Trình bày ý kiến của em về câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng" lớp 7

Dàn ý chi tiết

1. Mở đoạn:

Giới thiệu vấn đề nghị luận: câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng".

2. Thân đoạn:

- Nói về vai trò của tục ngữ trong cuộc sống.

+ Giải thích: Mực - đen, đèn - rạng, ý nghĩa của cả câu.

+ Chứng minh: Đưa ra những dẫn chứng làm sáng tỏ câu tục ngữ.

+ Mở rộng vấn đề: Đôi lúc không phải cứ gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.

+ Liên hệ bản thân.

3. Kết bài

Khái quát lại vấn đề cần nghị luận: câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng"; đồng thời rút ra bài học, liên hệ bản thân.

Mẫu 1

Mỗi một câu tục ngữ đều ẩn chứa trong đó một bài học mà người xưa đúc kết để lại, truyền dạy cho con cháu. "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" chính là kinh nghiệm từ cuộc sống của ông cha ta. Nó thể hiện mối quan hệ giữa môi trường xã hội với việc hình thành nhân cách con người.

"Mực" có màu đen, là tượng trưng cho những cái xấu xa, những điều không tốt đẹp. Tay khi bị dính mực thì sẽ dính màu đen của mực. Vậy nên "gần mực thì đen" tức là khi ta tiếp xúc với những điều xấu thì sẽ dễ dàng bị tiêm nhiễm theo. Đối ngược với mực, "đèn" lại là một vật phát ra ánh sáng khiến cho mọi thứ xung quanh trở nên rõ ràng hơn. Vậy nên, "đèn" trưng cho những điều tốt đẹp. "Gần đèn thì sáng" ý muốn nói đến việc ta được sống trong môi trường lành mạnh thì cuộc sống sẽ được ảnh hưởng nhiều về mặt tích cực. Như vậy, cả câu tục ngữ "Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng" chính là lời nhắc nhở cho chúng ta phải biết lựa chọn những cái tốt, cái phù hợp với bản thân để phát triển.

Trong một lớp học, không phải ai cũng là người tốt. "Con sâu làm rầu nồi canh", sẽ có những bạn học sinh lười học, ham chơi, vô kỉ luật. Đồng thời, bên cạnh đó, nhiều bạn cũng đang cố gắng học hành chăm chỉ, lễ phép với thầy cô, chan hòa với bạn bè. Bởi vậy, nếu chúng ta không cẩn thận trong việc lựa chọn một người bạn để chơi thích hợp, sẽ dễ gặp phải những người bạn không tốt. Họ sẽ tiêm nhiễm cho chúng ta những thói hư tật xấu, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của mình. Ngược lại, nếu chịu khó học hỏi những bạn học giỏi, có ý thức, bản thân sẽ có nhiều tiến bộ hơn, kết quả học tập cũng sẽ được cải thiện đáng kể.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, câu tục ngữ vẫn còn có mặt khiếm khuyết. Thực tế không phải ai cũng dễ dàng bị lôi kéo bởi môi trường xấu. "Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn", có rất nhiều người tuy cuộc sống khó khăn, vất vả, phải tiếp xúc nhiều với những thói hư tật xấu của xã hội, nhưng họ vẫn giữ được cho mình một nếp sống lành mạnh. Hơn nữa, với những bạn xấu, nếu được các bạn tốt chơi cùng, hướng dẫn khuyên nhủ, thì cũng sẽ có sự thay đổi về nhận thức. Những bạn hư được ngồi cùng với những bạn ngoan sẽ nhìn thấy mặt thiếu sót của bản thân mà sửa đổi, cố gắng.

Câu tục ngữ là một lời khuyên đúng đắn nhưng đồng thời chúng ta cũng cần phải xem xét một vấn đề trên nhiều khía cạnh. Điều quan trọng ở đây chính là ý thức của bản thân trong việc rèn luyện đạo đức và học tập.

Mẫu 2

Con người muốn hoàn thiện bản thân cần dựa vào nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những yếu tố quan trọng đó chính là môi trường sống bởi lẽ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng". Theo nghĩa đen, câu tục ngữ này được hiểu là mọi thứ đặt gần mực thì sẽ dần bị nhiễm màu đen giống màu mực. Ngược lại những thứ đặt gần ánh đèn, được ánh sáng chiếu rọi tới thì sáng lên.

