Soạn bài Khuôn đúc đồng cổ loa: "Nỏ thần" không chỉ là truyền thuyết SGK Ngữ văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Trước khi đọc

Trả lời Câu hỏi Trước khi đọc trang 87 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Bạn đã biết gì về truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ? Hình ảnh nỏ thần trong truyền thuyết ấy gợi cho bạn suy nghĩ gì?

Phương pháp giải:

Tìm kiếm tư liệu, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Sau khi An Dương Vương xây xong thành Cổ Loa thì được thần Kim Quy cho một cái móng để làm nỏ thần. Lúc bấy giờ Triệu Đà làm chúa đất Nam Hải, mấy lần đem quân sang cướp đất Âu Lạc, nhưng vì An Dương Vương có nỏ thần nên đành rút quân về chờ thời cơ thích hợp. Triệu Đà nhân cơ hội đưa con trai mình là Trọng Thủy sang cầu thân với Mị Châu - con gái An Dương Vương. Một thời gian qua đi, khi đã có được lòng tin yêu của vợ, Trọng Thủy dò hỏi chuyện về chiếc nỏ thần. Biết được bí mật, mượn cớ về thăm cha, Trọng Thủy đánh cắp nỏ thần đem về đưa cho Triệu Đà. Có nỏ thần trong tay, Triệu Đà tiến đánh Âu Lạc một lần nữa. An Dương Vương thấy giặc đến chân thành nhưng vẫn chủ quan vì nghĩ rằng đã có nỏ thần. Nỏ thần không phát huy tác dụng, thua trận, An Dương Vương cưỡi ngựa đem theo Mị Châu đi về phía biển. Nhưng đi đến đâu thì thấy quân giặc theo đến đấy. Thần Kim Quy hiện lên nói rằng kẻ thù ở ngay bên cạnh. An Dương Vương bèn rút kiếm ra chém chết Mị Châu rồi nhảy xuống biển tự vẫn. Trọng Thủy nghe tin vì quá hối hận mà nhảy xuống giếng tự vẫn. Ngày nay, giếng ấy được gọi là giếng Trọng Thủy. Tục truyền lại Mị Châu khi chết, máu chảy xuống biển, trai ăn được mới có ngọc châu. Đem ngọc về rửa nước giếng thì thấy sáng lạ lùng.

Người chế tác ra "nỏ thần" là tướng quân Cao Lỗ. Nỏ thần có sức mạnh diệu kỳ, có thể bắn ra hàng ngàn mũi tên, "chỉ núi thì núi tan, chỉ ngàn thì ngàn cháy" khiến quân địch khiếp sợ.

Đây là câu chuyện mang đậm màu sắc huyền thoại. Tuy nhiên, trải qua quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã dần chứng minh được "nỏ thần" không chỉ tồn tại trong truyền thuyết. Trong lịch sử, nó là loại vũ khí có thật với tên gọi nỏ Liên Châu, thể hiện tài năng quân sự tuyệt vời của nhân dân nước Việt.

1

Trả lời Câu hỏi 1 Trong khi đọc trang 87 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Dựa trên nhan đề, bạn dự đoán văn bản sẽ trình bày nội dung gì?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Chứng minh trong truyền thuyết An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thuỷ, chiếc nỏ thần có thật.

2

Trả lời Câu hỏi 2 Trong khi đọc trang 89 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Bạn hiểu từ “độc bản" trong đoạn văn này như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Chỉ có một bản duy nhất, không có bản thứ hai.

3

Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 89 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Xác định dữ liệu và ý kiến/ quan điểm của người viết trong đoạn văn: “Trong số mười mang khuôn… như khuôn đúc, trống đồng.”

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

- Dữ liệu: mười mang khuôn đúc mũi tên đồng ba cạnh, 2 mang khuôn mặt ngoài được mài nhẵn và khắc chìm chữ Hán

-Ý kiến/ quan điểm: thời kì An Dương Vương dùng chữ Hán

4

Trả lời Câu hỏi 4 Trong khi đọc trang 90 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Người viết trình bày thông tin này với mục đích gì?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Khẳng định những giá trị truyền thống từ lâu đời của Việt Nam ta.

