Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà)

Câu 1

Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (Hai câu đầu): Khẳng định tuyệt đối chủ quyền lãnh thổ.

- Phần 2 (Hai câu cuối): Quyết tâm chống lại những điều phi nghĩa của kẻ thù.

Nội dung chính: Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà) được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên trong lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam. Nổi bật trên tất cả là giọng điệu hùng hồn, đanh thép, thể hiện quyết tâm chiến thắng kẻ thù và niềm tự hào kiêu hãnh của dân tộc ta.

Trả lời câu 1 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt (Gồm 4 câu, có bảy chữ ở mỗi câu).

- Quy định về thanh điệu, vần luật: các câu 1, 2, 4 hoặc các câu 2, 4 hiệp vần với nhau ở chữ cuối. Trong bài này, vần “ư” được hiệp ở cả ba câu 1, 2, 4.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Tuyên ngôn độc lập là lời tuyên bố về chủ quyền của đất nước và khẳng định chủ quyền quốc gia.

- Nội dung tuyên ngôn độc lập của bài thơ được thể hiện:

+ Khẳng định nước Nam là của người Nam (2 câu đầu).

+ Kẻ thù không được xâm phạm (2 câu cuối).

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Nội dung biểu ý được thể hiện theo bố cục:

+ Hai câu đầu: khẳng định chủ quyền.

+ Hai câu sau: kiên quyết bảo vệ chủ quyền.

- Bố cục của bài thơ rất chặt chẽ, khiến cho những luận cứ đưa ra đều rất thuyết phục.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

     Ngoài biểu ý, bài Sông núi nước Nam còn biểu cảm. Điều đó không được bộc lộ trực tiếp mà kín đáo qua lời khẳng định, ngôn từ đanh thép, mãnh liệt, quyết tâm.

Câu 5

Trả lời câu 5 (trang 64, SGK Ngữ văn 7, tập 1):

- Qua các cụm từ “tiệt nhiên”, “định phận tại thiên thư”, “hành khan thủ bại hư”, ta thấy bài thơ thể hiện rất rõ giọng điệu hào sảng, đanh thép và đầy uy lực, thể hiện quyết tâm chiến thắng kẻ thù và niềm tự hào kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam.