Bài 5: Ngôi nhà thứ hai
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Chia sẻ
Câu 1: Em hãy đọc tên Bài 5 và đoán: Ngôi nhà thứ hai là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Ngôi nhà thứ hai là chỉ ngôi trường.
Câu 2: Nói những điều em quan sát được trong mỗi bức tranh ở trang 39
a. Mỗi bức tranh tả cảnh gì?
b. Có những ai trong tranh? Họ đang làm gì?
Hướng dẫn trả lời:
a. Mỗi bức tranh tả cảnh:
- Tranh 1: Trong lớp học, các bạn học sinh đang giơ tay phát biểu
- Tranh 2: Học sinh biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam
- Tranh 3: Học sinh dọn cỏ trong vườn trường
- Tranh 4: Khám sức khỏe
b.
- Tranh 1: Tranh có các bạn học sinh. Các bạn đang giơ tay phát biểu ý kiến
- Tranh 2: Tranh 2 có các bạn học sinh. Các bạn đang biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam
- Tranh 3: Có các bạn học sinh. Các bạn đang nhổ cỏ ở vườn trường
- Tranh 4: Có bác sĩ và bạn học sinh. Bác sĩ đang khám bệnh cho bạn học sinh
1.2. Bài đọc 1
Cái trống trường em
Cái trống trường em
Mùa hè cũng nghỉ
Suốt ba tháng liền
Trống nằm ngẫm nghĩ.
Buồn không hả trống
Trong những ngày hè
Bọn mình đi vắng
Chỉ còn tiếng ve?
Cái trống lặng im
Nghiêng đầu trên giá
Chắc thấy chúng em
Nó mừng vui quá.
Kìa trống đang gọi
Tùng! Tùng! Tùng! Tùng!
Vào năm học mới
Rộn vang tưng bừng.
THANH HÀO
Từ ngữ:
- Ngẫm nghĩ: suy nghĩ kĩ.
- Giá (trống): cái khung để đặt (hoặc treo) trống.
1.2.1. Đọc hiểu
Câu 1: Bài thơ là lời của ai?
Hướng dẫn trả lời:
Bài thơ là lời của một bạn học sinh.
Câu 2: Ở khổ thơ 2, học sinh xưng hô, trò chuyện thân mật như thế nào với cái trống trường?
Hướng dẫn trả lời:
- Trong khổ thơ thứ 2, khi trò chuyện với cái trống, bạn học sinh đã xưng là bọn mình và gọi cái trống là trống.
- Bạn học sinh đã trò chuyện rất thân mật với cái trống, hỏi trống rằng có buồn không khi các bạn học sinh đi vắng trong những ngày hè.
Câu 3: Qua bài thơ, em thấy tình cảm của bạn học sinh với cái trống, với ngôi trường như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Bạn học sinh xem cái trống như một người bạn thân thiết. Bạn rất yêu quý cái trống cũng rất yêu và gắn bó với ngôi trường của mình.
1.2.2. Luyện tập
Câu 1: Hãy sắp xếp các từ chỉ hoạt động, cảm xúc của nhân vật “trống” vào ô thích hợp:
Câu hỏi | Vào mùa hè | Vào năm học mới |
Cái trống làm gì? (Hoạt động) | M: ngẫm nghĩ |
|
Cái trống thế nào? (Cảm xúc) |
|
|
Hướng dẫn trả lời:
Câu hỏi | Vào mùa hè | Vào năm học mới |
Cái trống làm gì? (Hoạt động) | ngẫm nghĩ, nằm, nghỉ, thấy | nghiêng đầu, gọi |
Cái trống thế nào? (Cảm xúc) | buồn | mừng vui |
Câu 2: Tìm các từ ngữ:
a. Nói về tình cảm, cảm xúc của em khi bước vào năm học mới. M: vui
b. Nói về hoạt động của em trong năm học mới. M: học tập
Hướng dẫn trả lời:
a. Nói về tình cảm, cảm xúc của em khi bước vào năm học mới: vui mừng, háo hức, phấn khởi, thích thú, hồi hộp,…
b. Nói về hoạt động của em trong năm học mới: học tập, lao động, ca hát,…
1.3. Bài viết 1
Câu 1: Tập chép
Dậy sớm
Tinh mờ em thức dậy
Rửa mặt rồi đến trường
Em bước vội trên đường
Núi giăng hàng trước mặt.