Câu tục ngữ còn mang nghĩa: những người thường tiếp xúc hoặc sống trong môi trường không lành mạnh thì nhân cách sẽ trở nên xấu đi, còn những người sống trong môi trường tốt sẽ trở nên tốt đẹp. Câu nói hoàn toàn đúng đắn và là quý giá bài học để con người về việc nhận thức được phải trái, đúng sai qua môi trường sống xung quanh. Người thường tiếp xúc với cái xấu mà không có tâm lí vững vàng thường dễ bị đồng hóa, lôi kéo, nhiễm thói hư tật xấu đặc biệt ở những đối tượng vị thành niên. Ngược lại nếu xung quanh chúng ta toàn những người hiền tài, sống chan hòa, yêu thương nhau thì chúng ta sẽ học được những tính cách tốt đẹp đó và hoàn thiện bản thân mình tốt hơn.

Trong xã hội cũng có những trường hợp vốn dĩ rất tốt nhưng tiếp xúc với môi trường thiếu lành mạnh trở nên xấu đi. Nhưng lại có những người vốn dĩ có nhiều thói quen xấu nhưng được tiếp xúc, sinh hoạt trong môi trường lành mạnh trở nên tốt hơn. Tuy nhiên, câu tục ngữ vẫn còn có những hạn chế nhất định. Đối với những người giàu bản lĩnh, được trang bị tâm lý vững vàng dù họ có sống, sinh hoạt hay tiếp xúc với môi trường nào vẫn giữ nguyên bản tính tốt đẹp vốn có của mình.

Chính vì vậy, cách sống, cách hình thành con người như thế nào trước hết là dựa vào bản thân chúng ta, bản lĩnh mà chúng ta có. Tiếp đó là lĩnh hội từ môi trường sống xung quanh. Ở bất cứ đâu cũng có người tốt, kẻ xấu. Hãy tôi luyện cho mình bản lĩnh vững vàng, tích cực học hỏi những điều tốt đẹp và bài trừ những cái xấu ra khỏi cuộc sống của mình.

Mẫu 3

Môi trường sống có ảnh hưởng rất lớn đến suy nghĩ, hành động và nhân cách của con người. Chúng ta có thể lựa chọn cho mình một môi trường tốt đẹp để phát triển bản thân mình, bởi lẽ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.

Mực trong câu tục ngữ này dùng để sự tối tăm, mù mịt, tượng trưng cho những điều xấu, những thói quen, đức tính không tốt trong cuộc sống của con người. Còn đèn tượng trưng cho ánh sáng, chân lí, lẽ phải, những điều đúng đắn, tốt đẹp. Câu tục ngữ khuyên nhủ con người tránh xa những điều xấu xa, sai trái, hướng đến những điều tốt đẹp, những chân lí của cuộc sống để trở thành một con người có ích cho xã hội.

Cuộc sống của chúng ta luôn tồn tại hai mặt tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai; mỗi chúng ta cần phải có quan điểm, nhận thức được và đi theo những điều đúng đắn. Khi con người sống và làm theo lẽ phải, những điều xấu sẽ sớm bị bài trừ và xã hội sẽ ngày càng trở nên tốt đẹp hơn. Người sống và làm theo lẽ phải sẽ giúp ích cho xã hội, cho đất nước ngày càng phát triển phồn thịnh và được mọi người yêu quý, tôn trọng, noi theo. Tuy nhiên trong cuộc sống vẫn còn có những người không phân định được tốt - xấu, phải - trái, đúng - sai. Lại có những người tuy biết đó là việc là xấu những vẫn đi theo để hòng trục tư lợi cá nhân,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn lên án và chỉ trích.

Là một người học sinh, ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường chúng ta hãy rèn luyện cho bản thân mình những đức tính tốt đẹp, học hỏi điều hay lẽ phải và tránh xa những người xấu. Mỗi người phấn đấu rèn luyện bản thân thật tốt sẽ khiến cho xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.

