Bài 26: Muôn loài chung sống


Tóm tắt lý thuyết

1.1. Chia sẻ

Câu 1. Đây là những con vật nào?

a) Con gì có bướu trên lưng
Trời nắng cổ khát, vẫn băng đường dài?

b) Con gì sống mũi mọc sừng
Mình mặc áo giáo, khỏe không ai bằng?

c) Con gì đuôi ngắn tai dài
Mắt hồng, lông mượt, có tài chạy nhanh?

d) Chuyền cành mau lẹ
Có cái đuôi bông
Hạt dẻ thích ăn
Con gì thế nhỉ?

Hướng dẫn trả lời:

a) Con lừa

b) Con tên giác

c) Con thỏ

d) Con sóc

Câu 2. Đọc thơ hoặc hát về một con vật sống trong rừng.

Hướng dẫn trả lời:

Bài thơ về con voi:

Con vỏi con voi

Con vỏi, con voi,
Cái vòi đi trước.
Hai chân trước đi trước,
Hai chân sau đi sau.
Còn cái đuôi đi sau rốt.
Tôi xin kể nốt,
Cái chuyện con voi.

Đồng dao

1.2. Bài đọc 1

Hươu cao cổ

1. Không con vật nào trên Trái Đất thời nay có thể sánh bằng với hươu cao cổ về chiều cao. Chú hươu cao nhất cao tới gần … 6 mét, tức là chú ta có thể ngó được vào cửa sổ tầng hai của một ngôi nhà.

2. Chiếc cổ dài của hươu cao cổ giúp hươu với tới những cành lá trên cao và dễ dàng phát hiện kẻ thù. Nó chỉ bất tiện khi hươu cúi xuống thấp. Khi đó, hươu cao cổ phải xoạc hai chân trước thật rộng mới cúi được đầu xuống vũng nước để uống.

3. Hươu cao cổ không bao giờ tranh giành thức ăn hay nơi ở với bất kì loài vật nào. Trên đồng cỏ, hươu cao cổ sống hoà bình với nhiều loài vật ăn cỏ khác như linh dương, đà điểu, ngựa vằn,...

Theo sách Bí ẩn thế giới loài vật

Chú thích và giải nghĩa:

- Bất tiện: không thuận tiện

- Tranh giành: tranh nhau để giành lấy

1.2.1. Đọc hiểu

Câu 1. Hươu cao cổ cao như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

Hươu cao cổ cao tới gần 6 mét tương đương với chú có thể ngó được vào của sổ tần hai của một ngôi nhà.

Câu 2. Chiều cao của hươu cao cổ có gì thuận tiện và có gì bất tiện?

Hướng dẫn trả lời:

  • Thuận tiện: giúp hươu với tới những cành lá trên cao và dễ dàng phát hiện kẻ thù.
  • Bất tiện: Khi cúi xuống thấp phải xoạc hai chân trước thật rộng.

Câu 3. Hươu cao cổ sống với các loài vật khác như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

Hươu cao cổ sống với các loài rất hòa bình không bao giờ tranh giành thức ăn hay nơi ở với bất kì loài vật nào.

1.2.2. Luyện tập

Câu 1. Dấu câu nào phù hợp với ô trống: dấu chấm hay dấu phẩy?

       Hươu cao cổ rất hiền lành... nó sống hòa bình... thân nhiện với nhiều loài vật ăn cỏ khác.

Hướng dẫn trả lời:

       Hươu cao cổ rất hiền lành, nó sống hòa bình, thân nhiện với nhiều loài vật ăn cỏ khác.

Câu 2. Em cần đặt dấu phẩy còn thiếu vào những chỗ nào trong đoạn văn sau?

        Một năm, Trời làm hạn hán, cây cỏ chim chóc muông thú dều khát nước. Cóc cùng các bạn cua ong cáo gấu và cọp quyết lên thiên đình kiện Trời. Cuối cùng, Trời phải cho mưa xuống khắp trần gian.

