Bài 21: Điện từ trường


Video bài giảng

1. Mối quan hệ giữa điện trường và từ trường

a. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy


  • Khi từ trường biến thiên sẽ tạo ra từ trường xoáy (\(\overrightarrow{E}\) là những đường cong khép kín).

  • Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là đường cong kín

  • Kết luận:  Nếu tại 1 nơi có 1 từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện 1 điện trường xoáy

b.  Điện trường biến thiên và từ trường

  • Từ trường của mạch dao động

    • Xét mạch LC lý tưởng



\(i = \frac{dq}{dt}\)
Mà: \(q = CU = C.E.d\)
\(\Rightarrow i = \frac{d(C.E.d)}{dt} = C.d = \frac{dE}{dt}\)

  • Khi điện trường biến thiên thì tạo ra từ trường, từ trường luôn xoáy.

b. Kết luận: 

  • Nếu tại một nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một từ trường. Đường sức của từ trường bao giờ cũng khép kín

2. Điện từ trường và Thuyết điện từ Mắc - Xoen

a. Điện từ trường

 Điện trường biến thiên và từ trường biến thiên liên quan mật thiết với nhau, là hai thành phần của một trường thống nhất – điện từ trường (trường điện từ)

b. Thuyết điện từ  Mắc - Xoen 

  • Các phương trình Mắc - Xoen mô tả mối liên hệ của điện từ trường: (4 phương trình).

    • Điện tích – điện trường – dòng điện – từ trường

    • Sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy

    • Sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường

Câu 1: 

Ở đâu xuất hiện điện trường?

A.  Xung quanh 1 điện tích đứng yên

B.  Xung quanh 1 dòng điện không đổi

C.  Xung quanh 1 ống dây điện

D.  Xung quanh một tia lửa điện

Hướng dẫn:

Chọn đáp án D

Điện trường xuất hiện xung quanh một tia lửa điện

Câu 2: 

Hãy chọn câu đúng?

Đặt 1 hộp kín bằng sắt trong điện trường. Trong hộp kín sẽ:

A.  Có điện trường

B.  Có từ trường

C.  Có điện từ trường

D.  Không có các trường nói trên

Hướng dẫn:

Chọn đáp án D

Trong hộp kín không có các trường nói trên

1. Mối quan hệ giữa điện trường và từ trường

a. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy


  • Khi từ trường biến thiên sẽ tạo ra từ trường xoáy (\(\overrightarrow{E}\) là những đường cong khép kín).

  • Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là đường cong kín

  • Kết luận:  Nếu tại 1 nơi có 1 từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện 1 điện trường xoáy

b.  Điện trường biến thiên và từ trường

  • Từ trường của mạch dao động

    • Xét mạch LC lý tưởng



\(i = \frac{dq}{dt}\)
Mà: \(q = CU = C.E.d\)
\(\Rightarrow i = \frac{d(C.E.d)}{dt} = C.d = \frac{dE}{dt}\)

  • Khi điện trường biến thiên thì tạo ra từ trường, từ trường luôn xoáy.

b. Kết luận: 

  • Nếu tại một nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một từ trường. Đường sức của từ trường bao giờ cũng khép kín

2. Điện từ trường và Thuyết điện từ Mắc - Xoen

a. Điện từ trường

 Điện trường biến thiên và từ trường biến thiên liên quan mật thiết với nhau, là hai thành phần của một trường thống nhất – điện từ trường (trường điện từ)

b. Thuyết điện từ  Mắc - Xoen 

  • Các phương trình Mắc - Xoen mô tả mối liên hệ của điện từ trường: (4 phương trình).

    • Điện tích – điện trường – dòng điện – từ trường

    • Sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy

    • Sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường

Câu 1: 

Ở đâu xuất hiện điện trường?

A.  Xung quanh 1 điện tích đứng yên

B.  Xung quanh 1 dòng điện không đổi

C.  Xung quanh 1 ống dây điện

D.  Xung quanh một tia lửa điện

Hướng dẫn:

Chọn đáp án D

Điện trường xuất hiện xung quanh một tia lửa điện

Câu 2: 

Hãy chọn câu đúng?

Đặt 1 hộp kín bằng sắt trong điện trường. Trong hộp kín sẽ:

A.  Có điện trường

B.  Có từ trường

C.  Có điện từ trường

D.  Không có các trường nói trên

Hướng dẫn:

Chọn đáp án D

Trong hộp kín không có các trường nói trên

Bài học tiếp theo

Bài 22: Sóng điện từ
Bài 23: Nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến

Bài học bổ sung