Mẫu 1

Có thể nói, những câu tục ngữ luôn mang đến cho chúng ta những bài học đắt giá về con người, về những mối quan hệ, kinh nghiệm sản xuất và đôi khi là về tình cảm lứa đôi. Chúng ta không thể phủ nhận tính chân thực và đúng đắn của những câu tục ngữ như vậy, vừa ngắn gọn, dễ hiểu mà vô cùng sâu sắc. Và để khuyên răn, nhắc nhở con cháu bài học về lựa chọn môi trường sống và các mối quan hệ, ông cha ta có câu: "Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng".

Trước tiên, ta cần hiểu câu tục ngữ có nghĩa là gì?. "mực, đen" là hai từ cùng trường từ vựng mang sắc thái tiêu cực, ẩn dụ cho những thói xấu, những điều sai trái. Còn "đèn, sáng" thì lại ngược lại, nó biểu hiện cho một trường từ vựng về những điều tốt đẹp và tươi sáng, ẩn dụ cho cái thiện trong cuộc sống. Câu tục ngữ ngắn gọn, có cấu trúc đối mang lại cho chúng ta thông điệp: Môi trường sống có ảnh hưởng lớn đến nhân cách của chúng ta. Ví dụ như khi được học tập và vui chơi cùng những người bạn tốt, ngoan thì chúng ta sẽ được giáo dục và trở thành những người như vậy. Ngược lại, khi sống trong môi trường toàn những tệ nạn, thì con người cũng sẽ trở thành một trong những phần tử vướng mắc phải những tệ nạn đó. Dường như câu nói này đúng đắn bởi chính những trải nghiệm trong cuộc sống của chúng ta đều thể hiện rõ điều này.

Từ thời xa xưa, mẹ Mạnh Tử đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của môi trường xung quanh ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách mỗi người. Khi nhà Mạnh Tử ở gần nghĩa địa, ở gần khu chợ, khi nhìn thấy mọi người xung quanh làm gì về nhà Mạnh Tử cũng bắt chước làm y như vậy. Mẹ Mạnh Tử biết rằng những địa điểm đó không phù hợp để con lớn lên và học tập nên đã chuyển nhà ngay cạnh trường học. Và quả đúng như vậy, khi ở gần trường học thấy các bạn mình đi học, dùi mài kinh sử, về nhà Mạnh Tử cũng bắt chước và chuyên tâm học hành, rồi sau này trở thành một vĩ nhân mà chúng ta ngưỡng mộ. Hay trong chính gia đình mình cũng vậy, khi lớn lên trong một gia đình nề nếp, gia giáo thì con cái của họ cũng sẽ thật ngoan và lễ phép. Còn ngược lại khi một gia đình luôn chứng kiến cảnh bạo lực thì chắc hẳn, những đứa con của họ sẽ trở nên cục cằn và thô lỗ như chính cha của chúng vậy. Môi trường sống, bạn bè, và những người xung quanh ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách và hành vi của chính chúng ta. 

Có rất nhiều người có nghị lực và quyết tâm sống rất lớn, tuy không được sinh ra trong môi trường, hoàn cảnh tốt vậy mà họ vẫn vươn lên, tỏa sáng khiến ai cũng phải nể phục. Đã có rất nhiều tấm gương nghèo vượt khó như học sinh thủ khoa đại học Y năm 2013, bố ngủ trong ống cống, vá xe để kiếm tiền cho hai con ăn học, còn mẹ thì đi vặt lông vịt thuê vào mỗi đêm để kiếm mấy chục nghìn đồng cho các con. Câu chuyện đó đã khiến bao người phải thán phục. Và còn rất nhiều, rất nhiều những tấm gương giàu nghị lực sống như vậy nữa quanh ta, đáng để ta học hỏi và noi theo.

Từ ý nghĩa sâu sắc của câu tục ngữ, bản thân em đã học được rất nhiều điều từ việc lựa chọn môi trường sống, việc chọn bạn mà chơi, và hơn hết đó là phải có lập trường vững chắc, sống đúng với nguyên tắc và bản thân mình. Với cuộc sống hiện đại và hội nhập như hiện nay, không ít những trào lưu, xu hướng thu hút giới trẻ. Đôi khi đó là những văn hoá tốt nhưng đâu đó vẫn còn những trò chơi, tiêu khiển khiến giới trẻ sa ngã, sống không có mục tiêu mà chỉ biết hưởng thụ. Chính câu tục ngữ đã khiến chúng em - những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường cần thận trọng hơn với những tác nhân và yếu tố ở bên ngoài cuộc sống. Và đặc biệt cần trau dồi những kĩ năng, kiến thức để tạo nên bản lĩnh vượt qua những cám dỗ đó.

Mẫu 2

Trong kho tàng văn học của dân tộc ta đã lưu lại biết bao nhiêu giá trị đặc sắc, đặc biệt là những câu tục ngữ. Nó đã phản ánh lại cuộc sống chân thực của những người nông dân xưa và nay, mang lại những kinh nghiệm mà ông cha ta cũng như những người nông dân để lại bao đời nay. Đọc các câu tục ngữ, ta bắt gặp những hoàn cảnh khác nhau, không thể không nói đến đó là những câu nói về cách nhìn nhận con người của ông cha ta. Điều đó được thể hiện rõ ở câu tục ngữ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.”

Trước hết, câu tục ngữ nào cũng đều mang hai mặt nghĩa cơ bản là nghĩa đen và nghĩa bóng. Câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” bắt nguồn từ những hình ảnh gần gũi, có thực trong cuộc sống người lao động, nhưng lại mang ý nghĩa hết sức sâu xa. “Gần mực thì đen” về nghĩa đen thì mang ý khi ở gần mực sẽ bị ngấm màu mực đen của chúng. Đối với nghĩa bóng nó lại mang ý nghĩa cao hơn, đó là sống gần những thứ đen tối, xấu xa cũng sẽ trở nên xấu xa như chúng. Nhưng nếu như sống “gần đèn” tức ở gần những điều tốt lành, sáng sủa tức chúng ta cũng sống lương thiện, lành mạnh hơn.

Câu tục ngữ với tám chữ vỏn vẹn, nhưng lại mang đến ý nghĩa nhân sinh to lớn xuất phát từ hai nghĩa trái ngược nhau. Qua đó cũng đã phản ánh hiện thực của cuộc sống xưa và nay về tầm ảnh hưởng của môi trường xung quanh đối với con người. Cũng giống như một đứa trẻ, khi chúng được sinh ra trong một gia đình hoàn thiện về mặt tinh thần, cùng nhau che chở, đùm bọc, chia sẻ với đứa trẻ ấy, tức tâm sinh lý của trẻ cũng được ổn định, lành mạnh hơn so với những đứa trẻ phải sống trong sự chia rẽ, ghẻ lạnh thậm chí có cả bạo lực ở một gia đình hay ở môi trường ngay cạnh chúng. Con người kể cả đã trưởng thành hay còn là một đứa trẻ thì môi trường xung quanh mang vai trò rất to lớn đối với những hoạt động, suy nghĩ trong chúng ta. Khi sống ở một đất nước yên bình, con người ta sẽ cảm thấy nhẹ nhõm, không lo toan vướng vận điều gì, sẽ có những hành động, ý nghĩ tích cực. Ngược lại, ở một đất nước thường xuyên xảy ra xung đột, chiến tranh, ắt hẳn những người sống ở đó cũng sẽ mang trong mình sự hận thù, khó có thể hạnh phúc, đôi khi vì những ý nghĩ tiêu cực mà mang lại đau đớn cho chính bản thân mình.

Trong cuộc sống hiện đại như bây giờ, với hình ảnh con người dù cho có làm điều tốt bao nhiêu cũng không ai để ý tới, cũng không ai tới ủng hộ, tán thưởng, còn khi làm những điều xấu xa thì cũng không có ai lên án, chỉ trích mà vẫn được làm theo ý của mình. Đó là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến con người ta sống “gần mực”. Cũng bởi do con người ta chưa thể phân biệt được rõ trắng đen, cái nào tốt, cái nào xấu mà dễ sa vào cạm bẫy của bãi đen của bùn lầy xã hội nhờ vào những lời nói ngon ngọt, dụ dỗ. Thế nhưng, không phải như vậy là cuộc sống sẽ trở nên “đen đặc”, ta khi sống cạnh môi trường tốt, lành mạnh, với những người sống lương thiện, luôn giúp đỡ người khác thì mỗi chúng ta cũng sẽ thay đổi chính những hành động xấu trước đó của bản thân. Và rồi những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với chúng ta thật nhiều hơn, còn những điều xấu xa sẽ trở nên xa vời ta dần dần và biến mất mãi mãi.

