Đọc hiểu - Đề số 25 - THPT

Đề bài

Đọc  đoạn thơ và trả lời câu hỏi:

Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên.

Cây me ríu rít cặp chim chuyền

Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,

Thu đến nơi nơi động tiếng huyền.

Con đường nhỏ nhỏ, gió xiêu xiêu,

Lả lả cành hoang nắng trở chiều.

Buổi ấy lòng ta nghe ý bạn,

Lần đầu rung động nỗi thương yêu.

 [Thơ duyên - Xuân Diệu]

Câu a. Nội dung đoạn thơ trên là gì?

Câu b. Từ láy "ríu rít" và "xiêu xiêu” có tác dụng gì?

Câu c. Chỉ ra và nêu tác dụng của phép đảo ngữ ?

Lời giải chi tiết

Câu a.

Đoạn thơ là bức tranh thu dưới con mắt của một chàng thanh niên trẻ tuổi - tâm hồn đang tràn ngập yêu thương. Bức tranh ấy tràn đầy sức sống với âm thanh, ánh sáng tươi vui, rộn rã, vạn vật gắn bó, hòa quyện với nhau thật tự nhiên, đẹp đẽ! 

Câu b.

Từ láy "ríu rít" và "xiêu xiêu” chỉ sự sóng đôi, hòa hợp, sự hòa điệu của thiên nhiên. Cặp chim chuyền ríu rít tình tự, gió nương theo con đường nhỏ, cũng dịu dàng, duyên dáng. Tất cả đã làm nên một bức tranh thu rất thơ, rất mộng. 

Câu c.

- Phép đảo ngữ ở các câu:

+  Cây me ríu rít cặp chim chuyền (Cặp chim chuyền ríu rít trên cây me)

     Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá, (Trời xanh ngọc đổ qua muôn lá)

+  “Lả lả cành hoang nắng trở chiều” (Cành hoang lả lả...)

 - Tác dụng: Các từ láy "ríu rít" “lả lả” và động từ "đổ" được đặt ở đầu câu vừa nhấn mạnh được sự gắn bó, hòa hợp giữa các sự vật [cặp chim chuyền], đường nét, dáng vẻ mềm mại của cây, của nắng và màu sắc của cảnh vật. Đồng thời cũng tạo nên nhạc điệu quyến luyến, êm dịu, một vẻ duyên dáng, tinh tế cho các câu thơ.