Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng núi lửa phun trào lớp 8

Dàn ý chi tiết

1. Mở đoạn: 

- Giới thiệu khái quát về hiện tượng núi lửa phun trào.

2. Thân đoạn:

- Khái niệm của hiện tượng núi lửa phun trào

- Nguyên nhân, cơ chế hình thành hiện tượng núi lửa phun trào

- Lợi ích hoặc tác hại của hiện tượng núi lửa phun trào

- Liên hệ mở rộng về các vấn đề liên quan đến hiện tượng núi lửa phun trào 

3. Kết đoạn:

- Khái quát lại cảm nghĩ của bản thân về hiện tượng núi lửa phun trào.

Mẫu 1

Hiện tượng núi lửa phun trào là một hiện tượng tự nhiên xảy ra trên Trái Đất hoặc ở một hành tinh khác vẫn còn hoạt động địa chấn, các vỏ thạch quyển di chuyển trên lớp chất khoáng nóng chảy. Nhiệt độ bên dưới bề mặt Trái Đất rất nóng, càng xuống sâu trong lòng Trái Đất, nhiệt độ càng tăng lên cao, thậm chí lên đến 6000 độ C, có thể làm tan chảy hầu hết các loại đá cứng.

Khi đá được đun nóng và tan chảy, chúng giãn nở ra, do đó cần nhiều không gian hơn. ở một số khu vực trên Trái Đất, các dãy núi liên tục được nâng cao hơn. Áp suất ở phía dưới nó không lớn nên dòng mắc ma được hình thành. Khi áp lực của các dòng chảy mắc ma cao hơn áp lực tạo bởi lớp đá bên trên, dòng mắc ma phun trào lên trên qua miệng núi và tạo thành núi lửa.

Núi lửa phun trào làm biến đổi bề mặt địa hình: Dung nham núi lửa quánh lại thường tạo thành các dạng địa hình thoải như vòm thoải cao nguyên hoặc lớp phủ dung nham.

Mẫu 2

Núi lửa là núi có miệng ở đỉnh, qua đó, từng thời kỳ, các chất khoáng nóng chảy với nhiệt độ và áp suất cao bị phun ra ngoài. Núi lửa phun là một hiện tượng tự nhiên trên Trái Đất hoặc các hành tinh vẫn còn hoạt động địa chấn khác, với các vỏ thạch quyển di chuyển trên lõi khoáng chất nóng chảy. Khi núi lửa phun, một phần năng lượng ẩn sâu trong lòng hành tinh sẽ được giải phóng.

Nguyên nhân hình thành núi lửa là do nhiệt độ bên dưới bề mặt Trái Đất rất nóng, càng xuống sâu trong lòng Trái Đất, nhiệt độ càng tăng lên cao, thậm chí lên đến 6000 độ C, có thể làm tan chảy hầu hết các loại đá cứng. Khi đá được đun nóng và tan chảy, chúng giãn nở ra, do đó cần nhiều không gian hơn. Ở một số khu vực trên Trái Đất, các dãy núi liên tục được nâng cao hơn. Áp suất ở phía dưới nó không lớn nên dòng mắc ma được hình thành. Khi áp lực của các dòng chảy mắc ma cao hơn áp lực tạo bởi lớp đá bên trên, dòng mắc ma phun trào lên trên qua miệng núi và tạo thành núi lửa phun trào.

Câu 4

Núi lửa thực chất là các loại đất đá bị nóng chảy do tác động của nhiệt độ cao sâu dưới lòng đất. Những vật chất tạo nên magma thường chứa rất nhiều khí hòa tan. Lượng khí này được giữ lại trong magma do áp suất của chúng nhỏ hơn so với áp suất của đất đá xung quanh. Tuy nhiên một khi sự cân bằng này bị thay đổi, áp suất trong magma lớn hơn sẽ làm cho lượng khí hòa tan thoát ra ngoài và tạo nên những bong bóng khí trong magma (tình trạng mất cân bằng xảy ra khi magma di chuyển đến nơi có áp suất thấp hơn hoặc khi bị nguội đi).

Núi lửa phun trào khi magma mới được tạo ra trong lớp vỏ chạm tới bề mặt Trái đất và thông qua một lỗ thông hơi mở, hoặc bằng cách phá vỡ lớp đá phía trên nó. Toàn cầu có khoảng 70 ngọn núi lửa phun trào mỗi năm. Trong số này, khoảng 20 ngọn núi lửa phun trào mỗi ngày. Khi núi lửa phun trào, một lượng lớn khí lưu huỳnh cũng sẽ thoát ra và gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, tro bụi từ vụ phun trào sẽ che khuất mặt trời và làm giảm nhiệt độ khu vực bên dưới, gây ra hiện tượng mùa đông núi lửa cực kỳ khủng khiếp.