Sương trắng viền quanh núi
Như một chiếc khăn bông
- Ồ, núi ngủ lười không!
Giờ mới đang rửa mặt.
THANH HÀO
Câu 2:
a. Chữ l hay n?
Giờ chơi vừa mới điểm
Gió ■ấp đâu ùa ra
■àm ■ụ hồng chúm chím
Bật cười quá, ■ở hoa.
Thy Ngọc
b. Chữ i hay iê?
Cây bàng lá nõn xanh ngời
Ngày ngày chim đến t■m mồi chíp chiu
Đường xa gánh nặng sớm ch■u
Kê cái đòn gánh bao nh■u người ngồi.
Trần Đăng Khoa
c. Vần en hay eng?
X■ giữa khóm hoa treo ở góc tường là một chiếc chuông gió. Gió thổi nhè nhẹ, chuông kêu l■ k■ nghe thật vui tai.
Hướng dẫn trả lời:
a. Chữ l hay n?
Giờ chơi vừa mới điểm
Gió nấp đâu ùa ra,
Làm nụ hồng chúm chím
Bật cười quá, nở hoa.
Thy Ngọc
b. Chữ i hay iê?
Cây bàng lá nõn xanh ngời
Ngày ngày chim đến tìm mồi chíp chiu
Đường xa gánh nặng sớm chiều
Kê cái đòn gánh bao nhiêu người ngồi.
Trần Đăng Khoa
c. Vần en hay eng?
Xen giữa khóm hoa treo ở góc tường là một chiếc chuông gió. Gió thổi nhè nhẹ, chuông kêu leng keng nghe thật vui tai.
Câu 3: Tập viết
a. Viết chữ hoa D
Hướng dẫn trả lời:
- Cấu tạo: gồm nét móc ngược trái, nét thắt, nét cong phải và nét cong trái.
- Cách viết:
+ Bước 1: Đặt bút dưới ĐK ngang 4, trước ĐK dọc 3, viết một nét móc ngược trái sát ĐK dọc 2 và hơi lượn vòng khi bắt đầu đến ĐK ngang 1 và kết hợp viết nét thắt tiếp xúc với ĐK ngang 1.
+ Bước 2: Không nhấc bút, viết liền mạch nét cong phải (lưng của nét cong phải tiếp xúc với đường kẻ dọc 3) tiếp tục viết liền mạch nét cong trái và dừng bút tại ĐK ngang 3, trước ĐK dọc 2 (Lưng của nét cong trái tiếp xúc với ĐK dọc 1)
b. Viết ứng dụng: Diều sáo bay lưng trời
1.4. Bài đọc 2
Trường em
1. Vậy là Hà đã được học ở ngôi trường mới. Nhớ lại năm ngoái, giờ ra chơi, em và các bạn thường trò chuyện về ngôi trường đang xây và tưởng tượng biết bao điều. Giờ đây, những mơ ước ấy đã thành hiện thực.
2. Trường mới rất khang trang. Từ cổng trường đến các lớp học, chỗ nào cũng được khoác tấm áo mới thật đẹp.
Hà và các bạn thích khu vườn trường có đủ các loại cây. Cạnh vườn trường là thư viện xanh với rất nhiều cuốn sách hay. Đó là nơi các bạn Hà hẹn nhau sau mỗi buổi học. Cuối hành lang mỗi tầng đều có một khu vệ sinh rộng rãi và sạch sẽ.
3. Một năm học bắt đầu. Ngôi trường mới đã trở thành ngôi nhà thứ hai, là niềm vui của Hà và các bạn.
BÍCH HÀ
- Tưởng tượng: tạo ra trong trí óc hình ảnh những cái không có ở trước mắt hoặc chưa hề có.
- Khang trang: rộng rãi và đẹp đẽ.
1.4.1. Đọc hiểu
Câu 1: Tìm những chi tiết cho thấy Hà và các bạn rất háo hức mong chờ ngôi trường mới.
Hướng dẫn trả lời:
Những chi tiết cho thấy Hà và các bạn rất háo hức mong chờ ngôi trường mới là:
- Năm ngoái, giờ ra chơi, Hà và các bạn thường trò chuyện về ngôi trường đang xây.
