Giáo án Văn 8: Hội thoại theo Công văn 5512

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Mục tiêu: Giúp HS tìm hiểu và nắm được: vai xã hội trong hội thoại

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động nhóm

3. Sản phẩm hoạt động: phiếu học tập của học sinh

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

* Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên: nêu yêu cầu

1. Trong đoạn trích có những nhân vật nào? Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì? Ai là vai trên, ai là vai dưới?

2. Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách?

3. Lấy ví dụ về các vai theo quan hệ xã hội thường gặp?

4. Tìm những chi tiết cho thấy nhân vật chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ thái độ lễ phép? Giải thích vì sao Hồng phải làm như vậy?

5. Khi tham gia hội thoại cần lưu ý điều gì?

- Cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.

- Hs: tiếp nhận

* Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: làm việc cá nhân.

- Giáo viên: quan sát, hỗ trợ hs

- Dự kiến sản phẩm:

1. Trong đoạn trích có những nhân vật:

- Bà cô Hồng và Hồng

- Quan hệ giữa hai nhân vật tham gia trong đoạn trích trên thuộc quan hệ gia tộc.

Người cô của Hồng là người vai trên, bé Hồng là người vai dưới.

2. Cách đối xử của người cô là thiếu thiện chí vừa không phù hợp với quan hệ ruột thịt, vừa không thể hiện thái độ đúng mực của người trên đối với người dưới.

3. Lấy ví dụ về các vai theo quan hệ xã hội thường gặp:

- Vai theo quan hệ tuổi tác:

VD: Lão Hạc và ông Giáo trong truyện “Lão Hạc”.

- Vai theo quan hệ chức vụ trong xã hội:

VD: Giám đốc nói với nhân viên.

- Vai theo quan hệ bạn bè:

VD cuộc đối thoại giữa hai người bạn cùng lớp.

Ngoài ra quan hệ xã hội của còn được xác định bằng mối quan hệ thân thiết hay không (thân- sơ)

4. Những chi tiết cho thấy nhân vật chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ thái độ lễ phép: “…tôi cúi đầu không đáp”

“..Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất…cổ họng đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng”

=> Hồng phải kìm nén sự bất bình vì Hồng là người thuộc vai dưới, có bổn phận tôn trọng người trên.

5. Khi tham gia hội thoại cần lưu ý: Cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.

* Báo cáo kết quả: Hs trả lời

* Đánh giá kết quả:

- Học sinh: các nhóm nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

I. Vai xã hội trong hội thoại:

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

- Quan hệ trên- dưới.

+ Thứ bậc trong gia đình.

+ Thứ bậc xã hội.

+ Tuổi tác.

- Quan hệ ngang hàng.

- Cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.

3. Ghi nhớ: sgk.

II. Luyện tập:

HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Mục tiêu: Giúp HS tìm hiểu và nắm được: vai xã hội trong hội thoại

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động nhóm

3. Sản phẩm hoạt động: phiếu học tập của học sinh

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

* Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên: nêu yêu cầu

1. Trong đoạn trích có những nhân vật nào? Quan hệ giữa các nhân vật tham gia hội thoại trong đoạn trích trên là quan hệ gì? Ai là vai trên, ai là vai dưới?

2. Cách xử sự của người cô có gì đáng chê trách?

3. Lấy ví dụ về các vai theo quan hệ xã hội thường gặp?

4. Tìm những chi tiết cho thấy nhân vật chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ thái độ lễ phép? Giải thích vì sao Hồng phải làm như vậy?

5. Khi tham gia hội thoại cần lưu ý điều gì?

- Cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.

- Hs: tiếp nhận

* Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh: làm việc cá nhân.

- Giáo viên: quan sát, hỗ trợ hs

- Dự kiến sản phẩm:

1. Trong đoạn trích có những nhân vật:

- Bà cô Hồng và Hồng

- Quan hệ giữa hai nhân vật tham gia trong đoạn trích trên thuộc quan hệ gia tộc.

Người cô của Hồng là người vai trên, bé Hồng là người vai dưới.

2. Cách đối xử của người cô là thiếu thiện chí vừa không phù hợp với quan hệ ruột thịt, vừa không thể hiện thái độ đúng mực của người trên đối với người dưới.

3. Lấy ví dụ về các vai theo quan hệ xã hội thường gặp:

- Vai theo quan hệ tuổi tác:

VD: Lão Hạc và ông Giáo trong truyện “Lão Hạc”.

- Vai theo quan hệ chức vụ trong xã hội:

VD: Giám đốc nói với nhân viên.

- Vai theo quan hệ bạn bè:

VD cuộc đối thoại giữa hai người bạn cùng lớp.

Ngoài ra quan hệ xã hội của còn được xác định bằng mối quan hệ thân thiết hay không (thân- sơ)

4. Những chi tiết cho thấy nhân vật chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ thái độ lễ phép: “…tôi cúi đầu không đáp”

“..Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất…cổ họng đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng”

=> Hồng phải kìm nén sự bất bình vì Hồng là người thuộc vai dưới, có bổn phận tôn trọng người trên.

5. Khi tham gia hội thoại cần lưu ý: Cần xác định đúng vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.

* Báo cáo kết quả: Hs trả lời

* Đánh giá kết quả:

- Học sinh: các nhóm nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

->Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng