Giáo án Lịch sử lớp 12 bài 23: Khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội miền Bắc - Giải phóng hoàn toàn miền Nam (1973 - 1975) (tiết 2)

Hoạt động của thầy và trò.

Kiến thức cơ bản

- Giáo viên trình bày trên bản đồ diễn biến của chiến dịch Tây Nguyên. Vì sao ta chọn Tây Nguyên là chiến dịch mở màn cho cuộc tổng tiến công và nổi dậy?

- Ý nghĩa của chiến dịch Tây Nguyên?

+ Ta xóa sổ quân đoàn II do tướng Phạm Văn Phú chỉ huy.

- 25/ 3/ 1975 bộ chính trị TW Đảng quyết định giải phóng miền Nam trước mùa mưa năm 1975

- Giáo viên trình bày trên bản đồ diễn biến của chiến dịch Huế – Đà Nẵng. Đà Nẵng là căn cứ liên hiệp quân sự lớn nhất ở miền Trung (cảng – sân bay quan trọng), là thành phố lớn thứ hai ở miền Nam sau Sài Gòn

- Ý nghĩa chiến dịch:

+ làm sụp đổ hệ thống phòng ngự của địch ở miền Trung, xóa sổ quân đoàn I Ngụy, tạo điều kiện cho ta thắng lợi trong chiến dịch quyết định cuối cùng (Chiến dịch Hồ Chí Minh)

- Sau khi mất hai quân đoàn ở Tây Nguyên và miền Trung. Thiệu tập hợp lực lượng xây dựng tuyến phòng thủ từ xa là Phan Rang (Cố thủ từ lối Phan Rang tiến vào)

- 8/4/1975: lập bộ chỉ huy chiến dịch giải phóng Sài Gòn – Gia Định gần 5 quân đoàn chủ lực tinh nhuệ

- 14/4: bộ chính trị quyết định chiến dịch giải phóng Sài Gòn – Gia Định là chiến dịch mang tên Hồ Chí Minh

- Phương châm của chiến dịch: “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”

- Phương thức giải phóng ở các tỉnh còn lại ở miền Nam là “xã giải phóng xã, huyện giải phóng huyện, tỉnh giải phóng tỉnh”

- Là thắng lợi quyết định, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ 21 năm và 30 năm đấu tranh giải phóng dân tộc

- Phân tích ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

III. Giải phóng hoàn toàn Miền Nam, giành toàn vẹn lãnh thổ tổ quốc

1/ Chủ trương, kế hoạch giải phóng miền Nam

2/ Cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975

a/ Chiến dịch Tây Nguyên (4/ 3 đến 24/ 3)

- 4/3 ta đánh nghi binh ở Playku và Kontum: cắt đường 19, 21 nối Tây Nguyên và khu V, đường 14 nối Playku và Buôn Mê Thuột, cô lập Buôn Mê Thuột

- 10/ 3 ta bất ngờ đánh Buôn Mê Thuột, đến ngày 11/3 ta làm chủ được thị xã

- 12/3 địch phản công để chiếm lại Buôn Mê Thuột nhưng thất bại, Thiệu ra lệnh cho quân rút khỏi Tây Nguyên về giữ vùng ven biển miền Trung, ta tiếp tục chặn đánh, truy kích và tiêu diệt địch.

- Đến ngày 24/ 3 ta giải phóng Tây Nguyên và 60 vạn dân

b/ Chiến dịch Huế – Đà Nẵng (21/3 đến 29/3)

- Khi chiến dịch Tây Nguyên đang ở giai đoạn cuối ta quyết định kịp thời kế hoạch giải phóng miền Nam-> Mở chiến dịch Huế – Đà Nẵng nhằm giải phóng các tỉnh miền Trung và Nam Trung Bộ. Tiêu diệt quân đoàn I Ngụy do tướng Ngô Quang Chưởng chỉ huy

+ 19/3/1975 ta giải phóng Quảng Trị

+ 21/3 ta tấn công và bao vây địch ở Huế -> 10h 30’ ngày 25/3 ta giải phóng Huế. Đến ngày 26/ 3 ta giải phóng toàn bộ tỉnh Thừa Thiên, cùng thời gian này ta giải phóng các tỉnh phía Nam Đà Nẵng : Tam Kỳ – Chu Lai – Quảng Ngãi. Đến 19/ 3/ 1975 quân ta tiến công và giải phóng Đà Nẵng

- Cùng thời gian chiến dịch Huế – Đà Nẵng ta giải phóng các tỉnh còn lại ven biển miền Trung, phía nam Tây Nguyên và một số tỉnh thuộc quần đảo Trường Sa:

+ Quy Nhơn 1/4/1975

+ Tuy Hòa 1/4/1975

+ Nha Trang 3/4/1975

+ Cam Ranh – Đà Lạt 3/4/1975

c/ Chiến dịch Hồ Chí Minh (26/ 4 đến 30/4/1975)

- 25/ 3/ 1975 bộ chính trị quyết định “giải phóng miền Nam trước mùa mưa 1975 – trước tháng 5”.

- 9/ 4 ta tiến công Xuân Lộc và Phan Rang. 16/ 4 ta chọc thủng tuyến phòng thủ Phan Rang, giải phóng Bình Thuận – Bình Tuy.

- 21/4 giải phóng Xuân Lộc là căn cứ trọng yếu “Tấm áo giáp bảo vệ Sài Gòn từ phía Đông”. Bị chọc thủng, địch hoảng loạn, Thiệu xin từ chức

- 17h ngày 26/4/1975, 5 cánh quân ta tiến vào Sài Gòn, mở màn chiến dịch Hồ Chí Minh (27 – 28/4 ta tiêu diệt được các tuyến phòng thủ của địch ở vòng ngoài) -> Tiến vào đánh chiếm các cơ quan đầu não của địch ở trung tâm thành phố.

- 10 h 45’ ngày 30/4/1975, xe tăng của ta tiến vào dinh độc lập bắt sống toàn bộ chính phủ TW Sài Gòn – Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. 11h 30’ cờ cách mạng tung bay trên nóc dinh Độc Lập, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng -> 2/5/1975 miền Nam hoàn toàn giải phóng

- Ý nghĩa: Chiến dịch Hồ Chí Minh thắng lợi tạo điều kiện thuận lợi để giải phóng hoàn toàn miền Nam và nhân dân Lào – Kampuchia, giải phóng đất nước. Cổ vũ các dân tộc bị áp bức trên thế giới đấu tranh chống lại chủ nghĩa đế quốc.

IV. Ý nghĩa lịch sử – nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954 – 1975)

1/ ý nghĩa lịch sử

a/ Kết thúc 21 năm chiến đấu chống Mỹ và 30 năm chiến tranh GPDT và bảo vệ tổ quốc

+ Chấm dứt hoàn toàn ách thống trị của CNĐQ và phong kiến ở nước ta. Hoàn thành cuộc cách mạng ĐTC trong cả nước và thống nhất đất nước

+ Mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc: độc lập, thống nhất đi lên CNXH

b/ tác động mạnh đến tình hình nước Mỹ và thế giới – cổ vũ to lớn tới phong trào cách mạng thế giới

2/ Nguyên nhân thắng lợi

a/ Sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng đứng đấu là Hồ Chủ tịch với đường lối quân sự – chính trị độc lập và tự chủ

+ Nhân dân ta yêu nước, đoàn kết chiến đấu dũng cảm. Vai trò quan trọng của hậu phương miền Bắc

b/ Sự phối hợp, đoàn kết chiến đấu của nhân dân 3 nước Đông Dương. Sự đồng tình và ủng hộ to lớn của các lực lượng hòa bình, dân chủ thế giới (các nước XHCN, Liên Xô – Trung Quốc). Phong trào đấu tranh của nhân dân Mỹ và nhân dân tiến bộ thế giới.