Bài 26. Lipid và chất béo trang 114, 115, 116 Khoa học tự nhiên 9 Chân trời sáng tạo

MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 114 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Lipid có vai trò quan trọng đối với cơ thể. Hình bên giới thiệu một số thực phẩm cung cấp lipid cho cơ thể. Chất béo có cấu tạo và tính chất gì? Lipid có phải là chất béo không?

Phương pháp giải:

Dựa vào hình ảnh 

Lời giải chi tiết:

Chất béo có cấu tạo tổng quát: (RCOO)₃C₃H₅ và có tính chất của hợp chất ester.

Lipid là một chất béo

TL

Trả lời câu hỏi Thảo luận trang 114 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Hãy liệt kê một số thực phẩm cung cấp lipid cho con người.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức thực tế của bản thân

Lời giải chi tiết:

Một số thực phẩm cung cấp lipid cho con người: dầu mè, sáp ong, mỡ động vật

TL1

Trả lời câu hỏi Thảo luận 1 trang 115 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Hãy cho biết một số chất béo thường gặp trong tự nhiên.

Phương pháp giải:

Dựa vào bài nguyên liệu, vật liệu, lương thực thực phẩm trong khoa học tự nhiên 6

Lời giải chi tiết:

Một số chất béo thường gặp là: mỡ động vật, dầu thực vật.

TL2

Trả lời câu hỏi Thảo luận 2 trang 115 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Quan sát Hình 26.2, hãy so sánh khả năng tan trong nước và trong xăng của dầu ăn.

Phương pháp giải:

Dựa vào hình 26.2

Lời giải chi tiết:

Dầu ăn không tan trong nước nhưng tan được trong xăng

TL3

Trả lời câu hỏi Thảo luận 2 trang 115 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Theo em, khi đun nóng (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ (tripalmitin) với dung dịch NaOH trong điều kiện thích hợp sẽ thu được những sản phẩm gì?

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của chất béo

Lời giải chi tiết:

Khi đun nóng (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ với dung dịch NaOH sẽ thu được muối sodium của acid béo và glycerol.

TL1

Trả lời câu hỏi Thảo luận 1 trang 116 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Vì sao cần phải đảm bảo đủ lượng lipid cho cơ thể?

Phương pháp giải:

Dựa vào vai trò của lipid

Lời giải chi tiết:

Lipid giữ vai trò quan trọng trong cơ thể con người như tham gia cấu tạo màng tế bào, cung cấp năng lượng, giúp ổn định thân nhiệt cơ thể, tăng hoạt động trí não. Lipid hòa tan được vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E… giúp cơ thể hấp thụ được các chất dinh dưỡng. Nên cần đảm bảo đủ lượng lipid cho cơ thể.

TL2

Trả lời câu hỏi Thảo luận 2 trang 116 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Chất béo được sử dụng như thế nào trong đời sống, sản xuất?

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của chất béo

Lời giải chi tiết:

Trong đời sống, chất béo được dùng để sản xuất xà phòng, chế biến thực phẩm. 

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 116 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Em hãy liệt kê thêm một số sản phẩm trong đời sống được chế biến từ chất béo.

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của chất béo

Lời giải chi tiết:

Có thể dùng chất béo đã qua sử dụng để làm nhiên liệu cho động cơ diesel.

TL3

Trả lời câu hỏi Thảo luận 3 trang 116 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Theo em, nên sử dụng chất béo như thế nào cho phù hợp trong việc ăn uống hằng ngày để có cơ thể khỏe mạnh, tránh được bệnh béo phì.

Phương pháp giải:

Dựa vào cách sử dụng chất béo trong việc ăn uống

Lời giải chi tiết:

Sử dụng chất béo vừa đủ trong mỗi bữa ăn, có thể kết hợp cân đối các loại chất béo khác nhau để có cơ thể khỏe mạnh.

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 116 SGK KHTN 9 Chân trời sáng tạo

Em hãy tìm hiểu và trình bày cách làm xà phòng từ chất béo có sẵn ở nhà

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của chất béo

Lời giải chi tiết:

Có thể sản xuất xà phòng từ mỡ động vật và NaOH.

Cách làm xà phòng từ dầu ăn, mỡ thừa:

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu bao gồm: dầu ăn, mỡ thừa, NaOH và nước

Bước 2: Phối trộn các nguyên liệu

+ Các nguyên liệu được trộn với nhau và tiến hành khuấy cho đến khi phản ứng xà phòng hóa xảy ra gần như hoàn toàn,

+ Có thể thêm tinh dầu tạo mùi

Bước 3: Vào khuôn, định hình cho sản phẩm

Bước 4: Bảo quản xà phòng