Soạn bài Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc siêu ngắn

Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)

Những luận điểm chính của bài viết:

- Luận điểm đặt vấn đề (từ đầu đến một trăm năm): phải có cái nhìn mới mẻ và đúng mức Nguyễn Đình Chiểu và thơ văn của ông.

- Luận điểm triển khai (tiếp đến Lục Vân Tiên):

  + Điểm đặc biệt của cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu.

  + Cách đánh giá thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu.

  + Sức sống mạnh mẽ của tác phẩm Lục Vân Tiên.

- Luận điểm kết luận (còn lại): Đánh giá đúng vị trí của Nguyễn Đình Chiểu trong nền văn nghệ dân tộc theo quan điểm đã nêu ở trên.

=> Cách sắp xếp các luận điểm logic, hợp lý.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1) 

Theo tác giả, thơ văn Nguyễn Đình Chiểu cũng giống như “những vì sao có ánh sáng khác thường”, “con mắt của chúng ta phải chăm chú nhìn thì mới thấy” vì:

- Nguyễn Đình Chiểu mới được biết đến qua tác phẩm Lục Vân Tiên, ngay cả với tác phẩm này cũng bị hiểu thiên lệch về nội dung và về văn.

- Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu còn rất ít được biết đến.

- Thơ văn Đồ Chiểu không trau chuốt, hoa mĩ mà giản dị, chứa đựng giá trị sâu xa.

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1) 

Tác giả giúp chúng ta nhận ra nhiều ánh sáng khác thường của ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu:

- Cuộc sống và quan niệm sáng tác:

+ Đồ Chiểu là tấm gương sáng về tinh thần yêu nước và lòng căm thù giặc.

+ Ông sử dụng thơ văn như vũ khí chống lại bọn xâm lược, ca ngợi chính nghĩa và đạo đức.

- Thơ văn yêu nước của Đồ Chiểu làm sống lại phong trào kháng Pháp oanh liệt và bền bỉ của nhân dân Nam Bộ, ông cũng là lá cờ đầu trong dòng chảy thơ văn yêu nước cuối thế kỉ XIX, đặc biệt có giá trị là các bài như Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Xúc cảnh.

- Truyện Lục Vân Tiên:

+ Nội dung tuy không mới khi đề cao chính nghĩa, đức hạnh nhưng tạo được những tấm gương gần gũi, sống động, cảm xúc.

+ Hình thức văn chương không trau chuốt, hoa mĩ mà nôm na, dễ hiểu, dễ nhớ, hấp dẫn từ đầu đến cuối.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1) 

Thơ văn yêu nước Nguyễn Đình Chiểu không chỉ xứng đáng sáng tỏ hơn nữa trong thời ấy mà còn trong thời hiện đại vì:

- Tấm gương cuộc đời và sức lay động, tính chiến đấu trong thơ văn yêu nước của ông có ý nghĩa quan trọng đối với công cuộc diệt trừ bè lũ cướp nước và bán nước đương thời (chống Pháp)

- Nâng cao tinh thần yêu nước thời hiện đại.

Câu 5

Trả lời câu 5 (trang 53 SGK Ngữ văn 12, tập 1)

Sức hấp dẫn của bài văn nghị luận không chỉ nằm ở nội dung mới mẻ, khoa học, chặt chẽ mà còn nằm ở nghệ thuật lập luận lôi cuốn:

- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ mới mẻ, xác đáng và cảm xúc chân thành, nồng hậu.

- Cảm hứng ngợi ca, ngôn ngữ hấp dẫn, hình ảnh đặc sắc.

- Yếu tố biểu cảm góp phần quan trọng làm tăng sức thuyết phục của bài viết.

Luyện tập

Trả lời câu hỏi (trang 54 SGK Ngữ văn 12 tập 1)

- Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc có giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc:

* Giá trị nội dung:

+ Khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn, phẩm chất, sự hiên ngang, anh dũng của những người nông dân

+ Làm sống lại một thời lịch sử khổ đau mà huy hoàng, vĩ đại của dân tộc.

+ Lối viết cổ nhưng chan chứa cảm xúc, tấm lòng của tác giả nên đi sâu vào trái tim người đọc.

=> Qua tác phẩm, để lại cho thanh niên ngày nay nhiều bài học có giá trị sâu sắc: lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm,...

* Giá trị nghệ thuật

+ Bố cục rõ ràng, mạch lạc, lập luận chặt chẽ, lý lẽ sắc bén

+ Kết hợp chặt chẽ nghị luận với biểu cảm

+ Hình ảnh, ngôn ngữ đặc sắc

=> Việc học những tác phẩm như Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là rất bổ ích.

Bố cục

Bố cục: 3 phần

- Phần 1 (từ đầu đến “cách đây một trăm năm”): Đặt vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ lớn của dân tộc

- Phần 2 (tiếp đó đến “hay của Lục Vân Tiên”): Giải quyết vấn đề: Vài nét về con người Nguyễn Đình Chiểu, thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu, Lục Vân Tiên là một tác phẩm có giá trị

- Phần 3 (còn lại): Kết thúc vấn về: Cuộc sống và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu là môt tấm gương sáng cho toàn dân tộc.

ND chính