Mẫu 1

Núi lửa phun trào không chỉ là một sự kiện kỳ thú của thiên nhiên mà còn là một thảm họa mang theo nhiều hậu quả nặng nề đối với cuộc sống của con người. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi về bản chất của núi lửa, và làm thế nào nó có thể gây ra những biến động lớn trên Trái Đất.

Núi lửa, đơn giản nói, là một ngọn núi có miệng ở đỉnh, nơi mà các chất khoáng nóng chảy dưới tác động của nhiệt độ và áp suất cao có thể phun ra ngoài. Điều này là một hiện tượng tự nhiên, diễn ra khi các vỏ thạch quyển di chuyển trên lõi khoáng chất nóng chảy. Khi núi lửa phun trào, năng lượng ẩn sau tận cùng của hành tinh được giải phóng, tạo nên một loạt các cấu trúc như nguồn dung nham, đường dẫn nhanh, ngưỡng, lỗ thoát, ống dẫn, cổ họng núi lửa và miệng núi lửa.

Nhìn chung, núi lửa mang theo cả những mặt tích cực và tiêu cực cho con người. Mặc dù gây ra những tác động tiêu cực như động đất, trượt lở đất và thảm họa sóng thần, nhưng nó cũng cung cấp nhiều lợi ích quan trọng. Núi lửa là nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng, năng lượng địa nhiệt và đất đai màu mỡ. Đặc biệt, nó còn thu hút du khách, tạo ra nguồn thu nhập từ ngành du lịch và mang lại trải nghiệm tuyệt vời khi ngắm nhìn cảnh tượng hùng vĩ của núi lửa phun trào.

Tổng hợp lại, núi lửa không chỉ là một hiện tượng thiên nhiên đầy tính chất kỳ thú mà còn là một yếu tố quan trọng tác động đến đời sống và kinh tế của con người. Sự đối lập giữa những rủi ro và lợi ích của núi lửa tạo nên một khía cạnh phức tạp và đa chiều của hiện tượng này.

Mẫu 2

Một trong những hiện tượng tự nhiên thu hút sự chú ý và quan tâm lớn hiện nay là núi lửa, hay còn được biết đến như hiện tượng núi lửa phun trào.

Núi lửa là một hiện tượng tự nhiên đã tồn tại từ rất lâu và hiện nay không xảy ra thường xuyên trên khắp Trái Đất, tập trung chủ yếu ở một số khu vực cụ thể. Núi lửa, ở bản chất, là một vết nứt gãy trên lớp vỏ của Trái Đất, có hình dáng giống như một quả núi rỗng ruột với phần ngọn núi giống như cái miệng của một hố sâu. Chúng có thể tồn tại độc lập hoặc kết hợp với nhau để tạo thành dãy núi lửa.

Các núi lửa trên Trái Đất hình thành do lớp vỏ bề mặt của hành tinh bị chia thành bảy mảng kiến tạo lớn và cứng rắn, nổi lên trên lớp phủ phía dưới với nhiệt độ cao và mềm dẻo hơn. Điều này dẫn đến việc xuất hiện các ngọn núi lửa ở ranh giới giữa các mảng kiến tạo, và khoảng trống bên trong thân núi lửa là kết quả của sự chênh lệch giữa các mảng kiến tạo nằm sát nhau. Chủ yếu, núi lửa nằm dưới mặt biển, và chỉ một phần nhỏ của chúng mới nổi lên trên mặt nước.

Để tối ưu hóa quản lý, núi lửa được phân loại thành từng nhóm dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Hình dáng của núi lửa có thể chia thành núi lửa hình chóp và núi lửa hình khiên, trong khi dựa vào dạng thức hoạt động, chúng có thể là núi lửa thức, núi lửa ngủ, và núi lửa chết.

Khi liên kết với núi lửa là hiện tượng núi lửa phun trào. Điều này đặt ra câu hỏi về nguyên nhân tạo nên núi lửa. Núi lửa, theo bản chất, là những khe hở giữa các mảng kiến tạo, nằm dưới lớp phủ rất nóng và ngày càng nóng hơn khi đi sâu xuống, có thể lên đến 6000 độ C. Dưới nhiệt độ đó, đá và đất bên trong núi lửa bị nóng chảy và nở ra, tạo ra áp lực mạnh khiến ngọn núi đẩy lên và tạo ra một lò magma với dung nham, tro núi lửa và khí nóng. Khi áp suất bên trong núi lửa và áp lực từ lớp đất đá trên cùng không còn cân bằng, núi lửa phun trào mạnh mẽ qua miệng núi, đưa ra bên ngoài môi trường dung nham, tro núi lửa và khói.

