân lí xã hội

- Nguyên nhân : do sự suy đồi từ vua đến quan, từ quan đến viên chức nhỏ đến học trò

- Muốn Việt Nam tự do, độc lập, dân Việt Nam phải có đoàn thể, cần truyền bá tư tưởng tiến bộ

1.4. Các luận cứ:

- Luận điểm 1 gồm: Luận cứ đối lập giữa Việt Nam và Âu châu

- Luận điểm 2 gồm:

+Lũ vua quan thối nát phản động tìm cách phá đoàn thể, thực hiện chính sách ngu dân

+Bọn người xấu đua nhau tìm mọi cách làm quan

+Dân không có ý thức đoàn thể

2. Các thao tác tóm tắt văn bản nghị luận

2.1. Đọc, tìm hiểu nội dung, kết cấu của văn bản gốc .

- Xác định vấn đề cần nghị luận: văn bản bàn về vấn đề gì?

Căn cứ vào vị trí mạnh của văn bản:

+ Nhan đề

+ Câu chủ đề ở phần mở bài

- Xác định hệ thống luận điểm

+ Căn cứ vào phần mở bài

+ Xác định chủ đề (ý khái quát của văn bản) của các đoạn văn

- Xác định các luận cứ (lưu ý câu chủ đề của đoạn , phân tích cấu tạo đoạn)

- Tìm nội dung khái quát phần kết

2.2. Viết văn bản tóm tắt

- Viết nhan đề của văn bản

- Lần lượt viết phần mở bài,thân bài, kết bài

+ Sử dụng nhiều thành phần

+ Sử dụng nhiều phương tiện liên kết

2.3. Kiểm tra và hoàn chỉnh văn bản tóm tắt

- Đọc lại văn bản tóm tắt, đối chiếu với văn bản gốc- Bổ sung sửa chữa (nếu cần)

Ghi nhớ (SGK)