Giáo án môn Hóa học lớp 11 bài 33

HOẠT ĐỘNG GV VÀ HS

NỘI DUNG

Hoạt động 1:

- Gv: yêu cầu hs nhắc lại khái niệm của đồng đẳng.

Hs: nêu khái niệm về đồng đẳng.

- Gv: nêu ra hệ thống câu hỏi.

+ Dãy đồng đẳng của CH₄ là ankan. Hãy lập CT các chất đồng đẳng tiếp theo?

+ Rút ra CTTQ của dãy đồng đẳng ankan và cho biết chỉ số n có giá trị như thế nào?

Hs: Trả lời

- Gv: Cho hs quan sát mô hình phân tử C₄H₁₀, yêu cầu hs cho biết loại liên kết trong phân tử ankan và góc liên kết trong phân tử bằng bao nhiêu? Các nguyên tử C trong phân tử ankan có nằm trên 1 đường thẳng không?

Hs: Trả lời

Hoạt động 2:

- Gv: đặt câu hỏi: với 3 chất đầu dãy.

+ Hãy viết CTCT của CH₄, C₂H₆, C₃H₈.

+ Các chất này có 1 hay nhiều CTCT?

Hs: Trả lời

- Gv: yêu cầu hs viết các CTCT của C₄H₁₀, C₅H₁₂

Hs: Thảo luận cặp đôi, 2 hs lên bảng trình bày

→ Nhận xét bổ sung: Các chất còn lại trong dãy đồng đẳng ankan có các đồng phân mạch cacbon: Thẳng và phân nhánh

Hoạt động 3:

- Gv: giới thiệu bảng 5.1sgk/111

Hs: Rút ra nhận xét về đặc điểm trong tên gọi của ankan và gốc ankyl.

- Gv: Nêu quy tắc IUPAC và lấy ví dụ phân tích cho hs hiểu được quy tắc này.

Hs: Gọi tên các đồng phân của phần 2

- Gv: Cho hs nhận xét về số lượng nguyên tử C liên kết trực tiếp với mỗi nguyên tử C rồi rút ra định nghĩa bậc C.

Hs: bậc c (trong ankan) = số ngtử c liênkết với ngtử c đó.

CH₃

I II III II I

CH₃ – C – CH – CH₂ – CH₃

1 2 3 4 5

CH₃ CH₃

Hoạt động 4:

- Gv: Dựa vào sgk, gv yêu cầu hs thống kê được các đặc điểm sau của ankan: Trạng thái, quy luật về sự biến đổi nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng, tính tan.

Hs: Nêu t/c vật lý.

- Gv: Bổ sung

I. Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp:

1. Dãy đồng đẳng mêtan:

- CH4, C2H6^, C3H8 …

- CTTQ: Cn H2n+2 (n 1)

2. Đồng phân:

Từ C4H10 trở đi có đồng phân mạch C.

Vd:Viết các đồng phân của C5H12:

CH₃ - CH₂ - CH₂ – CH₂ – CH₃ pentan

CH₃ – CH - CH₂ - CH₃

| 2-metylbutan

CH₃ (isopentan)

CH₃

|

H₃C – C – CH₃ 2,2-dimetylpropan

| (neopentan)

CH₃

3. Danh pháp:

* Ankan không phân nhánh: Bảng 5.1

- Ankan – 1H = nhóm ankyl (C_nH_2n+1-)

- Tên nhóm ankyl= tên ankan - an + yl

* Ankan phân nhánh: Gọi theo danh pháp thay thế.

- Chọn mạch C chính (Dài nhất và nhiều nhánh nhất)

- Đánh số thứ tự mạch C chính phía gần nhánh hơn (sao cho tổng chỉ số nhánh là nhỏ nhất)

- Tên = chỉ số nhánh - tên nhánh + tên mạch chính

Lưu ý: Nếu có nhiều nhánh, gọi theo thứ tự âm vần

Vd: 2,2 – dimetylpentan

CH₃

|

CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃

|

CH₃

Vd: 3- etyl- 2-metylpentan

* Bậc C: Được tính bằng số liên kết của nó với các nguyên tử C khác

II.Tính chất vật lí:

- C₁→C₄: Khí

- C₅ → C₁₀: Lỏng

- C₁₈ trở lên: Rắn

- Ankan nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ

Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng tăng theo phân tử khối