Qua cơ chế hoạt động này, núi lửa mang lại nhiều tác động tiêu cực cho cuộc sống con người. Dòng dung nham nóng chảy có thể nung chảy mọi thứ trên đường đi, và tro núi lửa tạo thành một khối khói lớn có thể bay xa và tồn lâu trong không khí, gây ảnh hưởng đến các phương tiện di chuyển trên bầu trời và làm ô nhiễm không khí. Đặc biệt, khi tro núi lửa lắng xuống và kết hợp với không khí, nó có thể bám vào các bề mặt và gây tổn thương nặng nề cho hệ hô hấp của con người.

Mặc dù những tác động tiêu cực này, núi lửa và hoạt động phun trào vẫn mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống. Mỗi khi núi lửa phun trào và kết thúc, tầng bình lưu sẽ được mở rộng ra nhờ vào sự đẩy lên của lớp khí quyển. Điều này giúp tạo ra những mỏ khoáng sản phong phú và cung cấp nguồn năng lượng địa nhiệt dồi dào. Đặc biệt, đất đai gần khu vực núi lửa thường trở nên tơi xốp và màu mỡ, tạo điều kiện tốt cho nông nghiệp và canh tác.

Nói chung, hiện tượng núi lửa vừa mang đến những tác động tiêu cực, vừa tạo ra những lợi ích cho môi trường và cuộc sống con người. Sự đối lập giữa những yếu tố này đặt ra một góc nhìn phức tạp và đa chiều về hiện tượng tự nhiên này.

Mẫu 3

Trong cuộc sống, chúng ta tiếp xúc với vô số hiện tượng tự nhiên đặc sắc, và một trong những điển hình có thể kể đến là hiện tượng núi lửa.

Núi lửa không chỉ là một vết đứt gãy trên lớp vỏ trái đất mà còn là nguồn phong phú của dung nham, tro núi lửa và khí tự do thoát ra môi trường. Điều đặc biệt ở núi lửa so với núi thông thường là sự xuất hiện của miệng ở đỉnh, nơi khoáng chất nóng chảy, với nhiệt độ và áp suất cao, sẽ phun ra ngoài qua miệng núi trong các chu kỳ khác nhau.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của phun trào núi lửa chính là sự gia tăng áp suất magma. Magma chứa nhiều nguyên tố và hợp chất khác nhau, một lượng lớn trong đó được hòa tan trong đá nóng chảy. Khi ở nồng độ đủ cao, các hợp chất như nước hoặc lưu huỳnh không còn hòa tan và thay vào đó tạo thành các bong bóng khí áp suất cao.

Việc phân loại núi lửa có thể dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Xét về hình dáng, có núi lửa hình chóp và núi lửa hình khiên. Nếu xét về dạng thức hoạt động, có núi lửa đang hoạt động (gọi là núi lửa thức), núi lửa đang phục hồi dung nham (gọi là núi lửa ngủ), và núi lửa không còn hoạt động (gọi là núi lửa chết). Theo Chương trình nghiên cứu Núi lửa toàn cầu của Viện Smithsonian (Mỹ), hiện có 47 ngọn núi lửa đang ở trạng thái "tiếp tục phun trào". Một số quốc gia có núi lửa hoạt động nổi tiếng bao gồm Mỹ, In-đô-nê-xi-a, Nhật Bản, Nga và nhiều quốc gia khác. 

Lợi ích của núi lửa không chỉ là một mỏ khoáng sản phong phú, tạo ra đất đai tươi xốp và màu mỡ mà còn cung cấp nguồn năng lượng địa nhiệt và thúc đẩy phát triển ngành du lịch. Tuy nhiên, tác hại của núi lửa là không nhỏ. Dòng dung nham nóng chảy có thể gây thiệt hại cho mọi vật thể và thậm chí đe dọa tính mạng của con người. Hơn nữa, núi lửa gây ô nhiễm môi trường do lượng lớn tro bụi sinh ra sau mỗi đợt phun trào, gây cháy rừng, thay đổi môi trường sinh thái và làm giảm nguồn lợi tự nhiên. Những ngọn núi lửa thường hoạt động dưới biển hoặc xung quanh biển, tạo ra cột sóng cao gọi là sóng thần. Sóng thần này có thể tràn qua đại dương và tấn công đất liền, gây hậu quả nặng nề.

Nhìn chung, núi lửa không chỉ là một hiện tượng tự nhiên thuận tiện, mà còn đồng thời mang lại nhiều lợi ích và tác hại đồng thời. Sự hiểu biết về hiện tượng này giúp con người tự bảo vệ và đối mặt với những thách thức mà núi lửa đặt ra.