Bài 29. Virus trang 89, 90, 91 SBT Sinh 10 Chân trời sáng tạo

29.1

Virus nào sau đây được phát hiện đầu tiên?

A. Virus gây bệnh việm gan B.

B. Virus gây bệnh dại.

C. Virus gây bệnh khảm thuốc lá.

D. Virus gây bệnh sởi.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C.

29.2

Ghép tên loại virus (cột A) sao cho phù hợp với dạng cấu trúc (cột B).

Lời giải chi tiết:

1 - b; 2 - c; 3 - a.

29.3

Ghép tên loại virus (cột A) sao cho phù hợp với các phân tử tiếp xúc bề mặt vật chủ (cột B).

Lời giải chi tiết:

1 - c; 2 - a; 3 - b.

29.4

Vì sao mỗi loại virus chỉ xâm nhập vào một số tế bào vật chủ nhất định?

A. Vì bề mặt của tế bào vật chủ được bảo vệ bởi một lớp protein chống lại sự xâm nhập của virus.

B. Vì bề mặt của virus có lớp vỏ ngoài hoặc vỏ capsid trơ với các thụ thể của tế bào vật chủ.

C. Vì virus chỉ xâm nhập được vào tế bào vật chủ khi có sự khớp đặc hiệu giữa phân tử bề mặt của virus và thụ thể bề mặt tế bào.

D. Vì virus chỉ xâm nhập được vào tế bào vật chủ khi có sự kết hợp đặc hiệu giữa thụ thể của virus và phân tử bề mặt tế bào.

Phương pháp giải:

Mỗi loại virus chỉ xâm nhập vào một số tế bào vật chủ nhất định vì virus chỉ xâm nhập được vào tế bào vật chủ khi có sự khớp đặc hiệu giữa phân tử bề mặt của virus và thụ thể bề mặt tế bào.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C. 

29.5

Vì sao virus có vỏ ngoài có thể xâm nhập và tế bào vật chủ bằng cách dung hợp màng?

A. Vì vỏ ngoài của virus có cấu tạo tương tự như nàng tế bào (gồm lớp kép phospholipid và protein).

B. Vì vỏ ngoài của virus và màng tế bào có cấu tạo hoàn toàn giống nhau.

C. Vì vỏ ngoài của virus có chứa các protein đặc hiệu có khả năng xúc tác phản ứng dung hợp màng.

D. Vì vỏ ngoài của virus có khả năng tiết enzyme làm tan màng tế bào vật chủ.

Phương pháp giải:

Virus có vỏ ngoài có thể xâm nhập và tế bào vật chủ bằng cách dung hợp màng vì vỏ ngoài của virus có cấu tạo tương tự như nàng tế bào (gồm lớp kép phospholipid và protein).

Lời giải chi tiết:

Đáp án A.

29.6

Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về sự phóng thích của virus có vỏ ngoài ra khỏi tế bào vật chủ.

A. Tổng hợp các đoạn màng có gắn glycoprotein và hợp với màng sinh chất.

B. Tổ hợp vỏ capsid, hệ gene đi ra ngoài theo kiểu xuất bào.

C. Tiết enzyme làm tan màng tế bào và chui ra ngoài.

D. Kéo theo màng sinh chất của tế bào vật chủ và tạo thành vỏ ngoài của virus.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C.

29.7

Sau khi nhân lên trong tế bào limpho T, HIV được phóng thích ra ngoài bằng cách nào?

A. Tổng hợp các đoạn màng có gắn glycoprotein và hợp với màng sinh chất.

B. Tổ hợp vỏ capsid, hệ gene đi ra ngoài theo kiểu xuất bào.

C. Tiết enzyme làm tan màng tế bào và chui ra ngoài.

D. Kéo theo màng sinh chất của tế bào vật chủ và tạo thành vỏ ngoài của virus.

Phương pháp giải:

Sau khi nhân lên trong tế bào limpho T, HIV được phóng thích ra ngoài bằng cách tổng hợp các đoạn màng có gắn glycoprotein và hợp với màng sinh chất.

Lời giải chi tiết:

Đáp án A.

29.8

Phát biểu nào sau đây là không đúng khi nói về sự khác nhau giữa chu trình tan và chu trình tiềm tan?

A. Chu trình tan có sự nhân lên tạo ra vô số virus mới còn chu trình tiềm tan không tạo ra các virus mới.

B. Chu trình tan cho phép hệ gene của virus tồn tại và nhân lên tỏng tế bào vật chủ, còn chu tình tiềm tan thì hệ gene không có khả năng nhân lên trong tế bào vật chủ.

C. Chu trình tan kết thúc bằng việc virus gây chết tế bào vật chủ, còn chu trình tiềm tan hệ gene của virus sống chung và không phá vỡ tế bào vật chủ.

D. Chu trình tiềm tan có thể tạo ra quần thể tế bào bị nhiễm virus, còn chu trình tan làm chết tế bào vật chủ.

Lời giải chi tiết:

Đáp án B.

29.9

Virus gây bệnh cho động vật và người bằng cách nào?

A. Virus nhân lên và phá vỡ tất cả các tế bào trong cơ thể và làm cho các mô và cơ quan trong cơ thể dần bị bệnh và cuối cùng có thể dẫn đến tử vong.