Thế nhưng, không phải ai khi sống ở môi trường xấu sẽ xấu, hay là sống ở môi trường tốt cũng sẽ tốt. Có những người được sinh ra trong hoàn cảnh đầy đủ, bố mẹ yêu thương nhưng vẫn chưa thỏa mãn, chúng vẫn sa đọa vào những thói hư hỏng, rồi cờ bạc, chè chén thậm chí còn sử dụng ma túy - chất kích thích giết chết con người theo thời gian. Nhưng rồi có những cá nhân sống ở môi trường xấu, ở xã hội lụi tàn, khốn khó nhưng vẫn giữ được phẩm chất cao quý, tốt đẹp. Như bông hoa sen, “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Cũng có những người nhờ vào sự khốn khó ấy mà biết tự đứng lên, tạo dựng cho mình một cuộc sống mới tốt đẹp hơn, nhờ đó mà có được thành công như mong đợi.

Câu tục ngữ đã đem lại một giá trị to lớn, bởi vậy ngay bây giờ, chính cá nhân mỗi người, đặc biệt là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, hãy nhận thức thật đúng đắn về suy nghĩ và hành động của mình. Không những vậy, hãy lựa chọn cho mình môi trường tốt để ta có thể rèn luyện, tu dưỡng trên con đường đi tới tương lai. Đi đôi với đó, ta cũng cần phê phán nghiêm những hành động xấu xa nhằm ý đồ phá hoại môi trường tươi đẹp quanh ta.

“Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” là câu tục ngữ hết sức ý nghĩa, mang giá trị cả đời người. Câu tục ngữ đã dạy ta cách sống, cách làm người đứng đắn. Chúng ta hãy cùng nhau thực hiện những hành động tốt đẹp dù là nhỏ nhất để giúp cho đất nước, xã hội quanh ta được giày đẹp, yên bình mãi.

Mẫu 3

Nhân dân ta có một kho tàng tục ngữ vô cùng quý báu  thể hiện những kinh nghiệm của cho ông đúc kết từ bao đời  mọi mặt đời sống xã hội, những bài học nhân sinh, bài học về cách ứng xử,… Câu tục ngữ “gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” thể hiện sâu sắc lời dạy của cha ông về cách sống.

“Mực” là một chất lỏng được dùng để viết hoặc vẽ. Nó có màu đậm, thường là màu đen và khó tẩy rửa. Khi sử dụng nếu không cẩn thận mực sẽ làm bẩn lên tay, lên áo hay lên tường. “Rạng” ở đây có nghĩa là sáng. “Đèn” là vật dùng để thắp sáng. Nhờ có đèn, chúng ta mới có ánh sáng để học tập, làm việc. Đèn soi sáng cả những nơi mặt trời không thể chiếu rọi. Đèn xua tan bóng tối, giúp người nhìn rõ mọi vật xung quanh. Đúng như lời nhận định ” gần đèn thì sáng”. Như vậy, xét theo  nghĩa đen, câu tục ngữ muốn thể hiện: nếu như chúng ta tiếp xúc gần mực sẽ bị bôi bẩn, bị đen; ngược lại nếu chúng ta ở gần đèn thì chúng ta sẽ được đèn soi sáng , do đó mà trở nên sáng suốt tinh tường hơn.

Không chỉ dừng ở đó, câu tục ngữ còn mang một hàm nghĩa khác. Đó chính là: hoàn cảnh sống tác động đến nhân cách con người. Mực là chỉ hoàn cảnh không tốt, môi trường sống không lành mạnh . Đèn là chỉ môi trường sống tích cực. Như thế có nghĩa là khi người ta sống trong môi trường không tốt thì nhân cách dễ bị tha hóa, dễ làm điều sai trái và sa ngã và ngược lại, nếu như được giáo dục trong môi trường lành mạnh thì con người có thể rèn luyện được tích cách của mình cho tốt.

