Đề số 4 - Đề kiểm tra 45 phút (1 tiết) - Học kì 1 - Ngữ văn 7

Đề bài

Câu 1. (5 điểm)

Cảm nhận của em về vẻ đẹp người phụ nữ trong bài thơ "Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương.

Câu 2. (5 điểm)

Cảm nghĩ của em về vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ “Bạn đến chơi nhà”.

Lời giải chi tiết

Câu 1. Các em có thể cảm nhận và suy nghĩ khác nhau, nhưng phải rõ được các ý sau:

- Bài thơ mượn hình ảnh cái bánh trôi trong dân gian để nói lên vẻ đẹp trắng trong và phẩm chất son sắt thủy chung, tình nghĩa của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

- Ta hiểu được thân phận phụ thuộc chìm nổi bấp bênh của họ. Qua đó, tác giả thể hiện thái độ trân trọng, cảm thương trước số phận và khát vọng tự do, bình đẳng, khao khát hạnh phúc của người phụ nữ; lên án xã hội bất công, tàn ác đương thời tước đoạt quyền sông của con người nói chung và người phụ nữ nói riêng.

Câu 2: Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Khuyên trong bài thơ ‘‘Bạn đến chơi nhà”

- Lời chào mừng bạn, nhà thơ gọi bạn bằng “bác” vừa thê hiện y tôn xưng thân mật, gần gũi, vừa giới thiệu tình bạn thân tình tri kỉ. Không gian đón tiếp bạn là điền viên, thôn dã mà không phải là chốn vinh quan quý tộc. Nếu không thân tình, kính yêu, hiểu nhau sê không có cuộc viếng thăm “bình dân” như vậy. Vì vậy sau lời chào mừng bạn là tâm trạng vui tươi của tác giả khi có bạn đến thăm nhà.

- Cách tiếp đãi bạn của Nguyễn Khuyến cũng rất đặc biệt. Nói đặc biệt bởi vì tác giả muốn đãi bạn mình đầy đủ những thức ăn “cây nhà lá vườn” do tự bàn tay làm ra. Nhưng trớ trêu thay, hoàn cảnh này thật khó khăn.

Ta thấy, một nỗi băn khoăn, một thoáng bối rối của tác giả khi nhà thơ có khách. Mâm cơm đãi bạn đạm bạc, nào dưa cà, mướp, gà ấy bây giờ lại không thành hiện thực. Ngay cả điều tối thiểu “miếng trầu là đầu câu chuyện” cũng không có nốt. Ta cứ nghĩ tác giả ái ngại trước bạn. Nhưng không bằng sự hóm hỉnh mà rất chân tình “Bác đến chơi đây ta với ta” đã khiến tình bạn của hai người vượt khỏi những khuôn sáo, phép tắc, lễ nghi, khiến tình bạn trở lại căn nguyên đích thực: sự hòa đồng, thấu cảm giữa hai tâm hồn.

Thiết đãi bạn không bằng mâm cao, cỗ đầy, hay cao lương mĩ vị mà cốt ở cái tình - cáí tình cảm chân thành, mộc mạc, giản dị. Phải chăng, cụ Tam Nguyên Yên Đỗ muốn thể hiện quan niệm tình bạn đẹp đẽ mà hậu thế luôn trân trọng và nhớ mãi. Tình bạn cốt là ở sự chân thành.

- Vẻ đẹp tâm hồn Nguyễn Khuyến còn thể hiện ở lời thơ dung dị, mộc mạc hồn nhiên, và nụ cười hóm hỉnh, thuần phác chứa đựng tình bạn đậm đà, thắm thiết.