B. Virus nhân lên, phá vỡ tế bào, lây truyền làm cho quần thể tế bào, mô bị tổn thương, dẫn đến nhiễm trùng cục bộ, tạo cơ hội cho các vi sinh vật khác gây bệnh.

C. Virus xâm nhập và cơ thể, nhân lên tạo ra vô số virus mới, chúng tiết ra chất độc hại cho cơ thể.

D. Virus xâm nhập vào cơ thể, nhân lên tạo ra vô số virus mới, chúng ức chế quá trình sinh lí trong cơ thể.

Phương pháp giải:

Virus gây bệnh cho động vật và người bằng cách nhân lên, phá vỡ tế bào, lây truyền làm cho quần thể tế bào, mô bị tổn thương, dẫn đến nhiễm trùng cục bộ, tạo cơ hội cho các vi sinh vật khác gây bệnh.

Lời giải chi tiết:

Đáp án B.

29.10

SARS-CoV-2 xâm nhập và gây bệnh cho các tế bào của cơ quan nào sau đây?

A. Tuần hoàn

B. Thần kinh

C. Hô hấp

D. Tiêu hóa

Phương pháp giải:

SARS-CoV-2 xâm nhập và gây bệnh cho các tế bào của cơ quan của đường hô hấp, đặc biệt là phổi.

Lời giải chi tiết:

Đáp án C.

29.11

Vì sao sự nhân lên của virus không được gọi là quá trình sinh sản?

Phương pháp giải:

Quá trình nhân lên của virus chỉ được thực hiện bên trong tế bào vật chủ. Vì virus không có khả năng tự tổng hợp các nguyên liệu cho quá trình sinh sản do chúng chưa có cấu tạo tế bào. Virus sử dụng hệ gene và các enzyme của chúng cùng với các nguyên liệu trong tế bào vật chủ để tổng hợp các bộ phận của virus mới và lắp rắp một cách ngẫu nhiên.

Lời giải chi tiết:

Sự nhân lên của virus không được gọi là quá trình sinh sản vì: Sự nhân lên của virus hoàn toàn phụ thuộc vào tế bào vật chủ, từ một virus ban đầu tạo ra vô số virus mới do sự lắp ráp các thành phần một cách ngẫu nhiên.

29.12

Virus có khả năng xâm nhập vào tế bào vi khuẩn và làm chết vi khuẩn. Vậy, vì sao virus không thể tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn?

Phương pháp giải:

Vi khuẩn có bộ gene rất dễ xảy ra các đột biến nên chứng dễ dàng biến đổi từ dạng vi khuẩn này thành dạng vi khuẩn khác, điều này gây khó khăn cho các phage nhận biết và xâm nhập vào tế bào vi khuẩn. Ngoài ra, virus cũng có thể nhân lên trong tế bào vi khuẩn mà không làm giết chết tế bào vi khuẩn (chu trình tiềm tan).

Lời giải chi tiết:

Virus không thể tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn vì: trong quá trình sống của vi khuẩn, dưới tác động của chọn lọc tự nhiên, các đột biến chứa các thụ thể mà các phage không thể nhận biết, do đó, các loại vi khuẩn này tiếp tục thích nghi và tiến hóa để tránh sự xâm nhập của virus.

Khi DNA của virus xâm nhập vào vi khuẩn, nó có thể bị cắt vụn bởi enzyme giới hạn, do đó hạn chế khả năng lây nhiễm phage trong vi khuẩn.

Một số phage tồn tại ở bên trong tế bào vi khuẩn ở trạng thái tiềm tan mà không phá vỡ tế bào vi khuẩn.

29.13

Virus xâm nhập vào tế bào thực vật bằng cách nào?

Lời giải chi tiết:

Tế bào thực vật có thành cellulose dày, vững chắc nên virus không thể tự xâm nhập vào bên trong cơ thể thực vật giống như ở động vật hay vi khuẩn. Chúng chỉ có thể xâm nhập vào tế bào thực vật ở vị trí bị tổn thương, các vết cắt … do dụng cụ lao động, vết cắn côn trùng.

29.14

Hãy trình bày tóm tắt chu trình nhân lên của virus gây bệnh khảm thuốc lá.

Phương pháp giải:

Virus gây bệnh khảm thuốc lá nhân lên trong tế bào cây theo chu trình tiềm tan.

Lời giải chi tiết:

Chu trình nhân lên của virus gây bệnh khảm thuốc lá: Virus xâm nhập vào lá cây thuốc lá qua các vết thương. Phân tử RNA sử dụng nguyên liệu của tế bào vật chủ để tổng hợp các protein tạo vỏ capsid và phiên mã tạo các bản sao của RNA. Sự lắp ráp giữa hệ gen RNA và vỏ capsid tạo thành virus mới. Chúng tiếp tục lây sang các tế bào bên cạnh qua cầu sinh chất.

29.15

Virus gây bệnh cho nấm (mycovirus) có đặc điểm gì?

Lời giải chi tiết:

Virus gây bệnh cho nấm thường có hệ gene là RNA (đơn hoặc kép). Hầu hết các mycovirus đều không có khả năng lây nhiễm bằng con đường ngoại bào, chúng lây truyền qua tế bào thông qua sự phân chia tế bào, bào tử.