Về cơ bản thì câu tục ngữ này đúng. Môi trường sống  tác động và chi phối đến nhân cách chúng ta rất nhiều. Nếu xung quanh bạn luôn có những người tốt, sống tích cực thì bạn cũng sẽ học được ở họ nhiều điều hay. Và ngược lại, nếu quanh bạn chỉ toàn những người xấu thì hoàn cảnh tiêu cực ấy cũng sẽ dần làm bạn tha hóa về nhân cách. Cũng như trong một lớp học, nếu chúng ta chơi nhiều những bạn xấu thì chúng ta dễ bị rủ rê và lôi cuốn. Ta sẽ trở thành một người không tốt, không chịu học hành và dễ sa vào tệ nạn xã hội. Nhưng nếu ta chơi với nhiều bạn học giỏi, chăm chỉ thì ta sẽ có điều kiện để tiến bộ. Bạn cho ta những kiến thức mà bản thân ta bị thiếu hụt. Bạn dạy ta những điều tốt đẹp bổ ích thiết thực cho cuộc đời. Gần những người biết quan tâm đến những người khác tâm hồn ta cũng trở nên trong sáng hơn giàu tình yêu thương hơn.

Bởi vậy dân gian ta cũng có câu:” Ở chọn nơi, chơi chọn bạn” hay ” ở bầu thì tròn, ở ống thì dài. Ngày  xưa, bà mẹ của thầy Mạnh Tử đã chuyển nhà đến ba lần để chọn môi trường sống tốt cho con mình. Điểm cuối cùng bà chọn là trường học. Vì bà cho rằng, hàng ngày khi thấy học sinh ngoan ngoãn, lễ phép biết học hỏi thì Mạnh Tử theo đó mà cũng bắt chước được những điểm tốt đấy. Mà sau này Mạnh Tử đã trở thành một bậc tài nổi tiếng, được tôn vinh đến muôn đời.

Thế nhưng câu tục ngữ cũng chưa hoàn toàn đúng. Có rất nhiều người trong hoàn cảnh bị hạn chế, cái xấu luôn vây quanh nhưng họ vẫn không chịu tác động không trở thành con người xấu. Đó là những người có ý chí vươn lên, giàu nghị lực kiên cường trong cuộc sống. Ngược lại cũng có người được giáo dục tốt nhưng lại trở nên hư hỏng tự mình phá hủy nhân cách của mình. Dân gian ta đã lấy loài sen làm biểu tượng cho nhân cách cao đẹp ” gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn“. Và Hồ Chí Minh là tấm gương cao đẹp cho bao thế hệ Việt Nam noi theo, dù có sống trong hoàn cảnh khắc nghiệt đến đâu thì Người vẫn luôn giữ được nhân cách sáng ngời, luôn chèo lái con thuyền cách mạng để đưa đất nước tới bến bờ độc lập.

Câu tục ngữ đã cho chúng ta một lời khuyên thật sâu sắc . Chúng ta cần tránh xa những cái xấu , không để cái xấu của người khác là cạm bẫy đối với ta. Không ngừng học tập cái tốt để vươn cao  trong quá trình ” rèn đức luyện tài”. Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường việc chọn bạn mà chơi chọn môi trường để tiếp xúc rất quan trọng. Chúng ta phải kịp thời nhận ra cái xấu, tránh xa nó chống lại nó để không rơi vào các tệ nạn xã hội. Đồng thời, chúng ta phải không ngừng hoàn thiện chính mình hướng  đến những cái lành mạnh bổ ích. Chúng ta nên giúp đỡ những bạn xấu tránh xa khỏi sai lầm khắc phục kịp thời .

“Gần mực thì đen, gần mực thì sáng” là câu tục ngữ đúng đắn , đem đến cho ta lời khuyên thật đáng quý. Nó như một chân lý mà ta không nên phủ định. Thực hiện tốt lời khuyên ấy sẽ giúp ích cho ta được nhiều điều trong cuộc sống, tạo điều kiện để chúng ta hoàn thiện nhân cách hơn.