Giáo án môn Vật lý lớp 10 bài 53

Trợ giúp của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

- Chúng ta có một con lắc đơn. Khi cho nó dao động à sau một khoảng thời gian thì nó dừng lại do sức cản của không khí. Nêu bỏ qua sức cản đó thì con lắc sẽ tiếp tục dao động mãi mãi. Quá trình như thế gọi là quá trình thuận nghịch.

- Vậy quá trình thuận nghịch là quá trình như thế nào?

- Đặt một ấm nước nóng ra ngoài kk thì có hiện tượng gì xảy ra?

- Liệu ấm nước có thể tự lấy nhiệt lượng mà nó đã truyền cho kk để nóng lên như cũ được không?

- Vậy điều này có trái với ĐLBT và chuyển hóa năng lượng và nguyên lý I hay không?

- Hướng dẫn hs thảo luận à Có những điều không vi phạm ĐLBT & CHNL cũng như nguyên lý I NĐLH, nhưng vẫn không thể xảy ra.

- Các em lấy thêm ví dụ về quá trình thuận nghịch.

- Tương tự như trên chúng ta tìm hiểu quá trình không thuận nghịch (SGK).

- Các em hãy lấy ví dụ về quá trình không thuận nghịch

- Gv kết luận về quá trình KTN.

- Nguyên lý II NĐLH cho chúng ta biết chiều mà hiện tượng có thể tự xảy ra.

- Gv trình bày 2 cách phát biểu nguyên lý II NĐLH

- Cách phát biểu của Clau-đi-ut:

+ Chú ý chiều thuận trong cách phát biểu này là chiều nào?

- Cách phát biểu của Cac-no:

+ Chiều thuận trong cách phát biểu này là chiều nào? (Cơ năng có thể chuyển hóa hoàn toàn thành nội năng).

- Các em hãy nhắc lại 3 bộ phận cơ bản của ĐCN?

- Treo hình 33.4 SGK.

+ Các em hãy cho biết tác dụng của từng bộ phận?

+ Tại sao phải có nguồn nóng và nguồn lạnh?

- Gv trình bày hiệu suất ĐCN.

Hoạt động 1: Tìm hiểu quá trình thuận nghịch và quá trình không thuận nghịch.

- Chú ý để rút ra kết luận quá trình thuận nghịch.

- HS trả lời (là qt vật tự trở về trạng thái ban đầu mà không cần đến sự can thiệp của các vật khác)

- Ấm nước mất nhiệt (tỏa nhiệt)

- Không được.

- Thảo luận để trả lời câu hỏi của gv.

- Hs lấy ví dụ…

- Theo dõi quá trình KTN

- Lấy ví dụ về quá trình KTN.

Hoạt động 2: Phát biểu nguyên lý II NĐLH

- Trả lời các câu hỏi của gv (có thể thảo luận nhóm)

- Nếu có sự can thiệp từ bên ngoài thì có thể truyền nhiệt từ một vật sang vật nóng hơn.

- Trả lời các câu hỏi của gv.

Hoạt động 3: Vận dụng nguyên lý II vào việc tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của ĐCN.

- Trình bày cấu tạo ĐCN

- Quan sát hình vẽ trả lời câu hỏi của gv.

- Nhiệt chỉ có thể tự truyền từ vật nóng hơn sang vật lạnh hơn nên phải có nguồn lạnh.

II. Nguyên lý II nhiệt động lực học.

1. Quá trình thuận nghịch và quá trình không thuận nghịch.

a. Quá trình thuận nghịch.

Là quá trình tự quay về trạng thái ban đầu à quá trình xảy ra theo 2 chiều thuận và nghịch

b. Quá trình không thuận nghịch.

Là quá trình không tự quay về trạng thái ban đầu à chỉ xảy ra theo một chiều xác định.

2. Nguyên lý II nhiệt động lực học.

a. Cách phát biểu của Clau-đi-út

Nhiệt không thể tự truyền từ một vật sang vật nóng hơn.

b. Cách phát biểu của Cac-nô

Động cơ nhiệt không thể chuyển hoá tất cả nhiệt lượng nhận được thành công cơ học.

Vận dụng.

SGK