Soạn bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi (chi tiết)

Soạn bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi 

Câu 1

Lời giải chi tiết:

Câu 1 (trang 35 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Đề 2:

a. Tìm hiểu đề

- Có sự khác nhau trong việc sử dụng từ ngữ trong hai văn bản Chữ người tử tù và Hạnh phúc của một tang gia

+ Trong Chữ người tử tù, tác giả sử dụng nhiều từ Hán việt cổ, cách nói cổ để dựng nên những cảnh tượng, những con người thời phong kiến suy tàn. Với giọng văn cổ kính trang trọng, tác giả nói đến những con người tài hoa, trọng thiện lương nay chỉ còn "vang bóng" của "một thời".

+ Trong Hạnh phúc của một tang gia, tác giả đã dùng nhiều từ, cách chơi chữ để mỉa mai, giễu cợt tính chất giả tạo, lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu ở thành thị những năm trước Cách mạng tháng Tám.

- Nguyên nhân:

+ Việc dùng từ, chọn giọng văn phải phù hợp với chủ đề của truyện và thể hiện những tư tưởng tình cảm của tác giả.

+ Tùy thuộc vào phong cách sáng tác của mỗi nhà văn

Câu 2

Câu 2 (trang 35 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Từ các đề bài và gợi ý thảo luận ở trên, anh (chị) hãy nêu đối tượng và nội dung của bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi.

Lời giải chi tiết:

- Đối tượng của bài nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi rất đa dạng:

+ Có thể là giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm nói chung.

+ Có thể là một phương diện, một khía cạnh nội dung hoặc nghệ thuật của tác phẩm hoặc của các tác phẩm, đoạn trích khác nhau.

- Nội dung của bài nghị luận về một tác phẩm/đoạn trích văn xuôi thường như sau:

+ Giới thiệu tác phẩm/đoạn trích cần nghị luận.

+ Phân tích giá trị nội dung, nghệ thuật hoặc một số khía cạnh đặc sắc theo định hướng của đề.

+ Đánh giá chung về tác phẩm, đoạn trích.

LUYỆN TẬP

Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn Vi hành của Nguyễn Ái Quốc.

Lời giải chi tiết:

HS xác định được:

- Tìm hiểu về:

+ Thế loại bài viết: nghị luận văn học.

+ Nội dung: Đề yêu cầu nghị luận một khía cạnh của tác phẩm: nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn Vi hành của Nguyễn Ái Quốc.

Các ý cần triển khai trong bài viết:

- Mục đích, nội dung truyện ngắn Vi hành.

- Sáng tạo tình huống nhầm lẫn.

- Tác dụng của tình huống: tạo tính trào lộng, miêu tả chân dung Khải Định không cần y xuất hiện, từ đó làm rõ bản chất bù nhìn của vị vua An Nam, đồng thời tố cáo cái gọi là "văn minh", "khai hóa" của thực dân Pháp.

Dàn ý tham khảo:

Mở bài: Truyện ngắn Vi hành châm biếm, đả kích vua bù nhìn Khải Định và bọn mật thám Pháp trong chuyến Khải Định công du sang Pháp dự đấu xảo Pa-ri.

Thân bài:

- Đòn châm biếm, đả kích tập trung vào các mặt:

+ Biến Khải Định thành một tên hề (màu da khác lạ, ăn mặc nhố nhăng).

+ Biến Khải Định thành một kẻ có hành động lén lút đáng ngờ (vi hành vào xóm ăn chơi, vào hiệu cầm đồ,...).

+ Biến mật thám Pháp thành những người "phục vụ tận tuỵ" (bám lấy đế giày) với cái nhìn hồ đồ, lẫn lộn...

- Cần chú ý đến những từ ngữ, giọng văn tác giả đã sử dụng (qua những đoạn đối thoại của đôi thanh niên Pháp).

Kết bài: Nhận định về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của truyện ngắn Vi hành.