Giáo án Sinh học 6 bài: Kính lúp, kính hiển vi và cách sử dụng theo CV 5512

Năng lực chung

Năng lực chuyên biệt

- Năng lực phát hiện vấn đề

- Năng lực giao tiếp

- Năng lực hợp tác

- Năng lực tự học

- Năng lực số đông CNTT và TT

- Năng lực kiến thức sinh học

- Năng lực thực nghiệm

- Năng lực nghiên cứu khoa học

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

HOẠT ĐỘNG 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Mở đầu

a. Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của bài học cần đạt được, tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới.

b. Nội dung: Giáo viên giới thiệu thông tin liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm: Học sinh lắng nghe định hướng nội dung học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Giáo viên tổ chức, học sinh thực hiện, lắng nghe phát triển năng lực quan sát, năng lực giao tiếp.

Cho Hs quan sát kính lúp, kính hiển vi

Muốn có hình ảnh phóng to hơn vật thật ta phải dùng kính lúp hay kính hiển vi. Vậy kính lúp và kính hiển vi là gì? Cấu tạo như thế nào?

HOẠT ĐỘNG 2: Hình thành kiến thức

a) Mục tiêu:

- Hs nêu được các bộ phận cấu tạo của kính lúp, kính hiển vi.

- Biết cách sử dụng kính lúp, kính hiển vi.

b) Nội dung: HS căn cứ trên các kiến thức đã biết, làm việc với sách giáo khoa, hoạt động cá nhân, nhóm hoàn thành yêu cầu học tập.

c) Sản phẩm: Trình bày được kiến thức theo yêu cầu của GV.

d) Tổ chức thực hiện: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm,dạy học nêu và giải quyết vấn đề; phương pháp thuyết trình; sử dụng đồ dùng trực quan

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

- GV yêu cầu HS đọc mục r SGK tr.17, và trả lời câu hỏi:

- Kính lúp có cấu tạo như thế nào?

- GV cho HS xác định từng bộ phận kính lúp.

- GV nhận xét, cho HS ghi bài.
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin -> nêu cách sử dụng kính lúp?

(Nếu trường có điều kiện có đủ kính lúp, GV hướng dẫn HS sử dụng kính lúp quan sát mẫu vật)

- GV kiểm tra tư thế của HS khi sử dụng kính.

- HS nghiên cứu thông tin -> trả lời đạt:

Kính lúp gồm 2 phần:

+ Tay cầm bằng kim loại hoặc bằng nhựa.

+ Tấm kính trong, dày, 2 mặt lồi có khung bằng kim loại hay bằng nhựa.

- HS thực hiện

- HS ghi bài.

- HS trả lời: Tay trái cầm kính, để mặt kính sát mẫu vật…

- HS quan sát cây rêu tường bằng kính lúp.

- HS sửa tư thế cho đúng.

1. Kính lúp và cách sử dụng:

- Kính lúp gồm 2 phần:

+ Tay cầm bằng kim loại hoặc bằng nhựa.

+ Tấm kính trong, dày, 2 mặt lồi, có khung bằng kim loại hoặc bằng nhựa.

- Cách sử dụng: Tay trái cầm kính, để mặt kính sát mẫu vật cần quan sát, mắt nhìn vào kính và di chuyển kính lúp đến khi nhìn rõ vật nhất.

- GV yêu cầu HS nghiên cứu mục r SGK tr.18.

- Nêu cấu tạo kính hiển vi?

- Gọi tên, nêu chức năng của từng bộ phận kính hiển vi.

- GV hỏi: Bộ phận nào của kính là quan trọng nhất? Vì sao?

- GV gọi HS lên xác định lại từng bộ phận của kính trên kính thật.

- GV yêu cầu HS trình bày các bước sử dụng kính.

- GV nhận xét, cho HS ghi bài.

(Nếu có điều kiện, GV hướng dẫn HS cách quan sát mẫu vật bằng kính hiển vi).

