Soạn bài Viết thư trao đổi về công việc hoặc một vấn đề đáng quan tâm SGK Ngữ văn 12 tập 2 Kết nối tri thức

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 83 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Giữa người viết thư và người nhận  thư có mối quan hệ gì? Quan hệ đó thể hiện như thế nào qua ngôn ngữ được dùng trong thư? Người nhận có đặc điểm gì đáng chú ý?

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức Ngữ văn và quá trình đọc hiểu bài đọc để thực hiện yêu cầu

Lời giải chi tiết:

Mối quan hệ giữa người viết thư và người nhận trong bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai"

*Quan hệ:

- Chị em ruột: 

+Người viết thư xưng hô với người nhận là "em", thể hiện sự gần gũi, thân thiết.

+Nội dung thư xoay quanh những lời khuyên, nhắc nhở, động viên em trai, thể hiện mối quan tâm, lo lắng của người chị dành cho em.

- Chị - em có sự chênh lệch về tuổi tác và kinh nghiệm sống: 

+Người viết thư là một nữ tu đã có nhiều trải nghiệm trong cuộc sống, trong khi người nhận còn trẻ và đang trong giai đoạn học tập.

+Điều này thể hiện qua những lời khuyên, nhắc nhở của chị Đô-mi-ni-ca dành cho em trai, thể hiện sự trưởng thành và uyên bác của người chị.

*Ngôn ngữ thể hiện mối quan hệ:

- Ngôn ngữ gần gũi, thân mật: 

+Sử dụng các từ ngữ xưng hô, đại từ thân mật như "em", "chị", "anh", "mình"...

+Sử dụng các câu văn ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi của người nhận.

+Sử dụng nhiều câu hỏi tu từ để gợi mở suy nghĩ, chia sẻ kinh nghiệm với em trai.

- Ngôn ngữ trang trọng, nghiêm túc: 

+Khi đề cập đến những vấn đề liên quan đến đạo đức, niềm tin, chị Đô-mi-ni-ca sử dụng ngôn ngữ trang trọng, nghiêm túc hơn.

+Trích dẫn Kinh Thánh để nhấn mạnh tầm quan trọng của những giá trị đạo đức, giáo lý Kitô giáo.

- Ngôn ngữ thể hiện tình cảm: 

+Sử dụng nhiều từ ngữ thể hiện tình cảm, sự quan tâm, lo lắng của người chị dành cho em trai như "thương em", "nhớ em", "mong em"...

+Sử dụng các câu văn thể hiện sự động viên, khích lệ em trai như "hãy cố gắng", "chị tin vào em", "em sẽ làm được"...

*Đặc điểm của người nhận:

-Trẻ tuổi, đang trong giai đoạn học tập: 

+Người nhận thư đang học trường nội trú, xa gia đình.

+Chị Đô-mi-ni-ca nhắc nhở em trai về việc học tập, rèn luyện đạo đức, giữ gìn sức khỏe.

-Có niềm tin Công giáo: 

+Người nhận thư thường xuyên tham gia các hoạt động tôn giáo, cầu nguyện, đọc Kinh Thánh.

+Chị Đô-mi-ni-ca chia sẻ những kinh nghiệm về đời sống đạo đức, niềm tin với em trai.

-Có thể đang gặp khó khăn, thử thách trong cuộc sống: 

+Người nhận thư có tâm trạng buồn, chán nản, muốn bỏ cuộc.

+Chị Đô-mi-ni-ca động viên, khích lệ em trai vượt qua khó khăn, thử thách, giữ vững niềm tin vào cuộc sống.

-Kết luận: Mối quan hệ giữa người viết thư và người nhận trong bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai" là mối quan hệ chị em ruột, đồng đạo, có sự chênh lệch về tuổi tác và kinh nghiệm sống. Ngôn ngữ được sử dụng trong thư thể hiện sự gần gũi, thân mật, trang trọng, nghiêm túc và đầy tình cảm. Người nhận thư là một thanh niên trẻ tuổi, đang trong giai đoạn học tập, có niềm tin Công giáo, có thể đang gặp khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Bức thư là lời chia sẻ, động viên, khích lệ quý báu của người chị dành cho em trai, thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm sâu sắc và niềm tin vào tương lai của em.

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 83 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Bức thư này được viết nhằm mục đích gì? Thư trao đổi, bàn luận về vấn đề gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức Ngữ văn và quá trình đọc hiểu để thực hiện yêu cầu của đề bài

Lời giải chi tiết:

Mục đích và nội dung trao đổi trong bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai"

*Mục đích:

-Chia sẻ kinh nghiệm, lời khuyên về đời sống đạo đức, niềm tin: 

+Chị Đô-mi-ni-ca chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân về việc sống một đời sống đạo đức, giữ gìn niềm tin Công giáo.

+Chị khuyên nhủ em trai về cách học tập, rèn luyện đạo đức, giữ gìn sức khỏe, sống đúng với những giá trị đạo đức Kitô giáo.