- Tưởng tượng biết bao điều về ngôi trường.
Câu 2: Hà và các bạn thích những gì ở ngôi trường mới?
Hướng dẫn trả lời:
Những điều mà Hà và các bạn yêu thích ở ngôi trường mới đó là:
- Có đủ loại cây
- Thư viện xanh với rất nhiều cuốn sách hay
- Cuối hành lang mỗi tầng đều có khu vệ sinh rộng rãi và sạch sẽ
Câu 3: Theo em, vì sang trường mới trở thành “ngôi nhà thứ hai” của Hà và các bạn?
Hướng dẫn trả lời:
Theo em, trường mới trở thành “ngôi nhà thứ hai” của Hà và các bạn là bởi vì trường có thầy cô và bạn bè. Mọi người luôn yêu thương và gắn bó với nhau. Thời gian mà Hà và các bạn ở trường cũng rất nhiều, mỗi một khu vực trong trường như vườn trường, thư viện,… đều khiến Hà và các bạn yêu thích.
1.4.2. Luyện tập
Câu 1: Đặt câu hỏi cho bộ phận câu in đậm:
a. Học sinh trò chuyện về ngôi trường đang xây.
b. Các bạn hẹn nhau ở thư viện sau mỗi buổi học.
Hướng dẫn trả lời:
a. Học sinh làm gì?
b. Các bạn làm gì?
Câu 2: Theo em, các bạn học sinh sẽ làm gì để ngôi trường mới luôn sạch đẹp?
Các bạn | sẽ trồng nhiều hoa trong vườn trường |
Ai (con gì, cái gì) | làm gì? |
Hướng dẫn trả lời:
- Các bạn sẽ trồng thêm nhiều hoa ở khuôn viên trường.
- Các bạn sẽ nhổ cỏ dại ở trong vườn trường.
- Các bạn sẽ quan tâm, tưới nước thường xuyên cho cây ở vườn trường.
- Các bạn sẽ không vứt rác bừa bãi trên sân trường.
- Các bạn sẽ trang trí cho lớp học bằng những hình ảnh xinh xắn.
- Các bạn sẽ không hái hoa, ngắt hoa tùy tiện.
- Các bạn sẽ không vẽ bậy lên bàn và tường của trường.
1.5. Trao đổi
Câu 1: Nói lời của em trong các tình huống sau:
a. Trước khi đi học, bố mẹ nhắc em hôm nay ở lớp cần mạnh dạn phát biểu ý kiến. Em chào và hứa với bố mẹ điều gì?
b. Em hứa mang cho bạn mượn quyển sách. Khi gặp bạn, em sẽ chào và nói gì với bạn:
- Nếu em có mang quyển sách đó cho bạn mượn?
- Nếu em quên mang quyển sách đó cho bạn mượn?
Hướng dẫn trả lời:
a. Con chào bố mẹ! Con hứa sẽ hăng hái phát biểu ý kiến trong giờ ạ.
b.
- Chào bạn! Mình mang sách đi cho bạn rồi nè!
- Chào bạn! Xin lỗi bạn nhé! Mình quên không mang sách cho bạn rồi! Để mai mình mang đi nhé!
Câu 2: Nếu có các bạn ở nơi khác đến thăm trường, em sẽ giới thiệu thế nào về ngôi trường của mình?
Gợi ý:
- Tên trường em là gì?
- Trong trường có những gì em thích?
- Hằng ngày, em học gì, làm gì ở “ngôi nhà thứ hai” này?
- Tình cảm của em với ngôi trường thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Chào các bạn, mời các bạn ghé thăm ngôi trường thân yêu của mình! Tên trường mình là Trường Tiểu học Yêu thương. Bởi vì trường được ra đời là nhờ công sức đóng góp yêu thương của người dân trong vùng. Mình yêu thích mọi thứ ở nơi đây. Nhưng yêu hơn cả là hàng cây xanh rợp bóng mát, thư viện xanh với những cuốn sách thú vị. Mình còn yêu cả khu vườn trường, nơi mỗi lớp chúng mình đều được phân công chăm sóc từng loài cây. Hằng ngày, mình được học tập, vui chơi và tham gia biết bao hoạt động lí thú. Mình rất yêu trường mình. Chẳng biết từ bao giờ, nơi đây giống như ngôi nhà thứ hai của mình vậy.