Theo truyện dân gian Việt Nam

Hướng dẫn trả lời:

Đặt dấu phẩy như sau:

Một năm, Trời làm hạn hán, cây cỏchim chóc muông thú dều khát nước. Cóc cùng các bạn cua, ong, cáo, gấu và cọp quyết lên thiên đình kiện Trời. Cuối cùng, Trời phải cho mưa xuống khắp trần gian.

1.3. Bài viết 1

Câu 1. Nghe - viết: 

Trong hốc cây có một chú sóc. Sóc có bộ lông màu xám nhưng dưới bụng lại đỏ hung, chóp đuôi cũng đỏ. Đuôi sóc xù như cái chổi và hai mắt tinh anh. Sóc không đứng yên lúc nào, thoắt trèo, thoắt nhảy.

Theo Ngô Quân Miện

Câu 2. Chọn từ ngữ hoặc vần phù hợp vào ô trống:

a) Chữ r,d hay gi?

     Dê con ...eo hạt cải củ. Hạt mọc thành cây. Nhìn luống cải chạy ...ài, dê thích lắm. Nhưng vì hay sốt ...uột, ngày nào nó cũng nhổ từng cây lên xem đã có củ chưa ...ồi lại trồng xuống. Thế là vườn vải héo ...ũ.

b) Vần ưc hay ưt?

       Gấu ôm cái vò đi kiếm mật ong. Có một bọng mật ong thơm n... trên cây. Gấu háo h... trèo lên cây nhưng bầy ong đã bu quanh. Gấu bực t..., đập rối rít. Bầy ong vẫn xông vào. Gấu v... cả vò, bỏ đi.

Hướng dẫn trả lời:

a) Dê con gieo hạt cải củ. Hạt mọc thành cây. Nhìn luống cải chạy dài, dê thích lắm. Nhưng vì hay sốt ruột, ngày nào nó cũng nhổ từng cây lên xem đã có củ chưa rồi lại trồng xuống. Thế là vườn vải héo rũ.

b) Gấu ôm cái vò đi kiếm mật ong. Có một bọng mật ong thơm nức trên cây. Gấu háo hc trèo lên cây nhưng bầy ong đã bu quanh. Gấu bực tức, đập rối rít. Bầy ong vẫn xông vào. Gấu vứt cả vò, bỏ đi.

Câu 3. Em chọn tiếng nào trong ngoặc đơn để điền vào ô trống?

a) (dẻ, giẻ, rẻ):

     giá .........                 ........ lau                   hạt ........

b) (nức, nứt):

      ......... nẻ                 .......... nở                  thơm .......

Hướng dẫn trả lời:

a) giá rẻ, giẻ lau, hạt dẻ.

b) nứt nẻ, nức nở, thơm nức.

Câu 4. Tập viết 

a) Viết chữ hoa:

Hướng dẫn trả lời:

- Đặc điểm:

+ Cao 5 li ( gồm 6 đường kẻ ngang)

+ Viết 1 nét. 2 đầu móc lượn vào trong gần giống nhau, 2 vòng xoắn hình khuyết giống nhau cân đối.

- Cấu tạo:

+ Nét viết chữ hoa X là kết hợp của 3 nét cơ bản. Bao gồm: Móc hai đầu trái, thẳng xiên (lượn 2 đầu) và móc hai đầu phải.

- Cách viết:

+ Đặt bút trên đường kẻ 5. Viết nét móc hai đầu trái rồi vòng lên viết tiếp nét thẳng xiên lượn ở hai đầu. Hướng nét từ trái sang phải, lên phía trên. Rê bút xiên chéo giữa thân chữ. Di chuyển tới đường kẻ 6 thì chuyển hướng đầu bút để viết tiếp nét móc hai đầu phải (từ trên xuống). Cuối nét lượn vào trong, dừng bút ở trên đường kẻ 2.

Nghe - viết: Con sóc

b) Viết ứng dụng: Xuân về, rừng thay áo mới.