-Động viên, khích lệ em trai vượt qua khó khăn, thử thách: 

+Chị Đô-mi-ni-ca nhận ra rằng em trai đang gặp khó khăn, buồn chán, muốn bỏ cuộc.

+Chị động viên, khích lệ em trai bằng những lời nói chân thành, thể hiện niềm tin vào em trai.

+Chị chia sẻ những câu chuyện từ Kinh Thánh để em trai có thêm niềm tin và nghị lực.

- Gửi gắm tình yêu thương, sự quan tâm của người chị: 

+Bức thư thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm sâu sắc của người chị dành cho em trai.

+Chị Đô-mi-ni-ca luôn mong muốn em trai sống tốt, sống hạnh phúc và thành công trong cuộc sống.

*Nội dung trao đổi:

- Đời sống đạo đức: 

+Tầm quan trọng của việc sống một đời sống đạo đức, giữ gìn niềm tin Công giáo.

+Cách thức để học tập, rèn luyện đạo đức, sống đúng với những giá trị đạo đức Kitô giáo.

- Cách vượt qua khó khăn, thử thách: 

+Nên giữ thái độ lạc quan, tin tưởng vào bản thân và vào Chúa.

+Cần có ý chí nghị lực, quyết tâm để vượt qua khó khăn.

+Có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè và cộng đồng.

- Tình cảm gia đình: 

+Tình yêu thương, sự quan tâm của người chị dành cho em trai.

+Lòng mong muốn em trai sống tốt, sống hạnh phúc và thành công trong cuộc sống.

-Bức thư không chỉ đơn thuần là lời chia sẻ, động viên mà còn là lời tâm sự chân thành của người chị dành cho em trai. Bức thư thể hiện tình yêu thương sâu sắc, niềm tin vào cuộc sống và mong muốn em trai sẽ trưởng thành, mạnh mẽ và hạnh phúc.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 83 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Phần mở đầu thư có gì đáng chú ý? Nội dung tiếp theo của bức thư triển khai theo trình tự nào? Trình tự đó có liên quan thế nào với mục đích viết thư.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các luận điểm được tác giả sử dụng

Lời giải chi tiết:

Phần mở đầu thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai" và nội dung tiếp theo của bức thư

*Phần mở đầu:

-Đáng chú ý: 

+Lời chào trân trọng, thể hiện tình cảm thân thương của người chị dành cho em trai.

+Lời hỏi thăm sức khỏe, học tập, thể hiện sự quan tâm của người chị.

+Giới thiệu lý do viết thư: "nhân dịp lễ Giáng Sinh", thể hiện sự gắn kết giữa niềm tin tôn giáo và tình cảm gia đình.

-Gợi ý về nội dung tiếp theo: 

+Có thể liên quan đến lễ Giáng Sinh, những lời chúc mừng, chia sẻ cảm xúc về ngày lễ.

+Có thể liên quan đến những câu chuyện, kỷ niệm của hai chị em.

+Có thể liên quan đến những lời khuyên, động viên về cuộc sống, học tập.

*Nội dung tiếp theo:

- Trình tự triển khai: 

+Giới thiệu hoàn cảnh của người viết: đang ở xa nhà, nhớ em trai, mong muốn được gặp em.

+Chia sẻ cảm xúc về lễ Giáng Sinh: niềm vui, sự bình an, ý nghĩa của ngày lễ.

+Gửi lời chúc mừng Giáng Sinh đến em trai: mong em có một mùa Giáng Sinh vui vẻ, hạnh phúc.

+Kể về những kỷ niệm đẹp của hai chị em: thể hiện tình cảm gắn bó, yêu thương.

+Dặn dò, nhắc nhở em trai về việc học tập, rèn luyện đạo đức: thể hiện sự quan tâm, lo lắng của người chị.

+Động viên, khích lệ em trai vượt qua khó khăn, thử thách: thể hiện niềm tin vào em trai.

+Bày tỏ tình cảm yêu thương, mong muốn em trai sống tốt: thể hiện sự quan tâm, lo lắng của người chị.

+Lời chào tạm biệt và hẹn gặp lại: thể hiện sự mong chờ, háo hức.

- Liên quan đến mục đích viết thư: 

+Trình tự triển khai logic, rõ ràng, thể hiện mục đích rõ ràng của người viết.

+Mở đầu thu hút sự chú ý, nội dung tiếp theo triển khai đầy đủ các mục đích: chia sẻ, động viên, thể hiện tình cảm.

+Kết thúc thể hiện sự lưu luyến, mong chờ, tạo ấn tượng sâu sắc cho người nhận.

-Kết luận: Phần mở đầu và nội dung tiếp theo của bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai" được triển khai một cách logic, rõ ràng, thể hiện rõ mục đích của người viết. Bức thư là lời tâm sự chân thành, thể hiện tình yêu thương sâu sắc, niềm tin vào cuộc sống và mong muốn em trai sẽ trưởng thành, mạnh mẽ và hạnh phúc.

Câu 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 83 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Qua bức thư, bạn rút ra được kinh nghiệm gì khi viết thư?