- HS HS nghiên cứu mục r SGK tr.18, nêu cấu tạo kính hiển vi:

Gồm 3 phần chính:

+ Chân kính

+ Thân kính

+ Bàn kính

- HS trả lời đạt: Thấu kính là quan trọng nhất vì có ống kính để phóng to được các vật.

- HS thực hiện.

- HS nghiên cứu thông tin, trình bày cách sử dụng.

- HS ghi bài.

2. Kính hiển vi và cách sử dụng

- Kính hiển vi gồm 3 phần:

+ Chân kính

+ Thân kính

+ Bàn kính

- Cách sử dụng:

+ Bước 1: Điều chỉnh ánh sáng bằng gương phản chiếu ánh sáng.

+ Bước 2: Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính.

+ Bước 3:Sử dụng hệ thống ốc điều chỉnh để quan sát rõ mẫu vật.

HOẠT ĐỘNG 3: Hoạt động luyện tập (10')

a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức vừa học.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.

d. Tổ chức thực hiện: Tổ chức theo phương pháp: đặt và giải quyết vấn đề, học sinh hợp tác, vận dụng kiến thức hoàn thành nhiệm vụ.

GV giao nhiệm vụ cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm:

Câu 1. Kính lúp có khả năng phóng to ảnh của vật bao nhiêu lần?

A. 3 - 20 lần

B. 25 - 50 lần

C. 100 - 200 lần

D. 2 - 3 lần

Câu 2. Kính hiển vi điện tử có khả năng phóng to ảnh của vật từ

A. 5 000 - 8 000 lần.

B. 40 - 3 000 lần.

C. 10 000 - 40 000 lần.

D. 100 - 500 lần.

Câu 3. Em hãy sắp xếp các thao tác sau theo trình tự từ sớm đến muộn trong kĩ thuật quan sát vật mẫu bằng kính hiển vi:

1. Mắt nhìn vào thị kính, tay từ từ vặn ốc to ngược chiều kim đồng hồ cho đến khi nhìn thấy vật cần quan sát.

2. Điều chỉnh ánh sáng bằng gương phản chiếu.

3. Điều chỉnh ốc nhỏ để nhìn vật mẫu rõ nhất.

4. Mắt nhìn vật kính từ một phía của kính hiển vi, tay vặn ốc to theo chiều kim đồng hồ cho đến khi vật kính gần sát lá kính của tiêu bản.

5. Đặt tiêu bản lên bàn kính sau cho vật mẫu nằm ở đúng vị trí trung tâm, sau đó dùng kẹp giữ tiêu bản.

A. 2 - 5 - 4 - 1 – 3

B. 2 - 4 - 5 - 1 - 3

C. 2 - 1 - 4 - 5 – 3

D. 2 - 4 - 1 - 5 - 3

Câu 4. Trong cấu tạo của kính hiển vi, bộ phận nào nằm ở trên cùng?

A. Vật kính

B. Gương phản chiếu ánh sáng

C. Bàn kính

D. Thị kính

Câu 5. Khi quan sát vật mẫu, tiêu bản được đặt lên bộ phận nào của kính hiển vi?

A. Vật kính B. Thị kính C. Bàn kính D. Chân kính

Câu 6. Kính hiển vi bao gồm 3 bộ phận chính, đó là

A. chân kính, ống kính và bàn kính.

B. thị kính, gương phản chiếu ánh sáng và vật kính.

C. thị kính, đĩa quay và vật kính.

D. chân kính, thị kính và bàn kính.

Câu 7. Chọn từ thích hợp để điền vào chỗ trống trong câu sau: Trong cấu tạo của kính hiển vi,... là bộ phận để mắt nhìn vào khi quan sát vật mẫu.

A. Vật kính

B. Chân kính

C. Bàn kính

D. Thị kính

Câu 8. Trong việc sử dụng và bảo quản kính hiển vi, chúng ta cần lưu ý điều gì?