1.4. Bài đọc 2

Ai cũng có ích

1. Trong khu rừng nọ, các con vật đều bận rộn. Hằng ngày, chim gõ kiến gõ gõ, đục đục, chữa bệnh cho cây. Khỉ con thì đu từ cây này sang cây khác, giật những dây leo chằng chịt xuống để cây không vướng víu. SÓC con vùi những hạt thông xuống lớp đất mềm. Chờ mưa đến, những cây thông non sẽ vươn lên...

2. Chỉ có voi con là chẳng biết làm gì. Một hôm, voi bị cành cây khô trên mặt đất vướng vào chân. Nó liền dùng chiếc mũi dài của mình cuốn cành cây lên, vứt ra xa, rồi hớn hở bảo các bạn:

- Tớ phát hiện ra mình có chiếc mũi…

Các bạn đều cười:

- Sao bây giờ bạn mới biết mình có mũi?

- Ý tớ là bây giờ mới biết mũi tớ rất có ích. Thật tuyệt!

3. Từ đó, Voi dùng chiếc mũi của mình dọn sạch những cành cây khô rơi rụng ngang dọc trong rừng, tạo ra rất nhiều chỗ trống cho sóc trồng cây. Không lâu sau, từ những chỗ đất trống mọc lên nhiều mầm cây xanh tốt.

Theo sách 100 truyện ngụ ngôn hay nhất

Chú thích và giải nghĩa:

- Chiếc mũi dài: vòi voi (phần mũi rất dài của con voi, có thể cuộn tròn lại để lấy và giữ đồ vật)

1.4.1. Đọc hiểu:

Câu 1. Chim gõ kiến, khỉ và sóc làm gì để chăm sóc cây trồng và trồng cây?

Hướng dẫn trả lời:

- Chim gõ kiến hằng ngày đục gõ chữa bệnh cho cây.

- Khỉ thì giật những dây leo chằng chịt xuống để cây không vướng víu.

- Sóc thì vùi những hạt thông xuống lớp đất mềm để những cây thông non sẽ vươn lên.

Câu 2. Điều gì giúp voi phát hiện ra ích lợi của chiếc mũi dài?

Hướng dẫn trả lời:

Voi đã phát hiện ra lợi ích của chiếc mũi dài, trong một lần bị cành cây khô vướng vào chân. Nó liền dùng chiếc mũi dài của mình cuốn cành cây lên, vứt ra xa.

Câu 3. Voi đã dùng chiếc mũi dài làm gì để cùng các bạn trồng cây?

Hướng dẫn trả lời:

Voi đã dùng chiếc mũi của mình để doạn sạch những cành cây khô tạo ra nhiều chỗ trống cho sóc trồng cây.

Câu 4. Câu truyện trên nói với e điều gì? Chọn ý em thích;

a) Các con vật trong truyện đều có ích.

b) Trong cuộc sống ai cũng có thể làm việc tốt.

c) Biết điểm mạnh của mình thì sẽ làm được việc tốt.

Hướng dẫn trả lời:

Câu chuyện nói với em rằng: c) Biết điểm mạnh của mình thì sẽ làm được việc tốt.

1.4.2. Luyện tập

Câu 1. Tìm trong bài đọc:

a) Một câu dùng để kể, có dấu chấm.

b) Một câu dùng để hỏi, có dấu chấm hỏi.

c) Một câu dùng để bộc lộ cảm xúc, có dấu chấm than.

Hướng dẫn trả lời:

a) Một câu dùng để kể, có dấu chấm: Hằng ngày chim gõ kiến gõ gõ, đục đục, chữa bệnh cho cây.

b) Một câu dùng để hỏi, có dấu chấm hỏi: Sao bây giờ bạn mới biết mình có mũi chứ?

c) Một câu dùng để bộc lộ cảm xúc, có dấu chấm than: Thật tuyệt!

Câu 2. Dấu câu nào sau đây phù hợp với mỗi ô trống: dấu chấm, dấu chấm hỏi hay dấu chấm than?

        Trời nắng gắt, ong vẫn say sưa hút nhụy hoa.... Bướm bay qua, hỏi: "Sao chị không nghỉ một chút...". Ong đáp: "Nắng thế này mật mới ngon, em ạ.". Bướm bảo: "Chắc vì vậy mà mật của chị ngon tuyệt....". 