Phương pháp giải:

Vận dụng tri thức Ngữ văn và khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu đề bài.

Lời giải chi tiết:

Kinh nghiệm rút ra từ bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai" . Qua bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai", em rút ra được một số kinh nghiệm khi viết thư như sau:

-Xác định rõ mục đích viết thư:

+ Viết thư để chia sẻ, tâm sự, động viên, khuyên nhủ, hay để bàn luận về một vấn đề nào đó?

+ Xác định rõ mục đích sẽ giúp bạn định hướng nội dung và cách thức viết thư phù hợp.

-Chọn lựa ngôn ngữ phù hợp:

+ Sử dụng ngôn ngữ gần gũi, thân mật nếu người nhận là bạn bè, người thân.

+ Sử dụng ngôn ngữ trang trọng, lịch sự nếu người nhận là thầy cô, cấp trên, hoặc người mới quen.

+ Chú ý đến độ tuổi, trình độ và sở thích của người nhận để lựa chọn ngôn ngữ phù hợp.

-Cấu trúc thư rõ ràng, logic:

+ Mở đầu: giới thiệu bản thân, lý do viết thư, lời chào hỏi.

+ Nội dung chính: trình bày nội dung chính của thư, có thể chia thành các đoạn nhỏ hợp lý.

+ Kết thúc: bày tỏ lời cảm ơn, lời chúc, lời chào tạm biệt.

-Sử dụng các biện pháp tu từ:

+ Sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa,... để tăng sức hấp dẫn cho bức thư.

+ Tuy nhiên, cần sử dụng các biện pháp tu từ một cách hợp lý, tránh lạm dụng.

-Chăm chút hình thức thư:

+ Bố cục thư rõ ràng, khoa học, trình bày đẹp mắt.

+ Chữ viết rõ ràng, dễ đọc, không nên tẩy xóa nhiều.

-Ngoài ra, khi viết thư cần lưu ý:

+ Thể hiện sự tôn trọng đối với người nhận.

+ Tránh viết những nội dung tiêu cực, gây tổn thương cho người nhận.

+ Kiểm tra kỹ nội dung thư trước khi gửi.

-Bức thư "Chị Đô-mi-ni-ca gửi em trai" là một ví dụ điển hình cho cách viết thư hay. Bức thư thể hiện rõ mục đích, ngôn ngữ phù hợp, cấu trúc logic, sử dụng các biện pháp tu từ hiệu quả và hình thức đẹp mắt. Hy vọng những kinh nghiệm rút ra từ bức thư này sẽ giúp bạn viết được những bức thư hay và ý nghĩa.

Thực hành viết

Trả lời Câu hỏi Thực hành viết trang 83 SGK Văn 12 Kết nối tri thức

Viết thư trao đổi về công việc hoặc một vấn đề đáng quan tâm

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức phần Thực hành viết

Lời giải chi tiết:

Hà Nội, ngày .... tháng.... năm

Dì Hoa yêu quý của cháu!

Nhận được điện thoại của chú Sơn báo dì bị ốm, cháu và cả nhà rất lo lắng cho dì. Nay cháu viết thư hỏi thăm sức khỏe của dì ạ.

Dì ơi, cháu nghe chú Sơn kể dì bị đau dạ dày rất nặng phải đi bệnh viện. Cháu rất lo lắng. Các bác sĩ điều trị đã giúp dì giảm những cơn đau chưa ạ?

Chắc dì đã đau lắm, cả nhà nghe chuyện ai cũng thương dì, nhất là mẹ cháu, cứ nhắc đến là mẹ cháu lại khóc. Mẹ cháu vẫn thương dì nhất mà!

Chú Sơn bảo dì ở viện một tuần rồi được về nhà. Bây giờ dì đã đỡ nhiều chưa? Chắc dì chưa ăn được nhiều đúng không ạ? Dì ơi, dì nhớ uống thuốc theo lời bác sĩ dặn và bồi bổ sức khỏe dì nhé. Dì phải khỏe mạnh thật nhanh để còn đi làm lại và chăm sóc cả nhà nữa chứ.

À, hôm qua, em Nhật Anh nhà dì gọi điện thoại khoe với cháu là biết rót nước mang thuốc cho dì, cháu khen em ngoan thế là cu cậu thích lắm dì ạ. Cháu nghe mẹ cháu nói, cuối tháng sẽ sáp xếp công việc để về thăm dì đấy ạ. Cháu và cả nhà trên này vẫn khỏe, mọi người ai cũng lo lắng và đều gửi lời hỏi thăm dì sức khỏe của dì, dì nhớ khỏe lại thật nhanh để cả nhà khỏi lo nhé.

Dì ơi, chác dì cũng đến giờ uống thuốc và đi ngủ rồi, cháu xin dừng bút ở đây. Cháu chúc dì mau chóng bình phục và khỏe mạnh. Chúc cả nhà dồi dào sức khỏe ạ. Dì nhớ nghỉ ngơi cho thật tốt dì nhé! Cháu nhớ và thương dì lắm.

Cháu gái của dì

Ánh

Nguyễn Nhật Ánh