1.6. Bài viết 2
Câu 1: Viết lại cho đúng chính tả những tên riêng viết chưa đúng:
a) Lê học ở Trường Tiểu học Kim liên, quận Đống đa,
b) Nam học ở Trường Tiểu học Vĩnh xuân, huyện Trà Ôn.
(M) Mại học ở Trường Tiểu học Quang Trung, quận Sơn Trà.
Hướng dẫn trả lời:
a. Lê học ở Trường Tiểu học Kim Liên, quận Đống Đa.
b. Nam học ở Trường Tiểu học Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn.
Câu 2: Đọc bản nội quy học sinh dưới đây:
NỘI QUY HỌC SINH
1. Đi học đúng giờ, nghỉ học phải xin phép. Học bài, làm bài tập đầy đủ, tích cực tham gia các hoạt động học tập.
2. Lễ phép với thầy cô và người lớn tuổi. Thân ái với bạn bè. Không nói tục, chửi bậy, đánh nhau.
3. Ăn mặc sạch sẽ, gọn gàng.
4. Có ý thức bảo vệ của công và môi trường. Bỏ rác và đi vệ sinh đúng nơi quy định.
Hiệu trưởng
(:) Nội quy: những điều quy định để bảo đảm trật tự trong trường học, cơ quan hoặc nơi công cộng.
(?) Giả sử thầy (cô) hiệu trưởng hỏi nguyện vọng của học sinh, em sẽ đề nghị bổ sung điều gì vào bản nội quy trên? Viết đề nghị của em.
Hướng dẫn trả lời:
ĐỀ NGHỊ CỦA EM
- Học sinh cần không làm việc riêng trong giờ.
- Học sinh cần hăng hái tham gia các hoạt động tập thể của trường.
Bài tập minh họa
Câu 1: Em mang đến lớp sách, báo viết về trường học.
Hướng dẫn trả lời:
Gợi ý cuốn sách viết về trường lớp: Tốt-tô-chan bên cửa sổ.
Câu 2: Tự đọc một truyện hoặc một bài viết. Ghi lại những câu văn hay hoặc những nội dung bổ ích.
M:
Đoá hoa rừng
Trường Tiểu học Lũng Luông nằm trên núi cao. Ngôi trường nổi bật với nhiều màu sắc rực rỡ, trông như một đoá hoa rừng. Kiến trúc của trường rất độc đáo. Những dãy hành lang không bằng phẳng mà uốn lượn theo đường dốc. Chúng nối các khu phòng học, phòng đa năng, thư viện, phòng y tế, bếp ăn, nhà nội trú, khu vệ sinh. Đây là món quà đầy ý nghĩa của Quỹ “Trò nghèo vùng cao” tặng các em học sinh dân tộc thiểu số.
Theo VŨ XUÂN SƠN - HOÀNG THÚC HÀO
(:) - Lũng Luông: một bản (xóm) thuộc xã Thượng Nung, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.
- Kiến trúc: nghệ thuật thiết kế, trang trí nhà cửa.
Hướng dẫn trả lời:
Ngôi trường xanh
Đó là tên một ngôi trường nằm ở giữa rừng, trên hòn đảo du lịch Ba-li nổi tiếng. Toà nhà lớn nhất nổi bật với hình dáng giống nhà sàn, dài 60 mét, được làm bằng tre. Gần như tất cả các vật dụng trong lớp học như bàn, ghế và các công trình khác, bao gồm cả thư viện đều làm từ tre. Thầy cô ở ngôi trường thân thiện với thiên nhiên này rất quan tâm giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường.
Theo HUYỀN ANH
Ba-li: một hòn đảo của nước In-đô-nê-xi-a.
Luyện tập
- Học xong bài này, các em cần nắm:
+ Đọc rõ ràng, rành mạch, lưu loát toàn bài Tập đọc.
+ Hiểu nội dung bài tập đọc Cái trống trường em, trường em
+ Biết và sử dụng các danh từ riêng và các từ chỉ cảm xúc