Hướng dẫn trả lời:

Trời nắng gắt, ong vẫn say sưa hút nhụy hoa. Bướm bay qua, hỏi: "Sao chị không nghỉ một chút?". Ong đáp: "Nắng thế này mật mới ngon, em ạ.". Bướm bảo: "Chắc vì vậy mà mật của chị ngon tuyệt.". 

1.5. Kể chuyện

- Tranh 1:

+ Hằng ngày, chim gõ kiến gõ gõ, đục đục, chữa bệnh cho cây.

+ Khỉ con thì đu từ cây này sang cây khác, giật những dây leo chằng chịt xuống để cây không vướng víu.

- Tranh 2: Sóc con vùi những hạt thông xuống lớp đất mềm. Chờ mưa đến, những cây thông non sẽ vươn lên...

- Tranh 3: Voi con phát hiện ra chiếc mũi của mình rất có ích.

- Tranh 4: Từ đó, voi con dùng mũi của mình dọn sạch những cành cây khô rơi rụng ngang dọc trong rừng, tạo ra nhiều chỗ trống để trồng cây.

1.6. Bài viết 2

Câu 1. Em hãy chọn những từ ngữ phù hợp với ô trống để hoàn thành bản nội quy dưới đây:

mua

vệ sinh chung

thức ăn lạ

trêu chọc

NỘI QUY VƯỜN THÚ

Vườn thú là nơi trưng bày và bảo tồn các loài động vật.

Khách đến tham quan cần thực hiện quy định dưới đây:

1. ∎ vé tham quan.

2. Không ∎ các con vật.

3. Không cho các con vật ăn ∎.

4. Giữ gìn ∎.

Ngày 15 tháng 11 năm 2020

Ban quản lí vườn thú

Chú thích và giải nghĩa:

- Bảo tồn: giữ lại, không để mất đi

- Quản lí: trông coi và giữ gìn.

Hướng dẫn trả lời:

- Mua vé tham quan.

- Không trêu chọc các con vật.

- Không cho các con vật ăn thức ăn lạ.

- Giữ gìn vệ sinh chung.

Câu 2. Để khách đến tham quan không gặp nguy hiểm khi đến thăm chuồng nuôi thú dữ, theo em, cần bổ sung vào nội quy vườn thú những điều nào dưới đây?

a) Đứng cách hàng rào bảo vệ 3 mét.

b) Không trèo qua hàng rào bảo vệ.

c) Trẻ em dưới 12 tuổi phải đi cùng người lớn.

Hướng dẫn trả lời:

Em thấy cả 3 nội dung trên đều cần bổ sung vào nội quy vườn thú.

Bài tập minh họa

Viết 4 - 5 câu về một khu rừng vui vẻ, có cây xanh và các loài vật sống thân thiện với nhau.

Gợi ý:

- Cây cối trong rừng thế nào?

- Khu rừng có những con vật nào? Chúng đang làm gì?

- Em thích con vật nào nhất? Vì sao em thích con vật đó?

Hướng dẫn trả lời:

Đây là bức tranh tôi vẽ một khu rừng vui vẻ. Cây cối trong rừng rất xanh tươi. Trong rừng có sư tử, hổ, báo, gấu, thỏ, sóc,... Chúng sống rất hoà thuận và chăm chỉ làm việc. Có một chú sóc lông đỏ nhảy nhót trên cây. Một con thỏ trắng sống trong hang dưới gốc cây. Tôi thích con thỏ nhất vì nó hiền lành, đáng yêu.

Lời kết

Luyện tập

- Học xong bài này, các em cần nắm:

+ Đọc rõ ràng, rành mạch, lưu loát toàn bài Tập đọc.

+ Hiểu nội dung bài tập đọc Hươu cao cổ, Ai cũng có ích.

+ Biết thể hiện sự quan tâm, chăm sóc cây cối.

Bài học bổ sung