Đường về quê mẹ (Đoàn Văn Cừ)

Tác giả

1. Tiểu sử

- Đoàn Văn Cừ (1913 – 2004), quê ở thôn Đô Đò, xã Nam Lợi, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.

- Gia đình: sinh ra trong một gia đình nông dân

2. Sự nghiệp

- Trước Cách mạng tháng Tám, Đoàn Văn Cừ dạy học, ông đã tham gia phong trào công nhân Nhà máy sợi Nam Định năm 1936. Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Hội đồng Nhân dân tỉnh Nam Định (1946).

- Năm 1948 ông tham gia Việt Minh trong Kháng chiến chống Pháp làm công tác văn nghệ, phiên dịch, công tác địch vận Liên khu III. Từ 1959, ông là cán bộ biên tập Nhà xuất bản Phổ Thông (Bộ Văn hóa).

- Năm 1974 công tác tại Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Nam Ninh, tỉnh Hà Nam Ninh (hiện nay huyện Nam Trực thuộc tỉnh Nam Định).

- Từ 1971, ông là Ủy viên Ban chấp hành Hội Văn nghệ Hà Nam Ninh (gồm ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình), hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.

- Ông gần như sống ẩn dật ở quê trong những năm cuối đời và mất tại đây ngày 27 tháng 6 năm 2004.

- Ông còn có các bút danh khác là Kẻ Sỹ, Cư sỹ Nam Hà, Cư Sỹ Sông Ngọc và ngoài thơ cũng sáng tác văn xuôi.

- Đoàn Văn Cừ được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2001. 

3. Tác phẩm tiêu biểu: Thôn ca I (1944); Thơ lửa (1947); Việt Nam huy hoàng (1948); Quân dân Nam Định anh dũng chiến đấu (phóng sự, 1953); Trần Hưng Đạo, anh hùng dân tộc (1958); Thôn ca II (1960); Dọc đường xuân (1979); Đường về quê mẹ (1987); Tuyển tập Đoàn Văn Cừ (1992)…

Sơ đồ tư duy tác giả Đoàn Văn Cừ:

Tác phẩm

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

- Sáng tác năm 1942

- Trích nguồn: Đoàn Văn Cừ toàn tập, NXB Hội nhà văn, 2013

b. Thể loại: thơ bảy chữ

c. Phương thức biểu đạt: biểu cảm kết hợp miêu tả

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

- Đường về quê mẹ là những dòng hoài niệm của người con về những lần cùng mẹ về quê ngoại. Trong kí ức đẹp đẽ ấy, cứ mỗi độ xuân về mẹ lại dẫn đàn con về quê của mẹ. 

- Bài thơ đã diễn tả được tâm trạng vui mừng, háo hức của người con mỗi lần cùng mẹ về quê ngoại. Đồng thời còn thể hiện tình cảm yêu mến, niềm tự hào của con về vẻ xinh đẹp, nết na của mẹ.

b. Giá trị nghệ thuật

Lời thơ giản, dị, giàu cảm xúc, bài thơ đã cho thấy được tâm trạng vui mừng, háo hức của người con mỗi lần cùng mẹ về quê ngoại

Sơ đồ tư duy văn bản Đường về quê mẹ: