Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Số phận con người

Bài 1

Mùa xuân 1946, “tôi” gặp cha con Sô-cô-lốp đang trên hành trình đến Ka-sa-rư. Trên chuyến đò, Sô-cô-lốp kể cho “tôi” cuộc đời bất hạnh của anh. Sô-cô-lốp bước vào chiến tranh để lại vợ và ba con nhỏ. Anh bị thương, bị bắt làm tù binh và bỏ trốn khỏi nhà tù Đức nhờ một lần được chúng huy động lái xe. Khi trở về, anh hay tin vợ và hai con gái đã chết. Niềm hi vọng cuối cùng là cậu con trai A-na-tô-li, một đại úy pháo binh, cũng bị phát xít Đức bắn chết. Sô-cô-lốp rơi vào cảnh không nhà cửa, không gia đình. Anh đến nhà một người bạn cũ ở U-riu-pin-xcơ và làm lái xe ở đây. Để chống chọi với nỗi mất mát, Sô-cô-lốp chìm trong men rượu mỗi tối. Cuộc đời anh thay đổi khi gặp và nhận nuôi cậu bé Va-ni-a mồ côi tội nghiệp. Việc này đã khiến cả hai cha con hạnh phúc và sung sướng vô cùng. Để nuôi con, anh bỏ rượu, khắc phục nhiều khó khăn trong công việc và nỗi đau đớn trong trái tim mình. Nhưng Sô-cô-lốp gặp xui xẻo khi đâm phải con bò, anh bị tước bằng lái. Sô-cô-lốp quyết định cùng con trai đến Ka-sa-rư nhờ một người bạn để tìm công việc mới và tiếp tục chăm lo cho con.

Bài 2

Xô-cô-lốp là người lính Hồng quân bước ra từ cuộc chiến tranh với phát xít Đức. Chiến tranh đã cướp đi mạng sống của vợ và hai người con gái của anh. An-tô-ni (người con trai làm sĩ quan pháo binh) là niềm hi vọng sống duy nhất của anh cũng hi sinh vào đúng ngày giải phóng.

Trở lại cuộc sống thời bình với nhiều nỗi đau, mất mát, Xô-cô-lốp đã không trở về quê cũ mà làm lái xe cho đội vận tải. Trong một lần dừng chân nghỉ ngơi, anh đã vô tình gặp Vania, cậu bé mồ côi đáng thương. Xô-cô-lốp đã nhận nuôi cậu bé, hai cha con sống nương tựa vào nhau, tình yêu thương và hi vọng sống của anh cũng được nhen nhóm trở lại.

Bài 3

Trong những năm nội chiến, Xô-cô-lốp tham gia Hồng quân. Nạn đói xảy ra, gia đình anh bị chết. Anh phải làm nhiều nghề để kiếm sống và đã xây dựng được một gia đình hạnh phúc. Chiến tranh chống phát xít bùng nổ, anh ra trận, bị bắt làm tù binh, bị tra tấn. Khi trốn thoát về được với Hồng quân thì anh mới biết vợ và hai con gái đã bị bom sát hại trước đó hai năm. Anh tiếp tục chiến đấu và đúng vào ngày chiến thắng, con trai của anh đã hi sinh. Sau chiến tranh, anh xuất ngũ và làm lái xe cho một đội vận tải. Gặp bé Va-ni-a (mồ côi cha mẹ), anh nhận nó làm con.Cuộc sống của anh từ đó thêm khó khăn song đã ấm áp hơn. Anh phải nén chịu, giấu đi những mất mát đau đớn của thể xác và tinh thần để bé Va-ni-a được hạnh phúc. Một lần gặp rủi ro, anh bị thu bằng lái xe. Sau sự việc đó, anh lại cùng con đến Ka-sa-rư để kiếm sống.

Bố cục

Văn bản chia thành 3 phần

- Phần 1: Từ đầu đến "chú bé đang nghịch cát đấy": Trước khi Xô-cô-lốp và Va-ni-a gặp nhau

- Phần 2: Tiếp theo đến "chợt lóe lên như thế": Cuộc gặp gỡ giữa Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a

- Phần 3: Còn lại: Số phận của Xô-cô-lốp và niềm tin vào sức mạnh của con người Nga.

Nội dung chính

Truyện khai thác đề tài số phận con người sau chiến tranh qua cuộc đời nhân vật Xô-cô-lốp. Văn bản thể hiện tính cách nhân hậu và bản lĩnh kiên cường của con người Xô Viết.