1

Trả lời Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 91 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Xác định các thông tin chính của văn bản. Văn bản đã sử dụng (những) kiểu bố cục nào để trình bày thông tin?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

-Những hiện vật còn sót lại cho thấy, sáng chế ra loại nỏ bắn cùng lúc nhiều mũi tên là có thật

-Những hình dạng của mũi tên

-Thành tựu nổi bật của nhà nước Âu Lạc: luyện kim, đúc đồng và nông nghiệp trồng lúa nước

-Bố cục: thời gian, không gian, trật tự logic

2

Trả lời Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 91 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Trong các thông tin chính của văn bản, người viết chọn (những) thông tin nào để trình bày chi tiết? Từ đó, nhận xét về cách chọn lọc thông tin của văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

-Những hình dạng của mũi tên

-Cách chọn lọc thông tin đã giúp người viết tập trung khai thác sâu được thông tin chính. Từ đó, người đọc dễ nắm bắt thông tin được đưa vào trong văn bản.

3

Trả lời Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 91 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Xác định loại dữ liệu được sử dụng trong đoạn văn: "Ông Hoàng Công Huy - lãnh đạo Ban Quản lí Khu di tích Cổ Loa ... Bảo vật quốc gia theo Quyết định số 2283/QĐ-TTg". Loại dữ liệu ấy giữ vai trò gì trong việc thể hiện thông tin chính của văn bản?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

-Khẳng định tính chính xác của thông tin chính trong văn bản.

-Dữ liệu sơ cấp

4

Trả lời Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 91 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Hãy đánh giá về tính mới mẻ, cập nhật, độ tin cậy của dữ liệu, thông tin được trình bày trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc văn bản, đưa ra lời giải phù hợp

Lời giải chi tiết:

Dữ liệu trong văn bản mới mẻ, cập nhật và có độ tin cậy cao:

-Được trích từ báo Dân trí

-Có tính minh bạch

-Có tính khách quan, không có định kiến

-Xuất bản trong thời gian gần đây (08/03/2023)

5

Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 91 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

So sánh hiệu quả biểu đạt của văn bản trong hai trường hợp: có sử dụng hình minh họa (Hình 3) và không sử dụng hình ảnh.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về tác dụng của phương tiện phi ngôn ngữ

Lời giải chi tiết:

Có hình ảnh minh hoạ, người đọc dễ hình dung ra hình dạng của mũi tên đúc đồng ba cạnh và mũi lao cánh én hơn

Khiến bài viết sinh động, cụ thể hơn với người đọc

6

Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 92 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Qua văn bản, người viết đã thể hiện thái độ như thế nào đối với văn hóa dân tộc?

Thái độ ấy gợi cho bạn (những) suy nghĩ gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, đưa ra quan điểm của bản thân

Lời giải chi tiết:

-Tự hào, khâm phục về những giá trị truyền thống của ông cha ta.

-Là một công dân trẻ tuổi, tôi sẽ luôn ghi nhớ những nét đẹp văn hoá trong truyền thống của nước nhà, luôn nhớ về nguồn cội của mình.

7

Trả lời Câu hỏi 7 Sau khi đọc trang 92 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo

Tìm đọc truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ. Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về hình ảnh nỏ thần được thể hiện trong truyền thuyết trên và trong thực tế lịch sử.

Phương pháp giải:

Dựa vào phần phân tích ở trên

Dựa vào kĩ năng viết đoạn văn đã được học

Lời giải chi tiết:

Trong truyền thuyết về An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy, hình ảnh nỏ thần được thể hiện một cách rất thần kì. Với sự giúp đỡ của chiếc nỏ thần, An Dương Vương đã xây dựng thành  Cổ Loa dựa vào sự mạnh mẽ và thần kì của thần nỏ. Hình ảnh chiếc nỏ gợi lên uy quyền và sức mạnh siêu phàm làm cho người ta tin rằng họ có liên kết với thế giới thần bí. Tuy nhiên, trong thực tế lịch sử, khái niệm về nỏ thần và sức mạnh siêu nhiên thường được xem là một phần của truyền thuyết và huyền bí hơn là sự hiện hữu thực tế. Mặc dù vậy, truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thuỷ có thể tôn vinh và truyền cảm hứng cho thế hệ lại về lòng yêu nước và tinh thần bảo vệ quê hương.