Giáo án Lịch sử lớp 9 bài 1: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 thế kỷ XX (tiết 1)

Hoạt động của thầy và trò

*Hoạt động 1

- Giáo viên sử dụng bản đồ Liên Xô (hoặc bản đồ Châu Âu) Yêu cầu hs quan sát, xác định vị trí của Liên Xô trên bản đồ.

- Sau chiến tramh thế giới thứ 2, Liên Xô là nước chiến thắng, nhưng Liên Xô chịu những tổn thất rất nặng nề.

- Giáo viên dùng những bảng phụ ghi các số liệu về sự thiệt hại của Liên Xô trong SGK lên bảng.

? Trong chiến tranh thế giới thứ 2 Liên Xô bị thiệt hại như thế nào?

? Em có những nhận xét gì về sự thiệt hại của LXô trong chiến tranh thế giới thứ 2? (Là thiệt hại hết sức to lớn).

=> Những tổn thất đó làm cho nền kinh tế LXô phát triển chậm lại tới 10 năm. Đất nước gặp muôn vàn khó khăn tưởng chừng như không vượt nổi.

? Trong hoàn cảnh đó Liên Xô phải làm gì?

=> Trong hoàn cảnh đó LXô phải khắc phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, tiếp tục XDCNXH.

- GV phân tích: Đảng và nước LXô quan tâm và đề ra và thực hiện kế hoạch khắc phục kinh tế. Quyết tâm này đã được sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân.

? Cho biết những thành tựu về kinh tế và khoa học kỹ thuật của LXô (1945- 1950)?

- GV lấy dẫn chứng (sgk- 4) chứng minh.

*GV t/c h/s thảo luận nhóm.

? Em có những nhận xét gì về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Liên Xô trong công cuộc kinh phục kinh tế. Nguyên nhân của sự phát triển đó?

*Hoạt động 2

- GV giải thích khái niệm: "Cơ sở vật chất kĩ thuật của CNXH". Đó là 1 nền sản xuất đại cơ khí với công nghiệp hiện đại, nông nghiệp hiện đại và khoa học - kĩ thuật tiên tiến.

? Liên Xô XD cơ sở vật chất kĩ thuật trong hoàn cảnh nào? (t/c thảo luận nhóm).

+) Các nước Tư bản phương Tây luôn có âm mưu và hành động phá hoại, bao vây LXô cả về kinh tế, chính trị, quân sự.

+) Liên Xô phải chi phí lớn cho quốc phòng, an ninh để bảo vệ thành quả của công cuộc XDCNXH.

? Cho biết phương hướng chính của các kế hoạch này.

? Trong công nghiệp, Liên Xô đạt được thành tựu gì ?

+ Trong 2 thập niên 50, 60 của TK XX kinh tế LXô tăng trưởng nhanh.

+ Công nghiệp bình quân hàng năm tăng trưởng 9,6% (1951 - 1975).

+ 1970 điện lực đạt 740 tỉ KW giờ (gấp 352 lần năm 1913 bằng sản lượng điện của 4 nước lớn: Anh, Pháp, Tây Đức,ý cộng lại ).

+ Dầu mỏ: 353 triệu tấn.

+ Than: 624 triệu tấn.

+ 1971 Thép đạt 121 triệu tấn (vượt Mĩ).

- Nông nghiệp: Năm 1970 đạt 186 triệu tấn, năng suất TB 15,6 tạ/ha.

? Về khoa học - kĩ thuật, LXô đạt được những thành tựu to lớn ntn?

VD: 1957 phóng vệ tinh nhân tạo vào vũ trụ => Mở đầu kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.

* GV - Gthiệu H1: (sgk - 5) Vệ tinh nhân tạo đầu tiên của LXô.

+ 1961, LXô phóng con tàu " Phương Đông" đưa nhà du hành vũ trụ Ga Ga Rin bay vòng quanh trái đất. Lần đầu tiên con người tiến hành chuyến bay dài ngày trong vũ trụ.

- GV giải thích chứng minh về quốc phòng: Đạt được thế cân bằng chiến lược về quân sự nói chung và sức mạnh hạt nhân nói riêng so với Mĩ và phương Tây.

? Chính sách đối ngoại của LX trong thời kỳ này là gì?

? Hãy cho biết ý nghĩa của những thành tựu của Liên Xô đạt được? (Uy tín chính trị và địa vị, quốc tế của LX được đề cao).

- GV lấy dẫn chứng minh hoạ:

+ 1960 theo sáng kiến của LX, Liên hợp quốc thông qua tuyên ngôn về việc thủ tiêu hoàn toàn chủ nghĩa thực dân và trao trả độc lập cho các nước thuộc địa.

+ 1961, LX đề nghị LHQ thông qua tuyên ngôn về việc cấm sử dụng vũ khí hạt nhân.

+ 1963, theo đề nghị của LX, LHQ đã thông qua tuyên ngôn thủ tiêu tất cả các hình thức của chế độ phân biệt chủng tc.

Nội dung kiến thức cần đạt

I. Liên xô

1- Công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh (1945 -1950).

- Sau chiến tranh Liên Xô bị thiệt hại nặng nề: Hơn 27 tr người chết, 1710 thành phố, hơn

70 000 làng mạc bị phỏ hủy..

- Đảng nhà nước Liên Xô đề ra kế hoạch khôi phục kinh tế.

- Liên Xô đã hoàn thành và vượt mức kế hoạch 5 năm lần thứ 4 (1946 - 1950) 9 tháng (chỉ thực hiện 4 năm 3 tháng).

- Thành tựu:

+ Công nghiệp: 1950 sản xuất công nghiệp tăng 73% . Hơn 6000 nhà máy được XD và khôi phục.

+ Nông nghiệp: Vượt mức trước chiến tranh (1939).

+ Khoa học - Kĩ thuật: 1949 LXô chế tạo thành công bom nguyên tử => phá vỡ thế độc quyền của Mĩ.

2. Tiếp tục công cuộc xây dựng cơ sở vật chất - Kĩ thuật của CNXH (Từ 1950 đến đầu những năm 70 của TK XX).

* Thành tựu về kinh tế.

- Liên Xô thực hiện thành công 1 loạt các kế hoạch dài hạn.

- Là cường quốc công nghiệp đứng thứ 2 thế giới (sau Mĩ) chiếm 20% sản lượng công nghiệp thế giới.

* Về khoa học - kĩ thuật.

- Đạt được những thành tựu to lớn, đặc biệt là khoa học vũ trụ.

* Về đối ngoại:

- Hoà bình, quan hệ hữu nghị với tất cả các nước.

- Tích cực ủng hộ PTĐT giải phóng dân tộc thế giới.

=> Chỗ dựa vững chắc của cách mạng thế giới.