A. Khi di chuyển kính thì phải dùng cả 2 tay : một tay đỡ chân kính, một tay cầm chắc thân kính

B. Sau khi dùng cần lấy khăn bông lau bàn kính, chân kính, thân kính

C. Sau khi dùng thì cần lấy giấy thấm lau thị kính, vật kính

D. Tất cả các phương án đưa ra

Câu 9. Kính lúp có đặc điểm nào sau đây?

A. Được cấu tạo bởi tay cầm và tấm kính trong có hai mặt lồi.

B. Được cấu tạo bởi tay cầm và tấm kính trong có hai lõm.

C. Được cấu tạo bởi giá đỡ và tấm kính trong có hai mặt lõm.

D. Được cấu tạo bởi giá đỡ và tấm kính trong có một mặt lồi, một mặt lõm.

Câu 10. Kính lúp không được dùng để quan sát vật mẫu nào sau đây?

A. Virut

B. Cánh hoa

C. Quả dâu tây

D. Lá bàng

HOẠT ĐỘNG 4: Hoạt động vận dụng (8’)

a. Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.

b. Nội dung: Dạy học trên lớp, hoạt động nhóm, hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.

d. Tổ chức thực hiện: GV sử dụng phương pháp vấn đáp tìm tòi, tổ chức cho học sinh tìm tòi, mở rộng các kiến thức liên quan.

GV chia lớp thành nhiều nhóm

(mỗi nhóm gồm các HS trong 1 bàn) và giao các nhiệm vụ: thảo luận trả lời các câu hỏi sau và ghi chép lại câu trả lời vào vở bài tập

- Chỉ trên kính các bộ phận của kính hiển vi, và nêu chức năng của chúng?

- Vận dụng quan sát trong thực tế

- Vẽ sơ đồ tư duy

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

Hoạt Động 1:

GV: Yêu cầu hs quan sát các bộ phận của kính lúp kết hợp đọc nội dung mục 1 ở sgk và nêu câu hỏi:

Kính lúp có cấu tạo như thế nào?

Tấm kính lúp có chức năng gì?

HS: Giải thích

GV: Giải thích cấu tạo kính lúp.

Thao tác mẫu cách sử dụng kính lúp, yêu cầu hs quan sát

HS: Theo dõi

GV: Sử dụng kính lúp ntn?

HS: Phát biểu

Hoạt Động 2:

GV: Đặt kính hiển vi lên bàn để hs quan sát

Yêu cầu đọc thông tin sgk và cho biết kính hiển vi gồm mấy phần?

HS: Quan sát

Trả lời + bổ sung

GV: Thân kính gồm phần nào?

HS phát biểu

GV: Chức năng của kính hiển vi là gì?

GV: Gọi học sinh lên bảng nhìn vào tranh nêu chức năng từng bộ phận

HS thực hiện

GV: Bộ phận nào của kính hiển vi là quan trọng nhất? vì sao?

HS: Trả lời

GV: Hướng dẫn hs cách sử dụng kính bằng cách gv thao tác

HS: Quan sát.

GV: Gọi hs lên sử dụng kính.

Yêu cầu hs khác nhận xét, bổ sung

HS: Thực hiện

GV: Theo dõi + đánh dấu

I. Kính lúp và cách sử dụng:

- Cấu tạo:

+ Tay cầm, khung: bằng kim loại hoặc bằng nhựa

+ Tấm kính: trong, dày, hai mặt lồi.

-Sử dụng: Tay trái cầm kính, để mặt kính sát vật mẫu, từ từ đưa kính lên đến khi nhìn rõ vật.

II. Kính hiển vi và cách sử dụng:

Cấu tạo:

+ Chân kính

+ Thân kính: gồm

· Ống kính có thị kính, đĩa quay, vật kính

· Ốc điều chỉnh: ốc to và ốc nhỏ

Ngoài ra còn có gương phản chiếu ánh sáng vào vật mẫu

- Cách sử dụng:

+ Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính

+ Điều chỉnh ánh sáng bằng gương phản chiếu ánh sáng.

+ Sử dụng hệ thống ốc điều chỉnh để quan sát rõ vật.