Giáo án Ankan Hóa Học 11

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Hoạt Động 1:

GV: Biết chất đầu tiên trong dãy ankan là metan: CH₄, hãy lập công thức các chất đồng đẳng tiếp theo? (10 chất)

GV: CT chung cho dãy?
GV: Hướng dẫn học sinh quan sát mô hình phân tử butan, Hãy nhận xết về cấu tạo của butan?

Hoạt Động 2:

GV: Hãy viết các CTCT của 3 chất đầu tiên của dãy và nhận xết về số CTCT của các chất đó?
Hãy viết CTCT của C₄H₁₀
Và nhận xét về số CTCT?
GV đánh số la mã chỉ bậc số nguyên tử C trong công thức cấu tạo đã viết ở trên.

Hoạt Động 3:

GV: Giới thiệu bảng 5.1 về tên gọi của ankan và gốc ankyl.
Vậy tên của các đồng phân thì gọi như thế nào?
1 2 3
VD1: CH₃-CH(CH₃)-CH₃:2-metylpropan
1 2 3 4
VD2: CH₃- C[CH₃]₂-CH[CH₃]-CH₃
2,2,3-trimetylbutan

VD: CH₃CH[CH₃]-CH₃: ISo butan
CH₃-C[CH₃]₂-CH₃: neopentan

I, ĐỒNG ĐẲNG, ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

1. Đồng đẳng:

HS: CH₄, C₂H₆, C₃H₈, C₄H_10....
Công thức chung CnH₂n+2(n>1).

HS: Chứa các liên kết đơn, mỗi nguyên tử C tạo được 4 liên kết đơn hướng về 4 đỉnh của 1 hình tứ diện đều. Các nguyên tử C không nằm trên cùng 1 đường thẳng.

2. Đồng phân

a) Thí dụ:

HS: có CTCT.

b) Nhận xét:

- Từ C4H10 trở đi có đồng phân cấu tạo (đồng phân mạch C).
- Bậc C: Bậc của nguyên tử C ở phân tử ankan bằng số nguyên tử C liên kết trực tiếp với nó.
- Ankan chỉ chứa C bậc I và C bậc II là ankan không phân nhánh, chứa C bậc III và C bậc IV là ankan phân nhánh.

3. Danh pháp

*Tên hệ thống theo danh pháp IUPAC.

a) Ankan không phân nhánh:

- Tên 10 ankan không phân nhánh đầu tiên được gọi như bảng 6.1.
tên ankan = tên C mạch chính + an.
Tên gốc ankyl:
Đổi đuôi an thành yl
CnH₂n+2 CnH₂n+1
(ankan) ( gốc ankyl)
- Nhóm nguyên tử còn lại sau khi lấy bớt 1 nguyên tử H từ phân tử ankan, có công thức CnH2n+1, được gọi là nhóm ankyl. Tên của nhóm ankyl lấy từ tên của ankan tương ứng đổi đuôi an thành đuôi yl.

b) Ankan phân nhánh: Gọi theo kiểu tên thay thế.

Số chỉ vị trí + Tên nhánh+ Tên mạch chính + an.
- Mạch chính là mạch có chứa nhiều nhánh và có nhiều C nhất.
Đánh số các nguyên tử C thuộcc mạch chính bắt đầu từ phía phân nhánh sớm.
Gọi tên mạch nhánh theo thứ tự vần chữ cái. Số chỉ vị trí nhánh nào đặt ngay trước gạch nối tên nhánh đó.