Bài 5: Giọt nước và biển lớn

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Hoạt động khởi động

Theo em, nước mưa rơi xuống sẽ đi đâu?

Hướng dẫn trả lời:

- Theo em, nước mưa rơi xuống sẽ xuống suối, sông, ao hồ, ra biển.

1.2. Đọc

Giọt nước và biển lớn

Ti ta tí tác
Từng giọt
Từng giọt
Mưa rơi
Rơi rơi.
Góp lại bao ngày
Thành dòng suối nhỏ
Lượn trên bãi cỏ
Chảy xuống chân đồi.

Suối gặp bạn rồi
Góp thành sông lớn
Sông đi ra biển
Biển thành mênh mông.
Biển ơi, có biết
Biển lớn vô cùng
Từng giọt nước trong
Làm nên biển đấy!

(Nguyễn Bao)

Câu 1: Kể tên các sự vật được nhắc đến trong bài thơ.

Hướng dẫn trả lời:

Các sự vật được nhắc đến trong bài thơ: giọt nước mưa, dòng suối, bãi cỏ, đồi, sông, biển, …

Câu 2: Những gì góp phần tạo nên dòng suối nhỏ?

Hướng dẫn trả lời:

Những giọt mưa góp phần tạo nên dòng suối nhỏ.

Câu 3: Những dòng sông từ đâu mà có?

Hướng dẫn trả lời:

Những dòng suối nhỏ góp thành sông.

Câu 4: Nói về hành trình giọt nước đi ra biển.

Hướng dẫn trả lời:

- Hành trình giọt nước đi ra biển là: nhiều giọt mưa rơi xuống góp thành suối, các dòng suối gặp nhau sẽ tạo thành sông, các dòng sông đi ra biển lớn.

* Luyện tập theo văn bản đọc:

Câu 1: Mỗi từ dưới đây tả sự vật nào trong bài thơ:

Hướng dẫn trả lời:

- Nhỏ : tả dòng suối.

- Lớn: tả dòng sông.

- Mênh mông: tả biển.

Câu 2: Đóng vai biển, em hãy nói lời cảm ơn giọt nước.

Hướng dẫn trả lời:

Mình là biển cả. Nhờ có các bạn suối, sông góp thành nên mình mới được như ngày hôm nay. Nhưng người bạn mà mình phải nói lời cảm ơn nhất đó là giọt nước. Nhờ có bạn ấy - những giọt nước trong veo chảy lượn từ bãi cỏ, qua chân đồi, góp thành sông lớn, sông lớn lại đi ra với mình nên mình mới trở nên thật bao la, hùng vĩ. Mình cảm ơn bạn nhé - những giọt nước trong veo, mát lành.

1.3. Viết

- Viết chữ hoa S

Hướng dẫn trả lời:

- Quan sát chữ viết hoa S: cỡ vừa cao 5 li, cỡ nhỏ 2,5 li, gồm 2 nét cong dưới và móc ngược trái nối liền nhau tạo vòng xoắn to ở đầu chữ, cuối nét móc lượn vào trong.

- Cách viết: Đặt bút trên đường kẻ 6, viết nét cong dưới lượn lên đường kẻ 6, chuyển hướng bút lượn sang trái viết tiếp nét móc ngược trái tạo vòng xoắn to, cuối nét móc ngược lượn vào trong, dừng bút trên đường kẻ 2.

Câu 2: Viết ứng dụng: Suối chảy róc rách qua khe đá.

Hướng dẫn trả lời:

- Viết chữ hoa S đầu câu, cách nối chữ viết hoa với chữ viết thường, khoảng cách giữa các tiếng trong câu, vị trí đặt dấu chấm cuối câu.

1.4. Nói và nghe

Câu 1: Nghe kể chuyện

Chiếc đèn lồng

(Theo 101 Truyện mẹ kể con nghe)

Hướng dẫn trả lời:

- Tranh 1: Khi nhìn bầy đom đóm nhỏ rước đèn lồng, bác đom đóm già nghĩ: Trông chúng giống như những ngôi sao nhỏ lấp lánh. Ôi chao! Mình thực sự già rồi!

- Tranh 2: Khi thấy ong non bị lạc đường, bác đom đóm già đã an ủi: “Đừng quá lo lắng, ta sẽ đưa cháu về”. Rồi bác thắp chiếc đèn lồng của mình lên đưa ong non về bên ong mẹ.

- Tranh 3: Bác đom đóm quay trở về nhưng chiếc đèn lồng của bác cứ tối dần rồi tắt hẳn. Bác đập nhẹ đôi cánh, chậm chạp bay trong bóng tối.

- Tranh 4: Đột nhiên, bầy đom đóm nhỏ xuất hiện soi đường cho bác đom đóm già. Bác cảm động, hạnh phúc.

Câu 2: Kể lại từng đoạn của câu chuyện theo tranh.

Hướng dẫn trả lời:

(1) Bác đom đóm khi nhìn thấy bầy đom đóm nhỏ rước đèn lồng, bác đom đóm già nghĩ rằng trông chúng như những ngôi sao nhỏ lấp lánh.

(2) Khi nghe thấy tiếng khóc của ong non, bác đom đóm già nói rằng “Đừng quá lo lắng, ta sẽ đưa cháu về”

(3) Khi đưa ong non về nhà, lúc trở về, đèn lồng của bác đom đóm tối dần rồi tắt hẳn, bác phải bay về nhà trong bóng tối.

(4) Bỗng, bầy đom đóm nhỏ mang đèn lồng tới, soi sáng dẫn bác đom đóm trở về nhà. Điều đó làm bác đom đóm rất cảm động.

Bài tập minh họa

Kể cho người thân về bác đom đóm già trong câu chuyện “Chiếc đèn lồng”

Hướng dẫn trả lời:

Khi nhìn bầy đom đóm nhỏ rước đèn lồng, bác đom đóm già nghĩ: Trông chúng giống như những ngôi sao nhỏ lấp lánh. Ôi chao! Mình thực sự già rồi! Khi thấy ong non bị lạc đường, bác đom đóm già đã an ủi: “Đừng quá lo lắng, ta sẽ đưa cháu về”. Rồi bác thắp chiếc đèn lồng của mình lên đưa ong non về bên ong mẹ. Bác đom đóm quay trở về nhưng chiếc đèn lồng của bác cứ tối dần rồi tắt hẳn. Bác đập nhẹ đôi cánh, chậm chạp bay trong bóng tối. Đột nhiên, bầy đom đóm nhỏ xuất hiện soi đường cho bác đom đóm già. Bác cảm động, hạnh phúc.